Αύξηση παρατηρείται στις αιτήσεις Σύρων, οι οποίοι αφικνούνται κυρίως διά θαλάσσης και η διαχείρισή τους είναι δύσκολη, δεδομένου ότι η χώρα τους αποτελεί μη ασφαλή περιοχή και δεν μπορούν να επιστρέψουν με οποιοδήποτε μηχανισμό, όπως προκύπτει από ενημέρωση του Υπουργείου Εσωτερικών για τα επικαιροποιημένα στοιχεία για το μεταναστευτικό. Την ίδια ώρα τον Νοέμβριο φέτος έχει καταγραφεί κατακόρυφη μείωση αιτητών από Νιγηρία, Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό, και Καμερούν σε σχέση με τον ίδιο μήνα το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται.
Οι νέες αιτήσεις ασύλου από τον Μάρτιο μέχρι και τον Νοέμβριο 2023 έφτασαν τις 9.091, ενώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο του 2022, οι αιτήσεις ήταν 17.065, μια μείωση 53%, αναφέρεται. Σημειώνεται ότι, συνολικά, το 2022 υποβλήθηκαν 21.565 αιτήσεις και φέτος (υπολείπεται ο Δεκέμβριος) 10.589, μια μείωση 49%.
Όσον αφορά στις χώρες προέλευσης, σύμφωνα με τα στοιχεία, τον Νοέμβριο 2023, 1125 αιτητές ασύλου ήταν από τη Συρία, σε σύγκριση με 318 τον ίδιο μήνα πέρσι, και 39 ήταν από τη Νιγηρία, ενώ πέρσι τον Νοέμβριο είχαν υποβληθεί 245 αιτήσεις από άτομα από την ίδια χώρα. Το ίδιο μοτίβο ισχύει και για αιτητές από τη Λ.Δ. Κονγκό με 29 αιτήσεις ασύλου φέτος τον Νοέμβρη σε σχέση με 234 πέρσι, και το Καμερούν, με 11 αιτητές ασύλου φέτος και 116 τον Νοέμβριο του 2022.
«Με βάση τα πιο πάνω στοιχεία, διαπιστώνεται σημαντική μείωση στους αριθμούς Αφρικανών που αφικνούνται στην Κύπρο τον τελευταίο χρόνο, αποτέλεσμα των μέτρων που έχουν ληφθεί και κατέστησαν το πρόβλημα διαχειρίσιμο», αναφέρει το Υπουργείο στην ανακοίνωσή του. Ενδεικτικά, σημειώνει, κάποια από τα μέτρα είναι, η ενημερωτική εκστρατεία που πραγματοποιήθηκε σε χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής (Νιγηρία, Καμερούν, Κονγκό) «με στόχο την ενημέρωση των εν δυνάμει μεταναστών για τα πραγματικά δεδομένα στην Κύπρο, η ταχύτερη εξέταση των αιτήσεων που έχει ως αποτέλεσμα την αποκοπή επιδομάτων και πρόσβασης σε εργασία και άρα καθιστούν τη χώρα λιγότερο ελκυστικό προορισμό, κ.ά».
Την ίδια ώρα, αναφέρεται, παρατηρείται αύξηση στις αιτήσεις Σύρων, οι οποίοι αφικνούνται κυρίως διά θαλάσσης «και η διαχείρισή τους είναι δύσκολη, δεδομένου ότι η χώρα τους αποτελεί μη ασφαλή περιοχή και δεν μπορούν να επιστρέψουν με οποιοδήποτε μηχανισμό (οικειοθελείς επιστροφή, απελάσεις, κτλ)».
Όσον αφορά στις αφίξεις ο συνολικός αριθμός των παράτυπων αφίξεων για το 2023 ανήλθε σε 10.475 και για την αντίστοιχη περίοδο ήταν στις 17.438 (μείωση 60%), ενώ οι αναχωρήσεις ήταν 11.040 για το 2023. «Για πρώτη φορά στην ιστορία του μεταναστευτικού στη χώρα μας το ισοζύγιο αναχωρήσεων-αφίξεων παράτυπων μεταναστών παρουσιάζει θετική εικόνα, με το ποσοστό επιστροφών επί αφίξεων να φτάνει στο 105%», αναφέρει το Υπουργείο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2022 είχαν καταγραφεί 17.438 αφίξεις – 937 δια θαλάσσης και 16.501 μέσω της νεκρής ζώνης – ενώ φέτος, μέχρι τις 15/12, 10.475 αφίξεις (3889 δια θαλάσσης και 6586 μέσω της νεκρής ζώνης).
