Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κάλεσε σήμερα τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να συνεργαστούν καθοδηγούμενοι από ένα όραμα ειρήνης και να οικοδομήσουν ένα λαμπρότερο μέλλον για τις χώρες τους, μέσω του διαλόγου και του σεβασμού της διεθνούς νομιμότητας.
Στην ομιλία του, την Τετάρτη, στην 78η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ, στη Νέα Υόρκη – την πρώτη μετά την εκλογή του στο ύπατο αξίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας – ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τόνισε, περαιτέρω πως «όπως έχει αποφασίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας, είναι καιρός ο ΟΗΕ να καταστεί κινητήρια δύναμη διαλόγου, διορίζοντας, ως πρώτο βήμα, έναν απεσταλμένο για το Κυπριακό, για να διερευνήσει και να προετοιμάσει το έδαφος για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων».
Υπογράμμισε πως δεσμεύεται να διαπραγματευτεί μια διευθέτηση «που θα διαφυλάσσει τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα συμφέροντα όλων των Κυπρίων συμπατριωτών μου — Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων — όλα σε ίση βάση».
«Μια συνολική διευθέτηση που θα τους επιτρέψει να ευημερήσουν σε συνθήκες συνύπαρξης και ειρήνης, χωρίς αναχρονιστικές εξαρτήσεις και σύστημα εγγυήσεων που δεν έχουν θέση σε μια ευρωπαϊκή χώρα», πρόσθεσε.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι απαραίτητη η επανέναρξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων βάσει του συμφωνηθέντος πλαισίου, διατηρώντας τα κεκτημένα του προηγούμενου γύρου διαπραγματεύσεων», ανέφερε.
Σημείωσε πως το να εργαστεί για ειρήνη στην Κύπρο είναι απόλυτη προτεραιότητά του και θέλει να αδράξει αυτήν την ευκαιρία για να στείλει ένα προσωπικό μήνυμα στον Πρόεδρο Ερντογάν.
«Δεν υπάρχει, και ποτέ δεν θα υπάρξει, άλλη βάση για τη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος από αυτήν που υπαγορεύεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Αγαπητέ κ. Ερντογάν, η παρανομία που απορρέει από την εισβολή, η επιθετικότητα και η χρήση βίας δεν μπορούν να αναγνωριστούν», υπογράμμισε.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως «τα Ηνωμένα Έθνη και ο Γενικός Γραμματέας έχουν την ευθύνη, όπως ορίζεται από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, να δράσουν ως καταλύτες για την ειρήνη στην Κύπρο».
Επεσήμανε πως «αυτή τους η προσπάθεια, μπορεί να υποστηριχθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διαθέτει επίσης τα απαραίτητα εργαλεία, και η οποία έχει εκφράσει τη δέσμευσή της να συμβάλει, έτσι ώστε να επανενωθεί το τελευταίο διαιρεμένο κράτος μέλος της».
«Όπως τα Ηνωμένα Έθνη, και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι επίσης ένας οργανισμός που προάγει την ειρήνη. Η Ένωση μπορεί και πρέπει να δράσει αποφασιστικά, με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, για να προωθήσει την επανένωση του τελευταίου διαιρεμένου κράτους μέλους της, συμβάλλοντας έτσι στην ειρήνη στην Ευρώπη, στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, αλλά και στον κόσμο», σημείωσε.
Σημειώνοντας πως η νέα γενιά Κυπρίων είναι πρόθυμη για ειρήνη και πως αυτό του δίνει ελπίδα και θάρρος, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επεσήμανε πως πριν το ταξίδι tου στη Νέα Υόρκη, έλαβε μια πληθώρα μηνυμάτων από τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες του, ιδιαίτερα από τη νεότερη γενιά, που τον καλούσαν να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επανένωση της Κύπρου.
“Το μήνυμά μου, από αυτό το βήμα, προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μου, προς όλους τους Κύπριους, είναι ότι ακούω την έκκλησή τους για ειρήνη, κατανοώ τις ανησυχίες τους και τους διαβεβαιώνω ότι θα καταβάλω κάθε προσπάθεια να κάνω πραγματικότητα το κοινό μας όνειρο για επανένωση και ειρήνη στο νησί μας. Και θέλω να είμαι σε θέση να τους πω ότι ο κόσμος, τα Ηνωμένα Έθνη, τα ζωντανά λόγια του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ακούν επίσης την έκκλησή τους για ειρήνη”, υπογράμμισε.
