Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου για την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), δήλωσε ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Φίλιππος Χατζηζαχαρία, απευθύνοντας χαιρετισμό σε ημερίδα για την ΤΝ, η οποία διοργανώθηκε την Τρίτη στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, στη Λευκωσία.
Αρχικά, ο κ. Χατζηζαχαρίας σημείωσε ότι «η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν αντικαθιστά την ανθρώπινη νοημοσύνη, αλλά είναι ένα μέσο ενίσχυσης της ανθρώπινης εφευρετικότητας και ευφυΐας».
Ακόμη, τόνισε ότι η Κύπρος δεν είναι σε νηπιακό στάδιο στη χρήση ΤΝ, προσθέτοντας ωστόσο ότι «δεν εφησυχάζουμε». Υπογράμμισε ότι κρίνεται σκόπιμη η ένταξη της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης τόσο σε δημόσιο όσο και σε ιδιωτικό επίπεδο, καθώς και η ενδελεχής εξέταση των προκλήσεων που θα επιφέρει η εφαρμογή ενός τόσο εξελιγμένου τεχνολογικού εργαλείου.
«Για να μπορούμε πλέον να ανταγωνιστούμε ισότιμα ξένες οικονομίες και να κρατήσουμε την Κύπρο ψηλά σε ανταγωνιστικότητα πρέπει να εισαγάγουμε έξυπνες, καινοτόμες και ανταγωνιστικές λύσεις με σκοπό την ανάπτυξη και τη βελτίωση σε ένα ευρύ κοινωνικοοικονομικό φάσμα», είπε ο Υφυπουργός.
Αναφερόμενος στη συμμετοχή μου στην υπουργική συνάντηση των MED9 που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στη Μάλτα, ο κ. Χατζηζαχαρίας είπε ότι συζητήθηκε έντονα η επιτακτική ανάγκη της δημιουργίας ενός νομοθετικού πλαισίου για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.
Επιπλέον, σημείωσε ότι «η νομοθετική ρύθμιση της ΕΕ για τον σκοπό αυτό βρίσκεται σε ώριμο στάδιο, και με την ολοκλήρωσή της θα αποτελέσει το πρώτο νομικό πλαίσιο στον κόσμο για την τεχνητή νοημοσύνη, θέτοντας ένα πρότυπο που θα διέπεται από ευρωπαϊκές αξίες».
«Σε κρατικό επίπεδο, η κυπριακή κυβέρνηση ενέκρινε την εθνική στρατηγική για την ΤΝ το 2020, ωστόσο η νομοθετική ρύθμιση που αναμένεται από την ΕΕ είναι καθοριστικής σημασίας για την τελειοποίηση και την εφαρμογή της εθνικής μας στρατηγικής», υπέδειξε.
«Η χρήση της ΤΝ είναι πολύμορφη και έχει τη δυνατότητα της προσαρμοστικότητας», συνέχισε ο Υφυπουργός, χρησιμοποιώντας παραδείγματα εφαρμογής της στον εργασιακό χώρο, στην υγεία, στην επιστήμη, στην εξερεύνηση του διαστήματος, στην προστασία του περιβάλλοντος, σε θέματα ασφαλείας και στην εκπαίδευση.
Παράλληλα, ο κ. Χατζηζαχαρία αναφέρθηκε στους προβληματισμούς που εγείρονται από τη χρήση της ΤΝ και αφορούν – μεταξύ άλλων – την ενδεχόμενη απώλεια θέσεων εργασίας, την προστασία προσωπικών δεδομένων, την κυβερνοασφάλεια και το κυβερνοέγκλημα.
Ακόμη, εξέφρασε την πεποίθηση ότι «η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης δεν δύναται να αντικαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα, αφού οι άνθρωποι είναι αυτοί που θα τη ρυθμίσουν και θα επεξεργαστούν τα δεδομένα της». Καταληκτικά, υπέδειξε ότι «ως κράτος έχουμε χρέος, όπως άλλωστε σε κάθε μας προσπάθεια, να διασφαλίζουμε το καλώς νοούμενο συμφέρον των ανθρώπων μας».
«Η Κύπρος σημειώνει πρόοδο στον τομέα της τεχνολογίας», λέει ο Καθηγητής Νικίας
Στην ομιλία του, ο Καθηγητής Χρυσόστομος Νικίας, Επίτιμος Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC), Καθηγητής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, είπε ότι η τεχνητή νοημοσύνη αφορά τη δημιουργία ενός συστήματος για να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον, να μαθαίνει από αυτό και να συλλογίζεται.
