Στη δημοσιότητα δόθηκαν τα έγγραφα για το Cyprus Confidential από την κοινοπραξία ερευνητικών δημοσιογράφων ICIJ.
Όπως αναφέρεται, τα 3,6 εκατομμύρια αρχεία που διέρρευσαν στο επίκεντρο της έρευνας του Cyprus Confidential προέρχονται από έξι παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Μεταξύ άλλων τονίζει ότι «η πανίσχυρη Ευρωπαϊκή Ένωση απέτυχε να ασκήσει εξουσία στην Κύπρο, ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή να χαλιναγωγήσει ένα τραπεζικό σύστημα φουσκωμένο από παράνομο χρήμα. Δείχνει πώς, καθώς η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία το 2022, η κυπριακή εταιρεία της PwC βοήθησε Ρώσους ολιγάρχες να μετακινήσουν τα πλούτη τους και να υπονομεύσουν τις δυτικές κυρώσεις που είχαν σκοπό να κόψουν τη χρηματοδότηση του πολέμου του Πούτιν. Καθώς τα δυτικά έθνη χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο οικονομικές κυρώσεις για να εμποδίσουν τη ροή χρημάτων που χρησιμοποιούν άλλες κυβερνήσεις για εχθρικούς σκοπούς, η Κύπρος έγινε πεδίο οικονομικής μάχης».
«Όταν οι Ρώσοι ήρθαν στην Κύπρο, δεν έφεραν μόνο τη ρωσική διαφθορά, έφεραν ρωσικό οργανωμένο έγκλημα, έφεραν Ρώσους πράκτορες των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών», αποκάλυψε ο Μπόρις Ντεμάς, Ρώσος κάτοικος Κύπρου και επικριτής του Κρεμλίνου.
Η αναφορά σε Αναστασιάδη
Το δημοσίευμα συνεχίζει αναφέροντας «χαρακτηριστική η περίπτωση του Νίκου Αναστασιάδη. Ένας δικηγόρος που παρείχε υπηρεσίες offshore και προσέλκυε Ρώσους πελάτες, ενώ υπηρέτησε ως πρόεδρος της Κύπρου από το 2013 έως τις αρχές του 2023. Μια έρευνα του 2019 από τον συνεργάτη μέσων ενημέρωσης της ICIJ, OCCRP, διαπίστωσε ότι πριν αναλάβει ο Αναστασιάδης, εταίροι στο δικηγορικό του γραφείο υπηρέτησαν ως αξιωματούχοι σε offshore που συνδέονται με ύποπτες δραστηριότητες νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών που συνδέονται με συμμάχους του Πούτιν.
Με την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Αναστασιάδης άφησε την εταιρεία στις δύο του κόρες και άλλους συνεργάτες και ταξίδεψε στη Μόσχα, όπου συναντήθηκε με τον Πούτιν και εξασφάλισε συμφωνίες που προωθούσαν στενότερους οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς δεσμούς.
Η αναφορά στην PwC
Η έρευνα αποκαλύπτει, για παράδειγμα, «πώς ο παγκόσμιος λογιστικός κολοσσός PwC, παλαιότερα γνωστός ως PricewaterhouseCoopers, έθεσε το γραφείο του στην Κύπρο και τους 1.100 υπαλλήλους του στην υπηρεσία των συμμάχων Πούτιν εν μέσω της αιματηρής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το έργο παρέχει μια εις βάθος ματιά στο πώς η PwC βοήθησε τον Alexey Mordashov, έναν από τους πλουσιότερους βιομήχανους της Ρωσίας, να μεταφέρει μια επένδυση 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το όνομά του σε λίγο για να αποφύγει τις κυρώσεις της ΕΕ.
Το Κυπριακό Υπουργείο Οικονομικών είναι ενήμερο για τις μεταβιβάσεις μετοχών και διεξάγεται ποινική έρευνα, δήλωσε στο ICIJ αξιωματούχος του υπουργείου τον Νοέμβριο.
«Όλες οι πληροφορίες και οι κανονιστικές ειδοποιήσεις σχετικά με την κοινή μεταφορά δηλώθηκαν δεόντως στις αρμόδιες αρχές και δημοσιοποιήθηκαν στον βαθμό που απαιτείται από το νόμο», ανέφερε σε γραπτή δήλωση η εκπρόσωπος του Mordashov, Anastasia Mishanina. «Ούτε μια φορά στη μακρά καριέρα του ο κ. «Ο Μορντάσοφ, ή οποιαδήποτε από τις εταιρείες που διευθύνει, παραβιάζει οποιονδήποτε νόμο, είτε στην Ευρώπη, είτε στη Ρωσία, είτε σε οποιαδήποτε άλλη δικαιοδοσία».
