Το Φεβρουάριο του 1978 η Κύπρος βαθιά πληγωμένη από την εισβολή του 1974 ήρθε αντιμέτωπη με μια έντονη και δραματική κατάσταση που έλαβε χώρα στο αεροδρόμιο της Λάρνακας και ενέπλεξε τη χώρα μας στο μάτι του κυκλώνα αναφορικά με τις ενδοαραβικές διενέξεις.
Ήταν η περίοδος των συμφωνιών Κάμπ- Ντέηβιντ με την Κύπρο να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο μέσα σε ένα εμπόλεμο κλίμα που λίγο έλειψε να ξεφύγει εντελώς από τη διεθνή ομαλότητα την ίδια στιγμή που οι διπλωματικές σχέσεις Κύπρου- Αιγύπτου ακροβατούσαν σε τεντωμένο σκοινί μέχρι και το 1984.
Σύνοδος Κινήματος Αφροασιατικής Αλληλεγγύης
Τη συγκεκριμένη περίοδο λάμβανε χώρα στην Κύπρο η σύνοδος του Κινήματος Αφροασιατικής Αλληλεγγύης στο ξενοδοχείο Χίλτον στην πρωτεύουσα.
Η κατάσταση άρχισε να ξεφεύγει από το πρωί όταν γύρω στις 11:30 της 18ης Φεβρουαρίου δύο ένοπλοι με πιστόλια εισέβαλαν στο ξενοδοχείο και δολοφόνησαν εν ψυχρώ τον 60χρονο Γενικό Γραμματέα του Κινήματος, τον Αιγύπτιο Γιουσέφ Ελ Σεμπάι ο οποίος ήταν και ο διευθυντής της αιγυπτιακής εφημερίδας «Αλ Αχράμ».
Ο Γιουσέφ ήταν ένας εγκάρδιος φίλος της Κύπρου και προσωπικός φίλος του Αιγύπτιου Προέδρου Ανουάρ Ελ Σαντάτ.
Οι όμηροι
Οι δύο δράστες κε της δολοφονίας του Αιγυπτίου δημοσιογράφου συνέλαβαν ως όμηρους 11 Άραβες που λάμβαναν μέρος στο συνέδριο, το Βάσο Λυσσαρίδη και τον Κύπριο Υπουργό Εσωτερικών και Άμυνας Χριστόδουλο Βενιαμίν, ο οποίος είχε φτάσει στο χώρο του ξενοδοχείου από την πρώτη στιγμή προκειμένου να διαπραγματευθεί την απελευθέρωση των ομήρων.
ΟΙ δραματικές στιγμές
Οι ένοπλοι άντρες απαίτησαν με απειλές για τη ζωή των ομήρων και εξασφάλισαν αεροπλάνο πραγματοποιώντας αεροπειρατεία με απώτερο σκοπό τη διαφυγή τους από την Κύπρο.
Οι δυο δράστες έφτασαν στο αεροδρόμιο Λάρνακας με τους 11 Άραβες ομήρους και τους δύο Κύπριους πολιτικούς και επιβιβάστηκαν σε αεροπλάνο των Κυπριακών Αερογραμμών.
Στις 20:20 το βράδυ το αεροπλάνο απογειώθηκε από το δίαυλο του αεροδρομίου προς άγνωστη κατεύθυνση αφού πρωτίστως άφησαν ελεύθερους τους 2 Κύπριους πολιτικούς.
Η διαδρομή του αεροπλάνου
Το αεροπλάνο κατευθύνθηκε πρώτα στη Λιβύη και κατόπιν αφού πέταξε πάνω από τον ελληνικό εναέριο χώρο της Κρήτης και της Σαουδικής Αραβίας προσγειώθηκε στο Τζιμπουτί για ανεφοδιασμό.
Η άρνηση από τις χώρες της γύρω περιοχής να δεχτούν τους τρομοκράτες και τους ομήρους τους ανάγκασε να επιστρέψουν στο αεροδρόμιο της Λάρνακας το απόγευμα της 19ης Φεβρουαρίου.
Η συνέχεια των διαπραγματεύσεων και το αιγυπτιακό πολεμικό αεροσκάφος
Στο αεροδρόμιο της Λάρνακας βρίσκονταν από την πρώτη στιγμή ο αρχηγός της Ε.Φ. , υπουργοί Ε/κ αξιωματούχοι, ο Πρέσβης της Αιγύπτου με το Στρατιωτικό Ακόλουθο.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων με τους τρομοκράτες μέσα από τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου.
Σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα ένα αιγυπτιακό πολεμικό μεταγωγικό αεροσκάφος τύπου C-130 Hercules εισήλθε στον εναέριο χώρο της Κύπρου και αφού ζήτησε και πήρε άδεια προσγείωσης (ανέφεραν ψευδώς ότι μετέφεραν εκπρόσωπο της Αιγυπτιακής Κυβέρνησης) προσγειώθηκε πολύ κοντά από το αεροπλάνο στο οποίο βρίσκονταν οι αεροπειρατές και οι όμηροι.
Η ανατροπή και σύρραξη
Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις Κυπριακές Αρχές και στους τρομοκράτες συνεχίζονταν και την ίδια στιγμή διαπιστώθηκε ότι μέσα στο αιγυπτιακό στρατιωτικό αεροπλάνο δεν υπήρχε κάποιο πολιτικό πρόσωπο αλλά βρίσκονταν Αιγύπτιοι κομάντος. Επρόκειτο για μια στρατιωτική και παράνομη ένοπλη εισβολή των Αιγύπτιων στρατιωτικών στην Κύπρο με σκοπό την απελευθέρωση των ομήρων και τη σύλληψη και μεταφορά των τρομοκρατών στην Αίγυπτο.
Οι Κυπριακές Αρχές ζήτησαν τη φυγή του αιγυπτιακού πολεμικού αεροσκάφους χωρίς, όμως, όποιοδήποτε αποτέλεσμα.
Τέσσερις άντρες από τον αιγυπτιακό λόχο οπλισμένοι με μπαζούκας – αφού μετακινήθηκε το όχημα της Πολιτικής Αεροπορίας που βρισκόταν στην πίσω πόρτα του πολεμικού αεροσκάφους- μέσα σε ένα τζιπ κατέβηκαν από το αεροπλάνο και κινήθηκαν απειλητικά προς το αεροσκάφος με τους τρομοκράτες.
Την ίδια στιγμή Αιγύπτιοι κομάντος άρχισαν να κινούνται απειλητικά προς ολόκληρο το χώρο του αεροδρομίου Λάρνακας.
Η αντίδραση της Ε.Φ.
Η Εθνική Φρουρά – με ανοικτές ακόμα τις πληγές από την τουρκική εισβολή – με αρχηγό της επιχείρησης το διοικητή του 395 Τάγματος Πεζικού Ανδρέα Ιωσηφίδη χτύπησε το τζιπ των Αιγυπτίων ενώ ταυτόχρονα το στρατιωτικό αεροπλάνο της Αιγύπτου δέχτηκε σφοδρή και καταστροφική επίθεση από βαρύ οπλισμό ΠΑΟ 106 της Ε.Φ.
Ο απολογισμός
15 Αιγύπτιοι κομάντος έχασαν τη ζωή τους από τα πυρά της Ε.Φ. καθώς και ένας υπάλληλος του αεροδρομίου Λάρνακας.
Επίσης, 16 Αιγύπτιοι στρατιώτες και 7 Ε/κ τραυματίστηκαν από τη σύρραξη. Οι υπόλοιποι Αιγύπτιοι κομάντος πιάστηκαν αιχμάλωτοι μαζί με τον επικεφαλής της επιχείρησης.
Διπλωματική κρίση
Η ρήξη ανάμεσα σε Αίγυπτο και Κύπρο ήταν βαθιά και στοίχισε στις 2 χώρες. Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Ανουάρ Ελ Σαντάτ ζήτησε και πέτυχε τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στις 2 χώρες χρησιμοποιώντας παράλληλα υβριστική γλώσσα προς το πρόσωπο του τότε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Σπύρου Κυπριανού και απειλώντας τον ότι θα εκδικηθεί για θάνατο των Αιγυπτίων στρατιωτών.
Η Κύπρος, όμως, είχε με το μέρος της ολόκληρη τη Διεθνή Κοινότητα αφού η Αίγυπτος είχε επέμβει παράνομα στρατιωτικά σε μιαν τρίτη χώρα χωρίς την άδεια του ίδιου του κράτους αλλά ούτε και του ΟΗΕ.
Η Αίγυπτος ψευδώς ισχυρίστηκε ότι η στρατιωτική κάθοδος των κομάντο έγινε με άδεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο τότε Υφυπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου Μπούτρος Γκάλι μέσα στις επόμενες μέρες έφτασε στην Κύπρο με αίτημα να μεταφέρει στη χώρα του τους αιχμαλώτους αλλά και τους Αιγύπτιους νεκρούς στρατιώτες.
Οι ποινές
Οι δύο αεροπειρατές καταδικάστηκαν από το κυπριακό δικαστήριο σε θανατική ποινή η οποία αργότερα μετατράπηκε – για πολλούς λόγους (κυρίως διπλωματικούς)- σε ισόβια κάθειρξη ενώ απελάθηκαν αργότερα από τη χώρα.
Larnakaonline
