Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει την Κύπρο στην 21η θέση από τα 27 κράτη μέλη ως προς την ισότητα των φύλων, είπε η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου, προσθέτοντας ότι χρειαζόμαστε 86 χρόνια μέχρι την πλήρη και ουσιαστική ισότητα. Μιλώντας τη Δευτέρα κατά την παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων 2024- 26, στη Λευκωσία, η κ. Χριστοδούλου είπε ότι σε αυτήν περιλαμβάνονται 13 θεματικές και 66 δράσεις.
«Η στρατηγική είναι διαμορφωμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε οι περισσότερες δράσεις να είναι αλληλένδετες και η εφαρμογή τους να είναι ολιστική κι έχουμε ήδη αρχίσει να τροχοδρομούμε δράσεις σε διάφορους τομείς», πρόσθεσε.
Ανέφερε, παράλληλα, ότι η νέα Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων είναι συνέχεια του Εθνικού Σχεδίου Δράσης 2019-2023.
«Έχει διαμορφωθεί λαμβάνοντας υπόψη και τα όσα έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα στην Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και τις παγκόσμιες προκλήσεις και κρίσεις που επηρεάζουν την καθημερινότητα των πολιτών, γυναικών και ανδρών, στην Κύπρο. Η Εθνική Στρατηγική είναι το βασικότερο έγγραφο πολιτικής για την Ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών και αποτελεί την κατευθυντήρια γραμμή για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς και για τις πολιτικές του κράτους», συμπλήρωσε.
Είναι αποτέλεσμα, συνέχισε η Επίτροπος, συνεργασίας και διαβούλευσης με όλα τα Υπουργεία, Υφυπουργεία, τον Εθνικό Μηχανισμό για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, την κοινωνία των πολιτών, οργανώσεις εργοδοτών, συνδικαλιστικές οργανώσεις και Ακαδημαϊκά Ιδρύματα.
Διαμορφώθηκε, είπε, στη βάση εθνικών και ευρωπαϊκών νομοθετημάτων και πολιτικών, ενώ σημείωσε ότι η νέα Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων, τέθηκε άμεσα σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2024.
Όπως ανέφερε, μετά από σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο συντονισμός, η παρακολούθηση και η αξιολόγησή της, έχει ανατεθεί στην Επίτροπο Ισότητας των Φύλων.
Στη βάση αυτή της πρότασης, είπε η κ. Χριστοδούλου, ενισχύεται η στενή συνεργασία με όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία. Σημείωσε ότι για την επιτυχή υλοποίησή της έχουν οριστεί λειτουργοί Ισότητας των φύλων σε όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία, «με τους οποίους και τις οποίες συντονιζόμαστε και συνεργαζόμαστε για την εφαρμογή στοχευμένων πολιτικών, μέτρων και δράσεων».
Η Επίτροπος είπε ότι έχοντας υπόψη τον σημαντικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην υλοποίηση της Στρατηγικής υπάρχει συνεχής και αμφίδρομη ενημέρωση, εισηγήσεις και ανταλλαγή ιδεών με τον Εθνικό Μηχανισμό για τα Δικαιώματα της Γυναίκας.
Ανέφερε, επίσης, ότι μια νέα θεματική αφορά την Ισότητα και τη Δικαιοσύνη «και αρχίζουμε με τη σύσταση Επιτροπής Ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Πυροσβεστική Υπηρεσία και στο Τμήμα Φυλακών, με στόχο τον σχεδιασμό και την εφαρμογή δράσεων προαγωγής της Ισότητας και αποδόμησης των έμφυλων στερεοτύπων και προκαταλήψεων».
Υπογράμμισε, επίσης, ότι για πρώτη φορά και στο πλαίσιο της οριζόντιας δράσης τους, περιλαμβάνονται και συγκεκριμένες θεματικές για τις γυναίκες και τον αθλητισμό και τον πολιτισμό.
Σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής, είπε η κ. Χριστοδούλου, είναι η αξιολόγηση, η λογοδοσία και η διαφάνεια. «Μέσω ρυθμίσεων καταγραφής της προόδου υλοποίησης των δράσεων που προωθούνται στο πλαίσιο της Στρατηγικής, επιδιώκεται η διαρκής ανατροφοδότηση και αξιολόγηση του βαθμού επίτευξης των προγραμματικών στόχων της Στρατηγικής. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης, της λογοδοσίας και της διαφάνειας, το Γραφείο μας, θα προβαίνει σε τακτική άτυπη αξιολόγηση της υλοποίησης της στρατηγικής, σε ετήσια βάση, σε συνεργασία με την διυπουργική επιτροπή, δηλαδή με τους/ τις λειτουργούς Ισότητας των φύλων», συμπλήρωσε.