Περίπου την ίδια περίοδο, η PwC Κύπρου βοήθησε στη μεταφορά άλλων 100 εκατομμυρίων δολαρίων για ένα ζευγάρι Ρώσων ολιγαρχών τους οποίους το Η.Β. Σύντομα θα δήλωνε μέρος της «καβάλας της επιλεγμένης ελίτ» που θα βοηθούσε τον Πούτιν να διεξαγάγει τον πόλεμό του στην Ουκρανία».
Ποια είναι η Abacus
Η έρευνα του Cyprus Confidential αποκαλύπτει ότι μια άλλη κυπριακή εταιρεία που ιδρύθηκε από πρώην εταίρους της PwC, η Abacus Ltd., βρίσκεται στο επίκεντρο δικαστικής διαμάχης που αφορά τον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Petr Aven. Κατατέθηκε από την Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία επιβλέπει τις διεθνείς οικονομικές έρευνες, αστική υπόθεση, με την οποία κατηγορείται ο Aven ότι απέφυγε τις κυρώσεις χρησιμοποιώντας την Abacus.
Τα δικαστικά αρχεία που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως ελήφθησαν από τη μη κερδοσκοπική εταιρεία του Ηνωμένου Βασιλείου Spotlight on Corruption μέσω δικαστικής αναφοράς και κοινοποιήθηκαν με την ICIJ.
Ο Aven, ο οποίος βοήθησε στη μετατροπή της Alfa Group σε έναν από τους μεγαλύτερους χρηματοοικονομικούς ομίλους της Ρωσίας, βρισκόταν στην έκθεση Mueller του 2019 για τη ρωσική παρέμβαση στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ του 2016 ως ενδιάμεσος μεταξύ της ομάδας του Πούτιν και του Ντόναλντ Τραμπ το 2016. Ο Aven ήταν μεταξύ των ολιγαρχών που κλήθηκαν σε συνάντηση με τον Πούτιν στο Κρεμλίνο στις 24 Φεβρουαρίου 2022 — την ημέρα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Η Alfa Group αναφέρθηκε αργότερα ότι παρείχε ασφάλιση στον όμιλο κατασκευής όπλων Καλάσνικοφ και στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Επιπλέον, η ICIJ διαπίστωσε ότι η Abacus παρείχε υπηρεσίες σε άλλες 60 εταιρείες εγγεγραμμένες στην Κύπρο που ανήκαν ή ελέγχονταν από άλλους Ρώσους ολιγάρχες όλα αυτά τα χρόνια, συχνά παράλληλα με την PwC.
Ξανά στο προσκήνιο ο Αμπράμοβιτς
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το Ηνωμένο Βασίλειο κατηγόρησε τον Κύπριο πάροχο υπηρεσιών, Δημήτρη Ιωαννίδη, ότι «βοηθούσε εν γνώσει του Ρώσους ολιγάρχες που προσπάθησαν να κρύψουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε πολύπλοκα χρηματοοικονομικά δίκτυα.
Η ανάλυση δεδομένων της ICIJ δείχνει ότι η εταιρεία του Ιωαννίδη, MeritServus, χειριζόταν τις καθημερινές εργασίες περισσότερων από 100 κυπριακών εταιρειών που ανήκουν ή ελέγχονται από Ρώσους ολιγάρχες, συμπεριλαμβανομένου του Konstantin Malofeyev, ο οποίος συμπεριλαμβανόταν στις δυτικές κυρώσεις.
Τώρα, τα εμπιστευτικά αρχεία της Κύπρου αποκαλύπτουν ότι η MeritServus είχε εκτεταμένη σχέση με έναν από τους πιο εξέχοντες ολιγάρχες της Ρωσίας, τον Ρομάν Αμπράμοβιτς. Ο δισεκατομμυριούχος με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, κατά κάποιο τρόπο αποτυπώνει τον αποδοχή της ολιγαρχίας του Πούτιν από τις δυτικές ελίτ. Με περιουσία πέραν των 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο Αμπράμοβιτς είναι μέλος του στενού κύκλου του Πούτιν από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Έγινε ευρέως γνωστός στη Δύση για το στόλο των γιοτ του και ως ο ιδιοκτήτης της Chelsea για πολλά χρόνια.