«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι η νέα ηλεκτρική ενέργεια», σημείωσε ο κ. Νικίας, προσθέτοντας ότι το 90% όλων των παγκόσμιων δεδομένων έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία 2 χρόνια. Ακόμη, υπογράμμισε ότι οι ηθικές προκλήσεις που προκύπτουν από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης δεν μπορούν να υποτιμηθούν. Το ζητούμενο, όπως είπε, είναι η διαδικασία υπολογισμού που πρέπει να γίνει γρήγορα σε επίπεδο chip με την κατανάλωση της λιγότερης δυνατής ενέργειας.
«Η τεχνητή νοημοσύνη θεωρείται η 5η βιομηχανική επανάσταση», συνέχισε ο κ. Νικίας, προσθέτοντας ότι η εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης καταναλώνει μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας και διοξειδίου του άνθρακα. «Πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους επαγγελματίες της τεχνητής νοημοσύνης και το κοινό σε ηθικά ζητήματα τεχνητής νοημοσύνης», υπέδειξε.
«Η Κύπρος σημειώνει πρόοδο στον τομέα της τεχνολογίας και έχει μεγάλες δυνατότητες να αναπτύξει τη βιομηχανία της τεχνολογίας. Είναι σχεδόν το τέλειο μέρος για μια έκρηξη της ΤΝ», ανέφερε. Ακόμη, πρόσθεσε ότι πολλοί εργαζόμενοι στην Κύπρο δεν διαθέτουν ψηφιακές δεξιότητες. Στην Κύπρο, συνέχισε, μόνο το 13% των αποφοίτων Πανεπιστημίου είναι απόφοιτοι STEM (εκ των οποίων το 4% είναι γυναίκες), σε αντίθεση με το 26% στην ΕΕ. «Πρέπει να αναζωπυρώσουμε το ενδιαφέρον για το STEM στην εκπαίδευσή μας», είπε.
Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, ο κ. Νικίας είπε ότι «εξεπλάγη θετικά» από τα ερευνητικά κέντρα που υπάρχουν στην Κύπρο και τις καινοτομίες που προωθούν, τον Υφυπουργό Καινοτομίας και την ημερίδα που διοργανώθηκε. «Μόνο οι συνεργασίες ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς, τον ιδιωτικό τομέα και τους κατάλληλους φορείς από τον κυβερνητικό μηχανισμό μπορούν να προωθήσουν την ΤΝ σε αυτό το επαναστατικό πεδίο που δημιουργείται», τόνισε.
Οι συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης
Στο πλαίσιο της ημερίδας διεξήχθησαν 3 συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, τις οποίες συντόνισε ο Δρ Νεόφυτος Παπαδόπουλος, Γενικός Διευθυντής του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.
Η πρώτη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης ασχολήθηκε με την ΤΝ στην εκπαίδευση, την προσαρμοστική μάθηση, τα ευφυή συστήματα διδασκαλίας και με ηθικά ζητήματα.
Η Χαρούλα Αγγελή-Βαλανίδη, Πρωτοβάθμια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, αναφέρθηκε στον ρόλο της ΤΝ στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της κριτικής σκέψης των μαθητών. Ο Σάββας Χατζηχριστοφής, Καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος, σημείωσε ότι με την ΤΝ περνάμε από την κοινωνία της πληροφορίας στην κοινωνία της γνώσης.
Ο Κοσμάς Πιπύρος, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Philips, είπε ότι τα ευφυή συστήματα διδασκαλίας προσφέρουν προσαρμοστική μάθηση, ανατροφοδότηση σε πραγματικό χρόνο και προσωποποιημένη πορεία μάθησης. Ο Φώτης Λιαροκάπης, Extended Experiences MRG Leader στο Κέντρο Αριστείας CYENS μίλησε για την πλατφόρμα XR4ed Project που ανέπτυξε το CYENS.
Η Έλενα Χατζηκακού, Αν. Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, τόνισε ότι το Υπουργείο Παιδείας κάνει προσπάθειες και βήματα για ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και αναβάθμιση του αναλυτικού προγράμματος. Η Μύρια Βασιλείου, Πρόεδρος της ΠΟΕΔ, εστίασε στην ανάγκη για καλλιέργεια κριτικής σκέψης και μεταγνώσης στους μαθητές.
