Το συνταρακτικό δράμα της Κόκκινης Λίμνης ανεβαίνει στη θεατρική σκηνή

Το μεγάλο στοίχημα είναι να γίνουν συζητήσεις που δεν ξέραμε ότι έπρεπε να γίνουν, αναφέρουν σε συνέντευξή τους στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) ο θεατρικός συγγραφέας Γιώργος Τριλλίδης και ο σκηνοθέτης Πάρις Ερωτοκρίτου, που αποτελούν τη δημιουργική ομάδα της θεατρικής παράστασης «Το μόνο πράγμα που πρέπει να ξέρετε για τον Ντεριντά», η οποία θα κάνει πρεμιέρα στη Λίμνη Λατομείου Σιας στις 14 Ιουνίου.

Αφορμή για την παράσταση αποτέλεσαν οι γυναικοκτονίες που διέπραξε ο Νίκος Μεταξάς (γνωστός και ως «Ορέστης»), για τις οποίες καταδικάστηκε το 2019 σε 7 φορές ισόβια. Απαντώντας σε ερώτηση για τη σύνδεση του τίτλου της παράστασης με το συγκεκριμένο θέμα, ο Γιώργος Τριλλίδης εξηγεί ότι ο τίτλος προέρχεται από την ατάκα ενός από τους πρωταγωνιστές της παράστασης, προσθέτοντας ότι αυτή η ατάκα αφενός τού φάνηκε «πολύ πιασάρικος τίτλος» και αφετέρου αποτελεί αναφορά στην ταινία του Γούντι Άλεν «Όλα όσα θέλετε να μάθετε για το σεξ αλλά φοβάστε να ρωτήσετε» και στην τηλεοπτική σειρά ‘’Sex and the city’’. Ακόμη, σημειώνει ότι ο Γάλλος φιλόσοφος Ζακ Ντεριντά ήταν πρωτεργάτης της αποδόμησης και ένας από τους καρδιναλίους του μεταμοντερνισμού. «Η παράσταση έχει κάτι το μεταμοντέρνο τόσο στη σύλληψη όσο και στην εκτέλεσή της από τον Πάρι Ερωτοκρίτου», συμπληρώνει.

Απαντώντας στο ερώτημα αν ήταν εύκολος ή δύσκολος ήταν ο χειρισμός των γυναικοκτονιών από δραματουργικής απόψεως, ο κ. Τριλλίδης αναφέρει ότι ήταν εύκολος ο χειρισμός, δεδομένου ότι το έργο δεν αναφέρεται καθόλου στις γυναικοκτονίες. «Το έργο μιλά για το πώς ζούμε σήμερα εμείς και οι γύρω μας. Οι γυναικοκτονίες είναι μια αφορμή για να γραφτεί το έργο», υπογραμμίζει. «Όποιος έρθει για να δει και να μάθει πράγματα για το συγκεκριμένο θέμα (Σ.Σ. τις γυναικοκτονίες), θα απογοητευτεί. Δεν είναι ρεπορτάζ, δεν είναι ντοκιμαντέρ, δεν είναι εξιστόρηση των περιστατικών, δεν είναι βιογραφία των θυμάτων, δεν είναι ψυχογράφημα του θύτη», διευκρινίζει.

Στο σημείωμα της ομάδας παραγωγής γίνεται λόγος για «μια προσπάθεια να κατανοήσουμε κάτι βαθύ και επικίνδυνο για τον κυπριακό πολιτισμό». Κληθείς από το ΚΥΠΕ να εξηγήσει αυτήν την αναφορά, ο Πάρις Ερωτοκρίτου σημειώνει ότι το έργο αποτελείται από 4 σκηνές, στις οποίες παίζουν διαφορετικοί χαρακτήρες που αποτελούν ψηφίδες του κοινωνικού και του ταξικού μωσαϊκού της Κύπρου. Όπως λέει, στην πρώτη σκηνή παίζουν Φιλιππινέζες, στη δεύτερη σκηνή μια Ρωσοκύπρια γυμνάστρια, στην τρίτη σκηνή ένα ζευγάρι Κυπρίων αστών και στην τέταρτη σκηνή ένας φωτογράφος που ανήκει στη μεσαία τάξη. «Το έργο είναι μια ακτινογραφία της κυπριακής κοινωνίας. Όταν μιλάμε για κυπριακή κοινωνία, δεν εννοούμε μόνο τον Κύπριο, αλλά και όσους ζουν στο νησί αυτήν τη στιγμή», τονίζει.