Σε σχέση με τις χώρες καταγωγής των αφιχθέντων, σημειώνεται ότι, για το 2022 οι 10 πρώτες χώρες σε αφίξεις μέσω της νεκρής ζώνης ήταν η Συρία, το Κονγκό, η Νιγηρία, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές, το Καμερούν, η Σομαλία, το Ιράν και το Ιράκ. Αντίστοιχα, για το 2023, οι 10 πρώτες χώρες σε αφίξεις μέσω της νεκρής ζώνης ήταν: Συρία, Νιγηρία, Καμερούν, Κονγκό, Ιράκ, Σομαλία, Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Ιράν και Λιβερία. «Από τα στοιχεία προκύπτει ότι έχει επιτευχθεί μείωση των αφίξεων από χώρες της Αφρικής κατά 68% σε σχέση με το 2022 και την ίδια ώρα μείωση κατά 34% των αφίξεων Σύρων», προστίθεται.
Όσον αφορά στις αφίξεις διά θαλάσσης, το 2022 ήταν από την Συρία και την Παλαιστίνη, ενώ για το 2023 είναι από την Συρία, την Παλαιστίνη, τον Λίβανο και το Μαρόκο με τη συντριπτική πλειοψηφία των αφιχθέντων να είναι από την Συρία, αναφέρεται.
Αναφέρεται επίσης ότι, την περίοδο Μαρτίου-Νοεμβρίου 2023, εκδόθηκαν 16.005 αποφάσεις συνολικά, περιλαμβανομένων των απορριπτικών αποφάσεων, των αποφάσεων συμπληρωματικής προστασίας και διαμονής και των αποφάσεων παραχώρησης καθεστώτος πρόσφυγα. Από τις 16.005 αποφάσεις, οι 11.579 ήταν απορριπτικές, αναφέρεται. Προστίθεται ότι, μέσα από μια σειρά μέτρων που εφαρμόστηκαν, μειώθηκε ο απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση της εξέτασης των αιτήσεων από 9-21 μήνες σε 1 με 3 μήνες.
Αναφέρονται ενδεικτικά κάποια από τα μέτρα όπως υπερδιπλασιασμός εξεταστών αιτήσεων ασύλου από 31 σε 82, ενίσχυση του Γραφείου Επιστροφών με επιπρόσθετο προσωπικό ώστε να προωθείται ταχύτερη η διαδικασία επιστροφών ή απελάσεων των απορριφθέντων αιτητών και τοποθέτηση Λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου σε μόνιμη βάση στον χώρο των Κεντρικών Φυλακών, για πραγματοποίηση συνεντεύξεων καθημερινά.
Υπενθυμίζεται ότι με την έκδοση αρνητικής απόφασης, οι αιτητές δεν έχουν πλέον πρόσβαση σε επιδόματα και σε νόμιμη εργασία και θεωρούνται παράνομοι εάν συνεχίσουν να διαμένουν ή να εργάζονται στη Δημοκρατία. «Επίσης, σημαντικό να επισημανθεί ότι έχει αυξηθεί το διάστημα παρέλευσης για δικαίωμα σε εργοδότηση από 1 μήνα που ίσχυε σε 9 μήνες, το οποίο συνδυαστικά με την έκδοση απόφασης εντός 3 μηνών, περιορίζει την πρόσβαση σε παράνομη εργασία», αναφέρεται.
Σχετικά με αποχωρήσεις, το Υπουργείο αναφέρει ότι, το 2023 έγιναν μέχρι στιγμής 7.200 εθελούσιες επιστροφές, σε σύγκριση με 5.100 την περσινή χρονιά (αύξηση σχεδόν 71%). Συνολικά, προστίθεται, οι αποχωρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των εθελούσιων επιστροφών, των απελάσεων και των μετεγκαταστάσεων, έφτασαν για την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2023 στις 11.040 σε σχέση με 5.900 την ίδια περίοδο του 2022.
Επιπρόσθετα, την περίοδο Μαρτίου μέχρι 15 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 1.680 μετεγκαταστάσεις σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ μέσω του μηχανισμού μετεγκαταστάσεων. Η Γερμανία είναι η πρώτη χώρα σε αριθμό μετεγκαταστάσεων από την Κύπρο και ακολουθεί η Γαλλία, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου.
Σημειώνεται ότι, εντός Ιανουαρίου, θα δοθούν αναλυτικά στοιχεία για ολόκληρο το 2023.