Η δεύτερη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης ασχολήθηκε με τις εφαρμογές και τον σημαντικό ρόλο της ΤΝ στη διαχείριση κρίσεων, την πρόληψη και αντιμετώπιση καταστροφών.
Ο Χρίστος Κωνσταντινίδης, Επικεφαλής Ανάπτυξης Λογισμικού για UAS στο Ινστιτούτο Κύπρου (CARE-C), έκανε λόγο για τη χρήση drones για την κατάσβεση δασικών πυρκαγιών στην Κύπρο. Ο Παναγιώτης Κολιός, Επίκουρος Καθηγητής Έρευνας στο Κέντρο Αριστείας KΟIOΣ, ανέφερε ότι συγκεντρώθηκαν σημαντικά δεδομένα από πρόσφατη άσκηση για διαχείριση κατάστασης εκτάκτου ανάγκης.
Ο Κώστας Παπαγεωργίου, Προϊστάμενος Τομέα Πυροπροστασίας και Δασικής Μηχανικής στο Τμήμα Δασών, υπογράμμισε ότι χρειάζονται εργαλεία για την ενίσχυση του έργου του Τμήματος Δασών. Ο Νικόλας Ιταλός, Λειτουργός Πολιτικής Άμυνας (ΠΑ), είπε ότι στόχος είναι η δημιουργία εφαρμογής που θα βοηθά στο έργο της ΠΑ κατά τη διαχείριση μιας κρίσης.
Ο Ευριπίδης Κυριακίδης, Ανώτερος Ηλεκτρολόγος/Μηχανολόγος Μηχανικός Προϊστάμενος Υπηρεσίας Πληροφορικής και Δημοσιότητας στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων ανέφερε ότι η επένδυση στην κυβερνοασφάλεια εγείρει κινδύνους και απειλές, και γι’ αυτό πρέπει να θωρακιστούμε.
Η τρίτη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης επικεντρώθηκε στα παραγωγικά μοντέλα ανάπτυξης και στο μέλλον της εργασίας σε συνάρτηση με την ΤΝ.
Ο Δημήτριος Δεβετζής, Eπίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Frederick, σημείωσε ότι η ΤΝ δεν είναι απειλή, αλλά ευκαιρία για την εργασία και δημιουργός υπεραξίας. Ο Νίκος Ρωσσίδης από το Ινστιτούτο Κύπρου ότι πρέπει να διασφαλιστεί πως η χρήση της ΤΝ θα είναι καλή, καθαρή και δίκαιη (good, clean and fair).
Ο Μάρκος Καλλής, Λειτουργός Επιχειρηματικής Ανάπτυξης της ΟΕΒ, είπε ότι «προσπαθούμε να φέρουμε τις κυπριακές επιχειρήσεις σε επαφή με τους ειδικούς». Ο Γιάννης Μουρουζίδης, Γενικός Διευθυντής της ΑνΑΔ, ανέφερε ότι εκπονείται φιλόδοξο σχέδιο για κατάρτιση 20.000 ατόμων ώστε να αποκτήσουν ψηφιακές δεξιότητες.
Ο Γιάννης Σαββίδης, Προϊστάμενος Γραφείου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων, Διά Βίου Μάθησης και Εκπαίδευσης Ενηλίκων, στο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, σημείωσε ότι το Υπουργείο προχωρεί σε ενίσχυση των προγραμμάτων STEM και των άλλων ψηφιακών δεξιοτήτων.
Οι παρεμβάσεις των επιστημόνων
Στην παρέμβασή του ο Γιώργος Μακρίδης, Ειδικός Επιστήμονας στο Κέντρο Αριστείας PHAETHON, παρουσίασε εφαρμογές της ΤΝ στον τομέα της ενέργειας. Ο Κωνσταντίνος Δόβρολης, Καθηγητής και Διευθυντής Ερευνητικού Κέντρου Υπολογιστικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (CaSToRC) στο Ινστιτούτο Κύπρου και η Χριστιάνα Παπούτσα, Επικεφαλής Τμήματος Γεωργίας του Κέντρου Αριστείας ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΗΣ, παρουσίασαν εφαρμογές της ΤΝ στην έξυπνη γεωργία και κτηνοτροφία, ενώ ο Κωσταντίνος Παττίχης, Καθηγητής Πληροφορικής και Διευθυντής Ερευνητικού Κέντρου Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και Επικεφαλής Ερευνητής HealthXR Group στο Κέντρο Αριστείας CYENS, παρουσίασε εφαρμογές της ΤΝ στην υγεία.
