Η διασύνδεση της καταβολής αναπηρικού επιδόματος με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα δημιουργεί στρεβλώσεις, αναφέρει σε έκθεσή της η Επίτροπος Διοικήσεως Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, σημειώνοντας παράλληλα ότι οι δημόσιες υπηρεσίες, και ιδίως αυτές που έχουν ταχθεί να υπηρετούν τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, θα πρέπει να επιδιώκουν, στα πλαίσια της διακριτικής τους ευχέρειας, να καταλήγουν σε εύλογες λύσεις και να αποφεύγουν την οποιαδήποτε ταλαιπωρία των πολίτων.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει “η ΧΧ, στις 28 Ιουλίου 2022, υπέβαλε παράπονο κατά της Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας (ΥΔΕΠ), σε σχέση με παράλειψη λήψης απόφασης επί της αίτησής της για παροχή Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (Ε.Ε.Ε.) – Αναπηρικού Επιδόματος”.
Στις διαπιστώσεις της έκθεσης αναφέρεται ότι ο σύζυγος της παραπονούμενης, ο οποίος είναι καρκινοπαθής με πολύ επιβαρυμένη κατάσταση υγείας, στις 15 Δεκεμβρίου 2020 υπέβαλε αίτηση για ΕΕΕ. Η αίτηση απορρίφθηκε δεκατρείς μήνες αργότερα. Ένσταση κατά της απόρριψης δεν εξετάστηκε επειδή κρίθηκε εκπρόθεσμη.
Στο μεταξύ, αίτηση για ΕΕΕ υποβλήθηκε και από την ίδια την παραπονούστα πλαίσια της οποίας η παραπονούμενη παραπέμφθηκε στο ΤΚΕΑΑ για αξιολόγηση αναπηρίας και κρίθηκε ως άτομο με αναπηρία και δικαιούχος ΕΕΕ και αναπηρικού επιδόματος. Η εν λόγω αίτηση δεν φαίνεται να εξετάστηκε ποτέ από την ΥΔΕΠ, ούτε η παραπονούμενη ή το Γραφείο μας έλαβε οποιαδήποτε σχετική πληροφόρηση.
«Και εάν όμως είχε εξεταστεί, πιθανόν να απορριπτόταν για τον ίδιο λόγο που είχε απορριφθεί και η αίτηση του συζύγου της, δηλαδή λόγω αποξένωσης ακίνητης ιδιοκτησίας, η οποία δεν κρίθηκε από την ΥΔΕΠ ως επιβεβλημένη ή αναγκαία», αναφέρεται.
Η αποξένωση όμως, σημειώνεται στην έκθεση, αφορούσε στην ταράτσα της κυρίας οικίας της παραπονούμενης που παραχωρήθηκε στην κόρη της, για σκοπούς ανέγερσης δικής της οικίας, και όχι για οποιοδήποτε άλλο λόγο και την απόλαυση οποιουδήποτε οφέλους.
«Είναι προφανές πως σε περίπτωση που η παραπονούμενη δεν είχε προχωρήσει στην εν λόγω δωρεά προς την κόρη της με την υπογραφή για άδεια οικοδομής, η ακίνητη ιδιοκτησία η οποία θα κατείχε θα ήταν και πάλι, μόνο η κύρια κατοικία της, δεδομένου ότι η ταράτσα της δεν αποτελεί ξεχωριστή ακίνητη ιδιοκτησία και, επομένως, η παραπονούμενη θα πληρούσε τους όρους της νομοθεσίας περί παροχής ΕΕΕ», αναφέρεται.
«Από τα πιο πάνω, προκύπτει κατ’ αρχάς ότι η ΥΔΕΠ παραβίασε τη νομική υποχρέωσή της να εξετάσει την αίτηση της παραπονούμενης και μάλιστα εντός εύλογου χρόνου, γεγονός που συνεπάγεται παράλειψη οφειλομένης νόμιμης ενέργειας και κατ’ επέκταση παραβίαση της αρχής της νομιμότητας», προστίθεται.
Δεδομένου, μάλιστα, σημειώνεται, ότι η παραπονούμενη είναι άτομο με αναπηρίες, η παράλειψη εξέτασης και αξιολόγησης της αίτησής της για οικονομική στήριξη από το κράτος συνεπάγεται και παραβίαση του δικαιώματός της σε επαρκές επίπεδο ζωής και κοινωνική προστασία, όπως αυτό κατοχυρώνεται στη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.
«Κρίνω σκόπιμο, στο σημείο αυτό, να επαναλάβω τη θέση μου ότι η διασύνδεση της καταβολής αναπηρικού επιδόματος με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα δημιουργεί στρεβλώσεις, όπως αυτήν που διαπιστώνεται στην παρούσα περίπτωση, και οδηγεί συχνά στη στέρηση από τα άτομα με αναπηρίες ενός βασικού επιπέδου προστασίας που θα τα βοηθά να απολαμβάνουν συγκρίσιμο επίπεδο ζωής με αυτό των ανθρώπων χωρίς αναπηρίες και θα τα προστατεύουν από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό», αναφέρει η Επίτροπος Διοίκησης στην έκθεσή της.
