Το 2023 καταγράφηκε μείωση της τάξης του 50% στις νέες αιτήσεις ασύλου και αύξηση 80% στις επιστροφές ως αποτέλεσμα των μέτρων της Κυβέρνησης για το μεταναστευτικό, ανέφερε την Τετάρτη ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτη, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Νωρίτερα το πρωί πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο σύσκεψη για το μεταναστευτικό, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Από την πλευρά του ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου δήλωσε ότι το 2023 έχουν μειωθεί στο μισό οι αφίξεις μεταναστών.
Αναφερόμενος στη σύσκεψη που έλαβε χώρα νωρίτερα την Τετάρτη, στην οποία συμμετείχαν επίσης ο Υπουργός Εσωτερικών, η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, ο Υπουργός Εργασίας, η Υφυπουργός παρά τω Προέδρω, η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας και ο Αρχηγός Αστυνομίας,ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι αφού έγινε ανασκόπηση των μέτρων που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα και διαπιστώθηκε μεγάλη βελτίωση στην κατάσταση, ανταλλάχθηκαν απόψεις και αποφασίστηκε η λήψη επιπρόσθετων μέτρων και ενεργειών, ούτως ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η καλή εικόνα που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες.
Προσέθεσε πως, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η διαχείριση του μεταναστευτικού αποτελεί προτεραιότητα για την Κυβέρνηση, διαπιστώθηκε ότι η έγκαιρη υλοποίηση αποφάσεων που έχουν ληφθεί συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση της κατάστασης.
Υπενθύμισε ότι μέχρι σήμερα, λήφθηκαν και εφαρμόστηκαν, μεταξύ άλλων, μέτρα όπως η εκπόνηση νομοσχεδίου για ίδρυση Υφυπουργείου Μετανάστευσης και κατάθεση στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο υπερδιπλασιασμός των εξεταστών αιτήσεων ασύλου, από 31 σε 82, με αποτέλεσμα οι εκκρεμούσες αιτήσεις από 30.188 τον Μάρτιο 2023 να μειωθούν σε 26.875 μέχρι τέλος Νοεμβρίου, η μείωση της περιόδου εξέτασης των αιτήσεων σε 1 μέχρι 3 μήνες το μέγιστο, η ενίσχυση του Γραφείου Επιστροφών με επιπρόσθετο προσωπικό και η ενίσχυση αριθμού μετεγκαταστάσεων και εξασφάλιση χρονικής επέκτασης του προγράμματος.
Είπε ότι έγινε επίσης τροποποίηση των περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και γενικότερα Περί Κοινωνικών Παροχών Νόμων και προώθησή τους στη Βουλή, ώστε πολίτες τρίτων χωρών που κατέχουν νομικό καθεστώς που προβλέπεται από τον περί Προσφύγων Νόμο, να έχουν υποχρέωση για περίοδο 5 ετών νόμιμης και συνεχούς διαμονής στην Κυπριακή Δημοκρατία που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής αίτησης για ΕΕΕ, τοποθετήθηκε Λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου σε μόνιμη βάση και για πραγματοποίηση αριθμού συνεντεύξεων καθημερινά, βάσει προγράμματος που συμφωνείται με τη Διεύθυνση, στον χώρο των Κεντρικών Φυλακών, διενεργήθηκε ενημερωτική εκστρατεία σε χώρες προέλευσης (Νιγηρία, Καμερούν, Λαϊκή Δημοκρατία του Κόγκο), η οποία έχει συμβάλει στη σημαντική μείωση στον αριθμό αφίξεων από τις χώρες αυτές, οι οποίες ανήλθαν σε 79 τον Νοέμβριο 2023 σε σχέση με 595 τον αντίστοιχο μήνα του 2022.
Συμπλήρωσε ότι αποφασίστηκε ακόμη η αύξηση του διαστήματος παρέλευσης για δικαίωμα εργοδότησης αιτητών ασύλου από έναν σε εννέα μήνες, ολοκληρώθηκε η αναβάθμιση της περίφραξης στο Πουρνάρα για καλύτερο έλεγχο των ατόμων που διαμένουν εκεί και μεγαλύτερη ασφάλεια των κατοίκων της περιοχής, καθώς η διασύνδεση του Μηχανογραφημένου Συστήματος της Υπηρεσίας Ασύλου με το Μηχανογραφημένο Σύστημα “Εργάνη” του Υπουργείου Εργασίας, εντατικοποιήθηκαν οι επιχειρήσεις της Αστυνομίας σε συνεργασία με το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας για ελέγχους αδήλωτης εργασίας, ενισχύθηκαν με τρία επιπλέον σκάφη της Λιμενικής Αστυνομίας για φύλαξη θαλασσίων συνόρων και επισπεύσθηκαν οι διαδικασίες αναδοχής ασυνόδευτων ανηλίκων που βρίσκονται στο Πουρνάρα και έχουν συγγενείς στην Κύπρο.
