Άδεια μητρότητας: Τι ισχύει για Κύπρο και άλλες χώρες της ΕΕ

Σε όλο τον κόσμο, οι κατευθυντήριες γραμμές για την ελάχιστη άδεια μητρότητας ρυθμίζονται συχνά με νόμο – και σε πολλές περιπτώσεις χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση – με τους εργοδότες να είναι ελεύθεροι να προσφέρουν καλύτερους όρους εάν το επιθυμούν.

Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των εβδομάδων που χορηγούνται για άδεια μητρότητας και το ποσοστό της αμοιβής που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ποικίλλει από χώρα σε χώρα.

Στην Εσθονία οι μητέρες μπορούν να λάβουν 20 εβδομάδες πλήρως αμειβόμενες για άδεια μητρότητας ενώ στη συνέχεια μπορούν να λάβουν ακόμη 62 εβδομάδες προαιρετικά. Αυτές οι προαιρετικές εβδομάδες μπορεί να πληρώνουν διαφορετικό ποσοστό του εισοδήματος της μητέρας ή του πατέρα. Στην Αυστρία προσφέρονται τουλάχιστον 16 εβδομάδες με 100% αμοιβή και μετά προαιρετικά 44 επιπλέον εβδομάδες με αμοιβή 73,1%.

Σε πολλές χώρες, όπως στη Χιλή , η άδεια μητρότητας ξεκινά αρκετές εβδομάδες πριν από την αναμενόμενη ημερομηνία γέννησης του παιδιού. Συγκεκριμένα οι μητέρες πρέπει να ξεκινήσουν την άδειά τους έξι εβδομάδες πριν από την ημερομηνία γέννησης του παιδιού  και στη συνέχεια να την παρατείνουν για 12 εβδομάδες μετά. Στην Αυστρία, οι μητέρες υποχρεούνται να λαμβάνουν άδεια από οκτώ εβδομάδες πριν από την αναμενόμενη ημερομηνία έως οκτώ εβδομάδες μετά τη γέννα.

Τι ισχύει στην Ευρώπη

Σύμφωνα με την οδηγία 92/85, οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται άδεια μητρότητας τουλάχιστον 14 εβδομάδων με ποσοστό αποζημίωσης ίσο ή μεγαλύτερο από το επίδομα ασθενείας σε εθνικό επίπεδο.

Τα μεμονωμένα μέλη της ΕΕ έχουν διαφορετικούς κανονισμούς για την άδεια μητρότητας.

Μία υπάλληλος που είναι έγκυος, λεχώνα ή που έχει υιοθετήσει παιδί δικαιούται άδεια μητρότητας τουλάχιστον 14 εβδομάδων, η οποία χορηγείται πριν και/ή μετά τη γέννηση ή την υιοθεσία, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Η υπάλληλός πρέπει να πάρει τουλάχιστον 2 από αυτές τις 14 εβδομάδες (οι δύο αυτές εβδομάδες ορίζονται ως «υποχρεωτική άδεια μητρότητας»). Ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν μεγαλύτερες περιόδους υποχρεωτικής άδειας μητρότητας. Μια εργαζόμενη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της ή κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας δεν μπορεί να απολυθεί.

Γερμανία

Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται άδεια μετ’ αποδοχών για έξι εβδομάδες πριν και οκτώ εβδομάδες μετά τον τοκετό. Το επίδομα άδειας μητρότητας ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο στα 13 ευρώ την ημέρα.

Γαλλία

Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται άδεια μετ’ αποδοχών για έξι εβδομάδες πριν και δέκα εβδομάδες μετά τον τοκετό.

Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται αποζημίωση για υποχρεωτικές ιατρικές εξετάσεις που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, για τις οποίες οι εισφορές κατανέμονται μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων μέχρι τον 6ο μήνα της εγκυμοσύνης. Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται άδεια μητρότητας μετ’ αποδοχών, υπό την προϋπόθεση ότι θα σταματήσουν κάθε μορφή αμειβόμενης εργασίας.

Ισπανία

Και οι δύο γονείς δικαιούνται άδεια μετ’ αποδοχών 16 εβδομάδων από τη γέννηση του παιδιού. Αυτή η περίοδος μπορεί να παραταθεί κατά δύο εβδομάδες (μία εβδομάδα για κάθε γονέα) για κάθε παιδί από τη δεύτερη γέννηση και μετά.

Εκτός από την άδεια που παρέχεται μετά τη γέννηση, οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται άδεια μετ’ αποδοχών σε άλλες περιστάσεις που σχετίζονται με τη μητρότητα, όπως εάν η μέλλουσα μητέρα δεν μπορεί να εργαστεί λόγω επιπλοκών εγκυμοσύνης.

Ιταλία

Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται έως και πέντε μήνες άδεια μετ’ αποδοχών, την οποία μπορούν να λάβουν μόνο λίγο πριν και αμέσως μετά τον τοκετό. Μπορούν είτε να ξεκινήσουν την άδειά τους δύο μήνες πριν από τον τοκετό, άρα να μείνουν στο σπίτι για τρεις μήνες μετά, είτε να ξεκινήσουν ένα μήνα πριν τον τοκετό, άρα θα μείνουν σπίτι για τέσσερις μήνες μετά.

Οι εργαζόμενες μητέρες με άδεια μητρότητας αμείβονται με το 80% του βασικού τους μισθού.

Σουηδία

Οι εργαζόμενες μητέρες (και οι πατέρες, στο πλαίσιο μιας κοινής ρύθμισης γονικής άδειας) δικαιούνται συνολικά 480 ημέρες άδειας μετ’ αποδοχών που μοιράζονται οι γονείς για κάθε παιδί. Οι εργαζόμενοι γονείς δικαιούνται ελάχιστη αμοιβή γονικής άδειας 180 SEK (16 $) την ημέρα.

Τι ισχύει για Κύπρο

Στην Κύπρο μια έγκυος εργαζόμενη έχει δικαίωμα σε άδεια μητρότητας συνολικής διάρκειας 18 συνεχόμενων εβδομάδων, από τις οποίες οι έντεκα λαμβάνονται υποχρεωτικά στην περίοδο η οποία αρχίζει δύο εβδομάδες πριν από την εβδομάδα του αναμενόμενου τοκετού. Σε περίπτωση δεύτερου τοκετού, η περίοδος άδειας μητρότητας επεκτείνεται στις 22 εβδομάδες και σε περίπτωση τρίτου και μεταγενέστερων αυτού τοκετών, η περίοδος άδειας μητρότητας επεκτείνεται στις 26 εβδομάδες.

Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πλαίσιο της παρουσίασης των στόχων της κυβέρνησης για το 2024 ανακοίνωσε την αύξηση της άδειας μητρότητας από 18 σε 22 εβδομάδες. Όπως είχε αναφέρει θα προωθεί άμεσα στη Βουλή σχετικό νομοσχέδιο με στόχο τη στήριξη των νεαρών ζευγαριών.