Πιο συγκεκριμένα, η Επίτροπος είπε ότι οι αρμόδιοι φορείς θα καλούνται να υποβάλλουν αναφορές προόδου, περιλαμβανομένων ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων χωρισμένων ανά φύλο, και άλλων χρήσιμων πληροφοριών σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης των δράσεων της Στρατηγικής που εμπίπτουν στον τομέα ευθύνης τους.
Σημείωσε ότι μελετώντας την αξιολόγηση της προόδου υλοποίησης της στρατηγικής, το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς έχουν τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν με εισηγήσεις στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται πως απαιτούνται πρόσθετες δράσεις, αλλαγές και αναθεωρήσεις σε δράσεις ή/και πολιτικές που προωθούνται στο πλαίσιο της Στρατηγικής.
«Αξιοποιώντας την τεχνολογία, θα δημοσιεύονται στοιχεία παρακολούθησης και αξιολόγησης, τα οποία θα επικαιροποιούνται κατά τακτά χρονικά διαστήματα και θα είναι διαθέσιμα και προσβάσιμα για ενημέρωση της ευρύτερης κοινωνίας και όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η Εθνική Στρατηγική είναι ήδη αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Γραφείου μας», πρόσθεσε.
Είπε, παράλληλα, ότι θεσμοθετείται για τον σκοπό της αξιολόγησης και της παρακολούθησης της υλοποίησης της Στρατηγικής, «Πλατφόρμα της Κοινωνίας των Πολιτών», η οποία θα αποτελείται από διάφορους φορείς και οργανώσεις που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της Στρατηγικής, και θα προχωρεί στη δομημένη ενδιάμεση άτυπη αξιολόγηση (στα μέσα 2025) της Στρατηγικής.
Σε διευκρινιστική ερώτηση σχετικά με την ημερομηνία σύστασης της «Πλατφόρμα της Κοινωνίας των Πολιτών», η κ. Χριστοδούλου είπε ότι θα είναι εντός του 2024.
«Πρόσθετα των πιο πάνω, με την ολοκλήρωση της εθνικής στρατηγικής, προβλέπεται ολιστική αξιολόγηση υλοποίησης της Στρατηγικής, καταγράφοντας διαπιστώσεις και συμπεράσματα, στη βάση και των σχετικών ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών που περιλαμβάνονται στη Στρατηγική και της συλλογής δεδομένων, εκθέσεων και συμπερασμάτων των αξιολογήσεων από μέρους του Γραφείου Επιτρόπου Ισότητας, της διυπουργικής επιτροπής και της Πλατφόρμας της Κοινωνίας των Πολιτών», συμπλήρωσε.
Η κ. Χριστοδούλου είπε ότι στην τελική αξιολόγηση, αναμένεται να παρουσιαστούν και εισηγήσεις σε σχέση με την ετοιμασία και διαμόρφωση της επόμενης τριετούς Στρατηγικής.
Στη βάση των πιο πάνω, συνέχισε, το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων σε συνεργασία με την διυπουργική επιτροπή, θα ετοιμάσει τελική έκθεση για ενημέρωση του Υπουργικού Συμβουλίου.
«Όπως καταγράφεται και ως προϋπόθεση στη Στρατηγική, θα δημιουργηθούν από τα Υπουργεία και Υφυπουργεία, δικά τους πλάνα δράσης, για την προώθηση της Ισότητας των φύλων, σε συνεργασία και με τους/ τις λειτουργούς αρμόδιους για την ισότητα των φύλων. Σε αυτά τα πλάνα, θα περιλαμβάνονται δράσεις που αναφέρονται στη στρατηγική αλλά και επιπρόσθετες δράσεις που θα υλοποιηθούν από τα Υπουργεία και Υφυπουργεία και αφορούν την ισότητα των φύλων. Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, το έχουν ήδη πράξει», συμπλήρωσε.
Ανέφερε, επίσης, ότι το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει ήδη ετοιμάσει προσχέδιο και θα εργαστούν και με τα άλλα Υπουργεία και Υφυπουργεία προς αυτή την κατεύθυνση.