Η ανάλυση της ICIJ διαπίστωσε ότι η MeritServus βοήθησε στη διαχείριση τουλάχιστον 14 καταπιστευμάτων εγγεγραμμένων στην Κύπρο που ανήκουν ή ελέγχονται από τον Αμπράμοβιτς. Μερικές φορές η δουλειά γινόταν παράλληλα με την κυπριακή εταιρεία Deloitte, την οποία είχε ιδρύσει ο Ιωαννίδης νωρίτερα στην καριέρα του.
Επίσης εταιρεία που ελέγχεται από τον Abramovich πούλησε ένα εξαιρετικά κερδοφόρο μερίδιο σε μια διαφημιστική εταιρεία που ελέγχεται από τον Sergey Roldugin, μακροχρόνιο φίλο του Πούτιν. Ο συγκεκριμένος συμπεριλαμβανόταν στα Panama Papers ως σημαντική προσωπικότητα σε ένα δίκτυο που διοχέτευσε πάνω από 2 δισεκατομμύρια δολάρια μέσω τραπεζών και εταιρειών κέλυφος. Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ του επέβαλε κυρώσεις τον Ιούνιο του 2022, περιγράφοντάς τον ως «θεματοφύλακα του υπεράκτιου πλούτου του Πούτιν».
Το έργο εγείρει ερωτήματα για τον ποδοσφαιρικό σύλλογο της Chelsea σχετικά με το πώς ο Αμπράμοβιτς, χρηματοδότησε την επιτυχία του συλλόγου.
Τα αρχεία αποκαλύπτουν ένα δεκαετές μοτίβο πληρωμών αξίας δεκάδων εκατομμυρίων βρετανικών λιρών, μέσω υπεράκτιων εταιρειών που ανήκουν στον Abramovich και παραλείφθηκαν από τους οικονομικούς λογαριασμούς της Chelsea.
Οι εκπρόσωποι του Αμπράμοβιτς δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό».
Τι απάντησε η Κυβέρνηση στο ICIJ
Απαντώντας σε ερωτήσεις του ICIJ, εκπρόσωπος της Κυβέρνησης είπε ότι «από το 2013, η Κύπρος έχει καταβάλει επίμονες προσπάθειες και έχει καταφέρει να σταθεροποιήσει τον τραπεζικό της τομέα και να καταστεί κορυφαία δικαιοδοσία τόσο για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος όσο και για την επιβολή κυρώσεων».
Επιπρόσθετα, επισήμανε ότι η χώρα διαθέτει σήμερα «ένα ισχυρό πλαίσιο και ο τραπεζικός μας τομέας εφαρμόζει ένα από τα πιο αυστηρά ρυθμιστικά πλαίσια διεθνώς», μια άποψη που υποστηρίζεται, όπως ανέφερε, από τις αξιολογήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2015 για την οικονομία και τον χρηματοπιστωτικό τομέα της Κύπρου, αλλά και από μία αξιολόγηση του 2022 από την κύρια συμβουλευτική ομάδα του Συμβουλίου του Ευρώπης για θέματα καταπολέμησης ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.
Ο εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, επικαλείται παράλληλα και πολλές αξιολογήσεις του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης και μίας που δημοσιεύθηκε πέρσι και η οποία διαπίστωνε ότι ο «παραδοσιακός τραπεζικός τομέας της Κύπρου είναι σημαντικά λιγότερο ευάλωτος στο ξέπλυμα χρήματος από ό,τι πριν από λίγα χρόνια».
Όπως αναφέρει η έρευνα, ο εκπρόσωπος, τον οποίο δεν κατονομάζει, σημείωσε επίσης πως η Κύπρος κατατάσσεται πλέον στο “top 25%” της διεθνούς κατάταξης για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ενώ το τραπεζικό σύστημα έχει «απομοχλευθεί σημαντικά» μειώνοντας την έκθεση στις ρωσικές καταθέσεις, οι οποίες στο τέλος του 2021 ανέρχονταν μόνο στο 4% περίπου των συνολικών καταθέσεων.
Οι σχέσεις με το καθεστώς Άσαντ
Στο δημοσίευμα αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «το οικονομικό μοντέλο του νησιού συνέβαλε σε μικρό αλλά κρίσιμο βαθμό σε ορισμένες από τις μεγάλες ιστορικές βλάβες του αιώνα».