Εν συνεχεία, ο κ. Ερωτοκρίτου αναφέρει ότι στη μέση του δρωμένου υπάρχει μια κόκκινη λίμνη, η οποία πλέον έχει γίνει ένα αρνητικό σύμβολο στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Ωστόσο, όπως λέει, δεν γίνεται αναφορά στη λίμνη, την οποία χαρακτηρίζει ως τον «ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο». Προσθέτει ότι οι ηθοποιοί είναι διάσπαρτοι σε συγκεκριμένα σημεία του λατομείου, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι οι ηθοποιοί και οι θεατές περικυκλώνουν τη λίμνη. «Ο καθένας θα διαβάσει την παράσταση και την ύπαρξη της λίμνης με τον δικό του τρόπο», επισημαίνει.

Αναφερόμενος στην επιλογή της δημιουργικής ομάδας να συμπεριλάβει στην παράσταση Φιλιππινέζες ηθοποιούς, οι οποίες θα μιλούν στη μητρική τους γλώσσα επί σκηνής, ο Πάρις Ερωτοκρίτου λέει ότι θα ήταν άκομψο να επιλέγονταν ηθοποιοί που δεν κατάγονται από τις Φιλιππίνες. Σημειώνει ακόμη ότι έγιναν ακροάσεις για την επιλογή των ηθοποιών με τη στήριξη του Προξενείου των Φιλιππινών στην Κύπρο. Μιλώντας για τη φιλιππινέζικη κοινότητα στην Κύπρο, ο σκηνοθέτης κάνει λόγο για τουλάχιστον 20.000 άτομα, για τα οποία – όπως λέει – «δεν ξέρουμε τίποτε, παρά μόνο την ιδιότητά τους ως εργατών, ως προλεταριάτου».

Επιπλέον, ο κ. Ερωτοκρίτου δηλώνει στο ΚΥΠΕ ότι «ως δημιουργική ομάδα ερχόμαστε πιο κοντά στους ανθρώπους των Φιλιππινών, καταλαβαίνουμε λίγα πράγματα παραπάνω γι’ αυτές τις γυναίκες, ίσως κι αυτές να βλέπουν διαφορετικά κάποια πράγματα για μας», προσθέτοντας ότι «και αυτό είναι εξίσου σημαντικό».

Περιγράφοντας τη σύγχρονη κυπριακή κουλτούρα, μέσα στην οποία τοποθετούνται τα δρώμενα της παράστασης, ο Γιώργος Τριλλίδης εκφράζει την πεποίθηση ότι, με την άνοδο της τεχνολογίας και μιλώντας με αριθμούς, «δεν είμαστε πλέον πίσω από τον κόσμο, όπως ήμασταν τον 20ό αιώνα, όταν ασθμαίναμε προσπαθώντας να προλάβουμε την προπορευόμενη ανθρωπότητα». Επισημαίνει ότι έχουν σμικρυνθεί οι αποστάσεις και ότι οι σημερινοί νέοι στην Κύπρο ή στο εξωτερικό έχουν τις ίδιες δυνατότητες μέσα από μια οθόνη. «Αυτό και μόνο δείχνει ότι η νέα γενιά συμβαδίζει με την υπόλοιπη ανθρωπότητα, αλλά και εμείς οι παλαιότεροι επωφελούμαστε», υπογραμμίζει.

Απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, ο Πάρις Ερωτοκρίτου σημειώνει ότι η κυπριακή κοινωνία έχει αλλάξει πάρα πολύ και είναι πλέον μια πολυπολιτισμική κοινωνία. Ωστόσο, εκφράζει την αίσθηση ότι «εμείς οι ίδιοι δεν αντιλαμβανόμαστε ότι ζούμε σε τέτοια κοινωνία», επισημαίνοντας ότι «πρέπει να το αναγνωρίσουμε». Μιλώντας για την κοινότητα των Φιλιππινέζων στην Κύπρο, τη χαρακτηρίζει ως έναν παράλληλο κόσμο για τον οποίο ο ίδιος δεν είχε ιδέα, προσθέτοντας ότι υπάρχουν και ανάλογες μεγάλες κοινότητες στην Κύπρο, για τις οποίες δεν ξέρουμε τίποτε.