Αναμένω, συναφώς, προσθέτει, ότι με τη νομοθεσία, η οποία ετοιμάζεται αυτή τη στιγμή από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, σε διαβούλευση με την Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων, θα διασφαλιστεί η δημιουργία ενός νέου πλαισίου που θα εγγυάται και θα προστατεύει στο μέγιστο το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες σε επαρκές επίπεδο ζωής και κοινωνική προστασία.
Όσον αφορά στο γεγονός ότι η παραχώρηση από την παραπονούμενη στην κόρη της της ταράτσας της κύριας οικίας της κρίθηκε από την ΥΔΕΠ ως μη επιβεβλημένη/αναγκαία αποξένωση ακίνητης περιουσίας και θεωρήθηκε ως λόγος απόρριψης της αίτησης του συζύγου της, «αφενός διαφαίνεται μια πεπλανημένη αντίληψη στο τι συνιστά αποξένωση περιουσίας εφόσον η ταράτσα δεν διαχωρίζεται απο το υπόλοιπο ακίνητο,όταν μάλιστα παραχωρείται ως συγκατάθεση για ανέγερση οικείας απο κατιόντες (κόρη) του δικαιούχου, αφετέρου συνιστά μία ιδιαίτερα αυστηρή ερμηνεία της σχετικής νομοθεσίας, η οποία παραβιάζει τόσο το πνεύμα του περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμου, ο οποίος αποσκοπεί στη στήριξη των κοινωνικά αδύναμων ομάδων, όσο και τις αρχές της χρηστής διοίκησης, που επιβάλλουν στα διοικητικά όργανα, να ενεργούν σύμφωνα με το περί δικαίου αίσθημα, ώστε κατά την εφαρμογή των σχετικών νομοθετικών διατάξεων σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση να αποφεύγονται ανεπιεικείς και άδικες λύσεις».
«Επαναλαμβάνω, δε, αυτό που υποδείχθηκε και πιο πάνω, ότι δηλαδή εάν η παραπονούμενη δεν είχε προχωρήσει στην εν λόγω δωρεά, η ακίνητη ιδιοκτησία η οποία θα κατείχε θα ήταν και πάλι μόνο η κύρια κατοικία της, δεδομένου ότι η ταράτσα της δεν αποτελεί ξεχωριστή ακίνητη ιδιοκτησία, και επομένως θα πληρούσε τους όρους της νομοθεσίας περί παροχής ΕΕΕ», σημειώνει η κ. Λοττίδη.
Επίσης, προσθέτει, αποτελεί συνήθη πρακτική στην κυπριακή πραγματικότητα η ταράτσα ενός σπιτιού να παραχωρείται από τους γονείς στα παιδιά τους για ανέγερση κατοικίας και είναι πολύ σπάνιο αυτή να πωληθεί σε τρίτους.
«Υπό το φως των πιο πάνω, κρίνω σκόπιμο να υπογραμμίσω ότι οι δημόσιες υπηρεσίες, και ιδίως αυτές που έχουν ταχθεί να υπηρετούν τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, θα πρέπει να επιδιώκουν, στα πλαίσια της διακριτικής τους ευχέρειας, να καταλήγουν σε εύλογες λύσεις και να αποφεύγουν την οποιαδήποτε ταλαιπωρία των πολίτων. Θα πρέπει να εφαρμόζουν το νόμο εξατομικευμένα, λαμβάνοντας τα πραγματικά περιστατικά κάθε περίπτωσης προς όφελος των πολιτών», επισημαίνει.
Στην προκειμένη περίπτωση, σημειώνει, η ΥΔΕΠ απέτυχε να ανταποκριθεί στα πιο πάνω, καθότι δεν έλαβε υπόψη πραγματικά γεγονότα και δη ότι η «αποξένωση» περιουσίας δεν αποτελεί στην ουσία αποξένωση αλλά παραχώρηση στην θυγατέρα του ζεύγους την «ταράτσα» για ανέγερση δίκης της κατοικίας, ενεργώντας υπο πλάνη.
Η Επίτροπος εισηγείται προς άρση της οποιασδήποτε πλάνης και αδικίας όπως εντός ενός μήνα η αίτηση της παραπονούμενης και του συζύγου της για παροχής ΕΕΕ, αναπηρικού επιδόματος και επιδόματος φροντίδας, εξεταστούν ή/και εξεταστούν εκ νέου, λαμβανομένων υπόψη των πιο πάνω διαπιστώσεων, με σκοπό την παροχή προς αυτήν των επιδομάτων για τα οποία αυτοί είναι δικαιούχοι.
Υπογραμμίζει ότι πρόκειται για ένα ζευγάρι ατόμων που ο μεν σύζυγος είναι καρκινοπαθής με βεβαρυμμένη υγεία, η δε σύζυγος είναι άτομο με σοβαρή κινητική δυσκολία, πιστοποιημένη απο το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης.
«Έχουν, συνεπώς, τόσο αυξημένες οικονομικές ανάγκες, όσο και ανάγκη για παροχή κατ’ οίκον φροντίδας», αναφέρεται.
ΚΥΠΕ