Ειδικότερα, η έρευνα αποκαλύπτει λεπτομερείς συζητήσεις μεταξύ της κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Συρίας και ενός διαμεσολαβητή εγγεγραμμένου στην Κύπρο σχετικά με την αγορά εξοπλισμού γεώτρησης από τον κατασκευαστή NOV Inc με έδρα το Χιούστον.
Παρουσιάζει στοιχεία ότι η Syrian Petroleum Co. και ένας διαμεσολαβητής της Κύπρου ετοιμάστηκαν να πραγματοποιήσουν τουλάχιστον πέντε συναλλαγές μεταξύ 2014 και 2019 για την απόκτηση εξοπλισμού NOV.
Το SPC ανήκει στη Συρία και ελέγχεται από την κυβέρνηση του Μπασάρ Άσαντ. Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν το καθεστώς για γενοκτονία και το 2011 επέβαλαν αυστηρή απαγόρευση στις εξαγωγές στη Συρία, αναφέροντας συγκεκριμένα το SPC στις κυρώσεις.
Η εγγεγραμμένο στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης NOV είχε ισχυριστεί το 2017 ότι είχε τερματίσει τις συναλλαγές της με τη Συρία τουλάχιστον τρία χρόνια νωρίτερα. Έγγραφα δείχνουν την κυπριακή εταιρεία H.A. Η Cable Export Co. Ltd. και την SPC να συνεχίζουν να συζητούν για αγορές εξοπλισμού NOV στη Συρία μετά από αυτήν την ημερομηνία. Τα έγγραφα ελήφθησαν από την Demetrios A. Demetriades LLC, μια κυπριακή δικηγορική εταιρεία που εμφανίζεται στα Pandora Papers το 2021 και τώρα επανεξετάστηκαν ως μέρος της έρευνας του «Cyprus Confidential».
Το 2014 η SPC έγραψε στη H.A. Η Cable Export ότι ερχόταν σε επαφή για να αγοράσει εξαρτήματα «αμερικανικής προέλευσης» μετά από πρόταση της «National Oilwell Varco», όπως ήταν γνωστή η NOV εκείνη την εποχή. Δύο χρόνια αργότερα, η SPC είπε ότι απηύθυνε ένα ερώτημα σχετικά με την απόκτηση εξοπλισμού NOV στην κυπριακή «λόγω των κυρώσεων των ΗΠΑ που επιβλήθηκαν στη Συρία». Το 2019, η συριακή εταιρεία προέτρεψε την H.A. Cable να αγοράσει αντλίες NOV το συντομότερο δυνατό».
Ο επικεφαλής της NOV, Brent Benoit, ανέφερε στο ICIJ ότι η εταιρεία εξέτασε τις συναλλαγές της και δεν βρήκε στοιχεία ότι η NOV εμπλέκεται σε πωλήσεις στην H.A. Cable την περίοδο που οι γίνονταν συζητήσεις μεταξύ της H.A. Cable και του SPC».
Μεταξύ άλλων αποκαλύψεων, τα έγγραφα του Cyprus Confidential υποστηρίζουν πως δείχνουν ότι οι πελάτες που αποκαλύφθηκαν από την έρευνα περιλαμβάνουν έναν δικηγόρο που εμπλέκεται στην πώληση κατασκοπευτικού λογισμικού σε μερικά από τα πιο βίαια καθεστώτα του κόσμου, έναν πρώην υψηλόβαθμο Ευρωπαίο πολιτικό που πήγε να εργαστεί για Ρώσο ολιγάρχη που έχει πλέον υποστεί κυρώσεις, σύμφωνα με το ψηφιακό περιοδικό Reporter.lu, και έναν Ρώσο ολιγάρχη που έχει υποστεί κυρώσεις και ο οποίος βοήθησε κρυφά στη χρηματοδότηση μιας ταινίας για το Ολοκαύτωμα μαζί με τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, αναφέρουν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Reporter.lu, Knack, Le Soir και De Tijd.
Ο συγγραφέας του Πούτιν
Σύμφωνα με το ICIJ «μεταξύ των πολλών Δυτικών που έχουν χτίσει καριέρα πάνω τη Ρωσία και τον αυταρχικό ηγέτη της είναι ο Hubert Seipel, ένας Γερμανός δημοσιογράφος, συγγραφέας και τηλεοπτική προσωπικότητα. Σφυρηλάτησε την επωνυμία του διαφημίζοντας την απαράμιλλη πρόσβασή του στον Ρώσο πρόεδρο, προωθώντας εικόνες τους να κυνηγούν ελάφια μαζί στη Σιβηρία και να ταξιδεύουν στη Μόσχα. Οι περιγραφές για τον Seipel, που είναι στα 70 του χρόνια, ήταν αναμφισβήτητα συμπαθητικές και του χάρισαν βραβεία και επαίνους, επειδή απεικόνιζε τη Ρωσία ως κάτι άλλο από μια παγκόσμια απειλή.