«Να επαναλάβω ότι συνεχίζουμε να κτίζουμε σε ό,τι έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα, αξιοποιώντας το εργαλείο της οριζόντιας ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στις πολιτικές του κράτους. Συνεχίζουμε να δημιουργούμε και να ενισχύουμε τις στρατηγικές συνεργασίες με την ευρύτερη κοινωνία των πολιτών, με εξωστρέφεια και στοχευμένες δράσεις. Στόχος ένας και μοναδικός, η θεμελίωσης της κουλτούρας της Ισότητας των Φύλων», πρόσθεσε.
Σε ερώτηση αν υπήρξαν κάποια αποτελέσματα από την προηγούμενη Εθνική Στρατηγική, η κ. Χριστοδούλου είπε ότι έχει γίνει η αξιολόγηση του περασμένου Εθνικού Σχεδίου Δράσης. «Εκείνο που έχει διαφανεί είναι ότι έγιναν πάρα πολλές δράσεις προς την ορθή κατεύθυνση για αυτό και επαναλαμβάνω ότι εμείς χτίζουμε σε αυτό που έχει δημιουργηθεί» είπε.
Παρατήρησε ότι υπήρξε κάποια αδυναμία στον συντονισμό και στην οριζόντια συνεργασία μεταξύ των Υπουργείων και των Υφυπουργείων και είπε ότι στο σημείο αυτό «ερχόμαστε μέσω του εργαλείου της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου, να προσθέσουμε προς αυτή την κατεύθυνση».
Σε ερώτηση πόσο απέχει η ισότητα των φύλων, που η κ. Χριστοδούλου είπε ότι τα Ηνωμένα Έθνη λένε 300 χρόνια μέχρι την ουσιαστική ισότητα, κάτι που όπως ανέφερε αφορά το παγκόσμιο. Στην ΕΕ, συνέχισε, η κατάταξη μας είναι στην 21η θέση μεταξύ των 27 κρατών μελών και η Eurostat λέει ότι για την Ευρώπη χρειάζονται 86 χρόνια μέχρι την ισότητα.
Είπε ότι τα στοιχεία που λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «είναι πάρα πολύ σημαντικά και μας δίνουν εμάς μια κατεύθυνση που να κινηθούμε ώστε να μειώσουμε αυτό το χάσμα. Την ίδια στιγμή θέλω να τονίσω όμως ότι δεν πρόκειται για διαγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών και σίγουρα δεν πρόκειται για διαγωνισμό μεταξύ των γυναικών και των ανδρών».
Όπως είπε, «μένουμε στοχοπροσηλωμένοι στο να βελτιώσουμε την χώρα μας, κυρίως όμως την καθημερινότητα των γυναικών και των ανδρών».
«Για αυτό θέλω να είμαι ξεκάθαρη όσον αφορά την κατάταξη. Είναι όντως ένα σημείο και προσπαθεί να μας πει την πρόοδο μας. Και εμείς το χρησιμοποιούμε ως εργαλείο ώστε να έρθουμε να ενσωματώσουμε τη διάσταση του φύλου και να βελτιωθούμε σημαντικά», ανέφερε.
Ερωτηθείσα ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση του Γραφείου της, η κ. Χριστοδούλου είπε ότι «είμαστε ένα κράτος, στο οποίο είναι τόσο βαθιά ριζωμένες οι προκαταλήψεις, οι αντιλήψεις και τα στερεότυπα, που η μεγαλύτερη πρόκληση, θα έλεγα, είναι πως θα επενδύσουμε ώστε να σπάσουμε αυτά τα στερεότυπα και να φτάσουμε γυναίκες, άντρες, κορίτσια, αγόρια στο μέγιστο των ικανοτήτων μας μακριά από οποιαδήποτε στερεότυπα».
«Μελέτες, έρευνες δείχνουν ότι αν αξιοποιήσουμε σωστά γυναίκες και άνδρες σε όλο το φάσμα της κοινωνίας ενδυναμώνεται και η κοινωνία αλλά και η οικονομία μας. Άρα, θα έλεγα η μεγαλύτερη πρόκληση είναι ακριβώς πως σπάζουμε τα στερεότυπα, πως ενημερώνουμε την κοινωνία και πως πλαισιώνουμε πολλές φορές το θέμα που αφορά την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών ώστε να καταρρίψουμε μύθους που αφορούν τα δύο φύλα», κατέληξε.