Επιπλέον, εκτελέστηκε και εφαρμόστηκε το διάταγμα της Έπαρχου Πάφου, ημερομηνίας 17 Νοεμβρίου 2021, για απαγόρευση χρήσης και κατοίκησης του συγκροτήματος ‘’Άγιος Νικόλαος’’ στην κοινότητα της Χλώρακας, δυνάμει του άρθρου 15 του Περί Οδών και Οικοδομών Νόμου, σύμφωνα με τις αποφάσεις της ειδικής σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο 2023, διπλασιάστηκαν οι κοινές πτήσεις, σε σχέση με αντίστοιχη περυσινή περίοδο, αναγκαστικής επιστροφής του FRONTEX, στις οποίες συμμετέχει η Αστυνομία Κύπρου, αυξήθηκε κατά 200% ο ρυθμός απελάσεων από τον χώρο κράτησης στη Μενόγεια, όπως και ο εντοπισμός και οι συλλήψεις διακινητών παράτυπων μεταναστών, ενισχύθηκε η Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αστυνομίας Κύπρου με ουσιαστική αύξηση προσωπικού, ενώ έγιναν στοχευμένες επιχειρήσεις της Αστυνομίας Κύπρου, ανά το Παγκύπριο.
«Τα μέτρα που έχουν μέχρι σήμερα ληφθεί απέδωσαν, με αποτέλεσμα οι αιτήσεις ασύλου για τους μήνες Μάρτιο με Νοέμβριο του 2023 να ανέρχονται σε 9.091, σε σχέση με 17.065 την αντίστοιχη περυσινή περίοδο ενώ οι επιστροφές για την περίοδο από 1η Ιανουαρίου μέχρι 15 Δεκεμβρίου 2023 ανέρχονται σε 9.324 σε σύγκριση με 5.166 κατά την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 80% στις επιστροφές», σημείωσε ο κ. Λεπτυμπιώτης, προσθέτοντας ότι τον μήνα Νοέμβριο έγιναν 930 επιστροφές/απελάσεις, αριθμός που αποτελεί ρεκόρ, στον οποίο αν προστεθούν και οι μετεγκαταστάσεις 1.716 ατόμων τότε ο συνολικός αριθμός επιστροφών ανέρχεται σε 11.040 άτομα και για πρώτη φορά στην ιστορία μεταναστευτικού στην Κύπρο έχουν αναχωρήσει περισσότεροι από όσοι έχουν έρθει την αντίστοιχη περίοδο.
Συμπλήρωσε πως πέραν των μέτρων που ήδη έχουν υλοποιηθεί, κατά τη σύσκεψη αποφασίστηκαν και επιπρόσθετα μέτρα και ενέργειες που μπορούν να ληφθούν το επόμενο διάστημα.
Συγκεκριμένα, αποφασίστηκε η προώθηση από την Κυπριακή Δημοκρατία, σε συνεργασία με άλλα κράτη, περαιτέρω συζήτησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ανάγκη επανεξέτασης του καθεστώτος της Συρίας και ειδικότερα κάποιων περιοχών που έχουν ήδη χαρακτηριστεί από διεθνείς οργανισμούς ως ασφαλείς, η προώθηση της αυστηροποίησης και του διπλασιασμού των προβλεπόμενων ποινών που αφορούν αδικήματα που σχετίζονται με διακίνηση παράτυπων μεταναστών, η διεξαγωγή παραστάσεων στην Interpol για ενίσχυση της συνεργασίας με τις αρμόδιες Αρχές, και ανταλλαγή πληροφοριών, η σύσταση ειδικού κλιμακίου καταπολέμησης κυκλωμάτων διακίνησης παράτυπων μεταναστών στην Αστυνομία Κύπρου, η καταβολή επιδομάτων αιτητών ασύλου μέσω προπληρωμένης κάρτας προς διασφάλιση ότι τα επιδόματα πράγματι αξιοποιούνται για κάλυψη αναγκών διαβίωσης και η επίσπευση διαδικασιών του Κανονισμού του Δουβλίνου για επανένωση οικογενειών που βρίσκονται σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
«Η αποτελεσματική διαχείριση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών παραμένει στους άξονες προτεραιότητας της διακυβέρνησής του Προέδρου Χριστοδουλίδη και στο επίκεντρο των πολιτικών που προωθούνται από τα αρμόδια Υπουργεία, με στόχο την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος», κατέληξε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.
Εξάλλου, στις δηλώσεις του μετά το τέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου είπε αναφορικά με τη συνάντηση για το μεταναστευτικό ότι το 2023 έχουν μειωθεί στο μισό οι αφίξεις μεταναστών, με τις αιτήσεις ασύλου από 22 χιλιάδες πέρυσι να φτάνουν τις 10 χιλιάδες φέτος, ως αποτέλεσμα μέτρων που αφορούν στη διέλευση στην πράσινη γραμμή, στην πίεση μέσω Βρυξελλών προς την Τουρκία, στην ενημερωτική εκστρατεία σε χώρες όπως η Νιγηρία, το Κογκό και το Καμερούν με 2 εκατ. θεάσεις έως τώρα.