Έγγραφα που διέρρευσαν που αποτελούν μέρος του Cyprus Confidential αποκαλύπτουν τώρα ότι, τα τελευταία πέντε χρόνια, ο Seipel συμφώνησε να λάβει περίπου 700.000 δολάρια ως «χορηγία» από μια εταιρεία κέλυφος που συνδέεται με τον ολιγάρχη Mordashov. Ο Ντμίτρι Φεντότοφ, δικηγόρος που εργάζεται για τον όμιλο χάλυβα του Mordashov, Severstal, ήταν μάρτυρας της συμφωνίας εκ μέρους του χορηγού, δείχνουν τα αρχεία.
Ένα χειρόγραφο σημείωμα σε ένα έγγραφο του 2018 λέει ότι η χορηγία ήταν «για τη συγγραφή ενός βιβλίου σχετικά με το πολιτικό περιβάλλον στη Ρωσική Ομοσπονδία». Ένα άλλο σημείωμα στο ίδιο αρχείο αναφερόταν επίσης σε μια συμφωνία του 2013 για τη «βιογραφία του Πούτιν». Ο Seipel έχει εκδώσει δύο γερμανικά βιβλία για τον Πούτιν, με τίτλους που μεταφράζονται σε «Πούτιν: Εσωτερικές απόψεις της εξουσίας» (δημοσιεύτηκε το 2015) και «Η δύναμη του Πούτιν» (2021).
Η συμφωνία για τη «χορηγία», που αποκαλύφθηκε στα οικονομικά αρχεία που διέρρευσαν Γερμανοί ρεπόρτερ που εργάζονται για την Paper Trail Media, το Der Spiegel και το ZDF, παρέχει ένα εντυπωσιακό παράδειγμα του εύρους και της πολυπλοκότητας της ρωσικής προπαγανδιστικής μηχανής στο εξωτερικό.
Με τα χρόνια, τα μέσα ενημέρωσης και οι εκδοτικές βιομηχανίες της Γερμανίας μιλούσαν για τον Seipel και τον έχρισαν έναν από τους κορυφαίους αναλυτές της χώρας για τη Ρωσία.
Από την πλευρά του, ο Seipel αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι είναι στο μισθολόγιο του Κρεμλίνου. Όταν πιέστηκε για το θέμα κατά τη διάρκεια μιας ραδιοφωνικής συνέντευξης του 2021, απάντησε με ένα κατηγορηματικό «Όχι!».
Απαντώντας σε ερωτήσεις της Paper Trail Media, ο Seipel αναγνώρισε την «υποστήριξη» του Μορντάσοφ για τα βιβλία του, αλλά υπερασπίστηκε το έργο του ως αμερόληπτο. «Δεν βρέθηκαν λάθη σε κανένα από τα βιβλία», είπε.
Τα αρχεία δείχνουν ότι η γραφειοκρατία για τις συναλλαγές που εμπλέκονται στη συμφωνία βιβλίων προετοιμάστηκε από την Cypcodirect και την PwC Κύπρου».
«Ηλιόλουστη Κύπρος, βρώμικα χρήματα»
Τα έγγραφα θα παρουσιαστούν επίσης στις 21:00 ώρα Γερμανίας, (10:00 ώρα Κύπρου), από το γερμανικό κανάλι ZDF που φέρει τον τίτλο «Ηλιόλουστη Κύπρος, βρώμικα χρήματα»
«Ηλιόλουστη Κύπρος, βρώμικα χρήματα – τα μυστικά έγγραφα προσφέρουν μια εικόνα για έναν σκιερό κόσμο. Και όταν οι δημοσιογράφοι μας αντιμετώπισαν τους παράγοντες με την έρευνα, έμαθαν αυτό πάνω από όλα: η διευκρίνιση είναι ανεπιθύμητη. Οι συμφωνίες δεν πρέπει ποτέ να έρθουν στο φως, αλλά έρχονται – απόψε, στις 21.00, θα γίνει πρώτη γραμμή αναφοράς για τον ολιγαρχικό παράδεισο της Κύπρου» αναφέρει η Ilka Brecht, παρουσιάστρια και επικεφαλής του περιοδικού ZDF frontal.
Πηγή: Sigmalive