«Η κυπριακή κοινωνία έχει κάνει άλμα, αν τη δεις απέξω, αλλά ίσως δεν το έχουμε αντιληφθεί ακόμα, δεν το έχουμε χωνέψει ακόμα», τονίζει ο κ. Ερωτοκρίτου. «Είναι άκρως ενδιαφέρουσα η κατάσταση που εξελίσσεται στην Κύπρο κοινωνικά», δηλώνει στο ΚΥΠΕ, κάνοντας λόγο για πολλές συγκρούσεις, πολλές αντιφάσεις, νέα δεδομένα και για τη νέα γενιά που έχει απομακρυνθεί από τις προηγούμενες. «Δεν λέω αν είναι καλό ή κακό το άλμα, μιλάω για την ταχύτητα της αλλαγής», διευκρινίζει.

Από την πλευρά του, ο Γιώργος Τριλλίδης αναφέρει ότι το ¼ του πληθυσμού της Λεμεσού είναι Ρώσοι και Ουκρανοί, επισημαίνοντας ότι αυτό το στοιχείο δείχνει πώς έχει αλλάξει ο κοινωνικός ιστός της πόλης και πώς θα αλλάξει ο κοινωνικός ιστός των άλλων κυπριακών πόλεων. Εκφράζει ακόμη την πεποίθηση ότι ο κόσμος δεν αλλάζει πλέον ανά δεκαετία, αλλά κάθε 3-4 χρόνια, σημειώνοντας ότι ο ίδιος αισθάνεται αμηχανία με τις αλλαγές που συμβαίνουν στον κόσμο. «Ένα μεγάλο μέρος αυτής της αμηχανίας είναι ενσωματωμένο στο έργο», εξηγεί.

Στο ερώτημα αν η κυπριακή κοινωνία είναι έτοιμη να κοιτάξει κατάματα τα λάθη και τις αδυναμίες της, ο Πάρις Ερωτοκρίτου απαντά αρνητικά, εκφράζοντας παράλληλα την εκτίμηση ότι δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα η στάση των Κυπρίων απέναντι στις κοινότητες από τις οποίες προέρχονται οι οικιακοί βοηθοί και οι εργάτες. Όπως λέει, υπάρχουν περιπτώσεις όπου Κύπριοι φέρονται υπέροχα σε αυτούς τους ανθρώπους, αλλά και άλλες περιπτώσεις όπου δυσκολεύουν τη ζωή τους. Ως παράδειγμα αναφέρει οι γυναίκες από αυτές τις κοινότητες αποτελούν ακόμα εύκολο στόχο για κάποιους και είναι αρκετά ευάλωτες, κάτι που – όπως λέει – αποδείχθηκε από τις δολοφονίες που διέπραξε ο Νίκος Μεταξάς. Αυτές τις γυναίκες δεν τις αναζήτησε κανείς, σημειώνει, κάνοντας λόγο για «εγκληματική αμέλεια της Αστυνομίας Κύπρου».

Ο Γιώργος Τριλλίδης διευκρινίζει ότι ο λόγος της παράστασης δεν είναι καταγγελτικός και η προσέγγισή της δεν είναι ηθικοπλαστική. «Είναι ένα έργο που θέλει να θέσει κάποια ερωτήματα. Ενδεχομένως να μην είναι τα ερωτήματα που ο κόσμος περιμένει ότι θα τεθούν», προσθέτει. «Η παράσταση έχει και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Θέλουμε φυσικά να προβληματίσουμε, αλλά θέλουμε να το κάνουμε με έναν τρόπο που να συνάδει προς το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα μιας θεατρικής παράστασης», δηλώνει στο ΚΥΠΕ.

Καταληκτικά, ο Πάρις Ερωτοκρίτου λέει ότι η παράσταση θα πυροδοτήσει συζητήσεις, ενώ ο Γιώργος Τριλλίδης σημειώνει ότι «το μεγάλο στοίχημα είναι να γίνουν συζητήσεις που δεν ξέραμε ότι έπρεπε να γίνουν».