Συμπλήρωσε πως υπήρξε μια αύξηση από τις θαλάσσιες ροές από τη Συρία, παρόλα αυτά σημειώνεται μία μείωση 50% στις αφίξεις και πέραν του 80% αύξηση στις επιστροφές, οι οποίες από 5,5 χιλιάδες πέρυσι έχουν φέτος ξεπεράσει τις 11 χιλιάδες και για πρώτη φορά στην ιστορία του μεταναστευτικού έχουν φύγει 5% περισσότερα άτομα από αυτά που έχουν έρθει στη χώρα.
Προσέθεσε πως σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, την Αστυνομία και το Υπουργείο Εργασίας έγινε μια ανασκόπηση όλων των υπόλοιπων ενεργειών, όπως οι εντατικοί έλεγχοι σε χώρους εργασίας για τον εντοπισμό παράτυπων εργαζόμενων μεταναστών ώστε να ασκηθεί πίεση να αποχωρήσουν από την Κύπρο μέσω του σχεδίου εθελουσίων επιστροφών, ενώ ελήφθησαν αποφάσεις αναφορικά με τους διακινητές οι οποίες, όπως είπε, θα ανακοινωθούν από την Προεδρία.
«Τα αποτελέσματα είναι μέχρι στιγμής ενθαρρυντικά, αντιμετωπίζουμε το δεδομένα πρόβλημα με αφίξεις από Συρία, καθώς λόγω και των διεθνών συμβάσεων και του γεγονότος ότι η Συρία ακόμα θεωρείται μη ασφαλής χώρα, δεν μπορούν να γίνουν απελάσεις», τόνισε ο Υπουργός, προσθέτοντας ότι αίτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο έχει ήδη μεταφέρει δυο φορές σε τοποθετήσεις του στις Βρυξέλλες και για το οποίο θα σταλεί επίσημη επιστολή στους ομολόγους του στην ΕΕ, είναι η επανεξέταση του καθεστώτος της Συρίας, κάτι που ωστόσο, όπως είπε, δεν μπορεί να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη.
Ερωτηθείς κατά πόσο η ιστορική, όπως χαρακτηρίζεται, συμφωνία της ΕΕ για το μεταναστευτικό αλλάζει ή βοηθά τους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης, ο κ. Ιωάννου είπε ότι πρόκειται για ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο δεν επηρεάζει τους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης διότι λόγω της μη ύπαρξης χερσαίων συνόρων η Κύπρος δεν μπορεί να εφαρμόσει πρακτικές άλλων χωρών, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία.
Συμπλήρωσε ότι πάγιο αίτημα των χωρών πρώτης γραμμής ήταν να καταστεί υποχρεωτική η μετεγκατάσταση, κάτι που δεν έγινε αποδεκτό και υπάρχει πλέον η εθελοντική μετεγκατάσταση σε περιόδους κρίσης, χαρακτηρίζοντάς το ως ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αφού αναγνωρίζεται πλέον η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, όπως ζητούσε και η Κύπρος, το κράτος μέλος πρώτης γραμμής, όπως είπε, με το μεγαλύτερο κατ’ αναλογία πληθυσμού αριθμό παράτυπων μεταναστών (5,3%).
Σε ερώτηση για το ζήτημα της οικονομικής στήριξης του Λιβάνου από την ΕΕ, ο Υπουργός είπε ότι προχωρά και πως ο Λίβανος θα ενισχυθεί οικονομικά όχι μόνο από την ΕΕ αλλά και από άλλους θεσμούς, προσθέτοντας ότι στο Παγκόσμιο Συμβούλιο για τους πρόσφυγες την περασμένη εβδομάδα στη Γενεύη είχε συνάντηση με τον Πρωθυπουργό και τον ΥΠΕΞ του Λιβάνου, προς τους οποίους εξέφρασε την πρόθεση στήριξης του αιτήματος του Λιβάνου, ενώ από την πλευρά τους οι αξιωματούχοι του Λιβάνου μετέφεραν την πρόθεση επιτήρησης των θαλάσσιων οδών, παρά τις περιορισμένες δυνατότητες της χώρας.
Συμπλήρωσε ως προς τη Συρία ότι σε συνάντηση με την επικεφαλής του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των ΗΕ για τους Πρόσφυγες στη Γενεύη έθεσε το αίτημα επαναξιολόγησης του καθεστώτος της χώρας, το οποίο, όπως είπε, δεν είναι εύκολο να γίνει αποδεκτό, ωστόσο γίνεται προσπάθεια προώθησης σε όλα τα φόρα ώστε να μπορούν να γίνονται απελάσεις σε ασφαλείς περιοχές.