Υπέδειξε πως “ελλείψει μιας ειρηνευτικής πορείας και διαδικασίας στην Κύπρο, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος —ένας κίνδυνος που έχουμε δει να υλοποιείται στο πρόσφατο παρελθόν — για περαιτέρω παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, οι οποίες δημιουργούν αστάθεια, και με προεκτάσεις πολύ πέραν της Κύπρου”.
“Έχουμε δει τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις να διαπράττουν περαιτέρω παραβιάσεις στα Βαρώσια, την περιφραγμένη περιοχή της Αμμοχώστου. Από το 1974, τα Βαρώσια κρατούνται όμηροι και έχουν καταστεί πόλη-φάντασμα, κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούν την επιστροφή της στους νόμιμους κατοίκους της, οι οποίοι άφησαν τα προς το ζην, τα όνειρά τους και τις ελπίδες τους ανάμεσα σε εκείνους τους φράχτες”, ανέφερε.
Όπως σημείωσε “το είδαμε να γίνεται στις θαλάσσιες ζώνες μας και το είδαμε και πιο πρόσφατα στη νεκρή ζώνη, όπου οι επιθέσεις κατά των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ από τις τουρκικές δυνάμεις μας προκάλεσαν φρίκη και μας προειδοποίησαν για άλλη μια φορά την επείγουσα ανάγκη να υπάρξει ειρήνη στην Κύπρο”.
“Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, που θα βασίζεται στο συμφωνηθέν πλαίσιο, αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητά μου. Το σημερινό status quo δεν μπορεί να είναι το μέλλον της Κύπρου. Δεν μπορεί να είναι το μέλλον των Κυπρίων”, τόνισε.
Είπε πως ως Πρόεδρος της Κύπρου πιστεύει στην ειρηνική συνύπαρξη επειδή και πως παρά το γεγονός ότι μεγάλωσε σε μια διαιρεμένη χώρα, μεγάλωσε επίσης σε μια χώρα γεμάτη ελπίδα για επανένωση, με ιστορίες για όλους τους Κύπριους να ζουν μαζί ειρηνικά, ενωμένοι από τη γη που μοιράζονται.
“Παρουσιάζομαι για πρώτη φορά ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης, έχοντας πλήρη επίγνωση της ευθύνης που μου έχει ανατεθεί, να κάνω ό,τι μπορώ για να διαφυλάξω το μέλλον του κυπριακού λαού — Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων — που θέλουν να τερματίσουν τη διαίρεση της χώρας τους, να συνυπάρξουν και να συνδημιουργήσουν”, σημείωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Υπογράμμισε πως “το να εργαστώ για ειρήνη στην Κύπρο είναι απόλυτη προτεραιότητά μου και θέλω να αδράξω αυτήν την ευκαιρία για να στείλω ένα προσωπικό μήνυμα στον Πρόεδρο Ερντογάν”.
“Δεν υπάρχει, και ποτέ δεν θα υπάρξει, άλλη βάση για τη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος από αυτήν που υπαγορεύεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Αγαπητέ κ. Ερντογάν, η παρανομία που απορρέει από την εισβολή, η επιθετικότητα και η χρήση βίας δεν μπορούν να αναγνωριστούν”, πρόσθεσε.
Επεσήμανε πως “η Κύπρος και η Τουρκία είναι γείτονες, συνδεδεμένες λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Η ειρήνη στην Κύπρο δεν θα στείλει μόνο ένα ηχηρό μήνυμα ειρήνης σε μια περιοχή και έναν κόσμο που την χρειάζεται απεγνωσμένα. Θα αλλάξει επίσης τον γεωπολιτικό χάρτη της περιοχής μας, με αντίκτυπο στην Ευρώπη, την ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο και στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Η διπλωματία των όπλων και οι τακτικές του εκφοβισμού ανήκουν στο παρελθόν. Αυτά δεν είναι τα μέσα που χρησιμοποιούν ηγέτες με όραμα. Αυτή είναι η δική μας στιγμή να φέρουμε τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών στη ζωή, έναν χάρτη για την ειρήνη για όλους”, σημείωσε.
Υπογράμμισε πως “κανείς δεν έχει να κερδίσει από τις συγκρούσεις και τις διαιρέσεις”, για να σημειώσει πως “εμείς, και οι γενιές που θα έρθουν μετά από εμάς, έχουμε να κερδίσουμε από τον διάλογο, από τις σχέσεις καλής γειτονίας.
“Κύριε Ερντογάν, ας συνεργαστούμε καθοδηγούμενοι από ένα όραμα ειρήνης. Ας οικοδομήσουμε ένα λαμπρότερο μέλλον για τις χώρες μας, μέσω του διαλόγου και του σεβασμού της διεθνούς νομιμότητας”, ανέφερε.
Επεσήμανε πως “βρίσκομαι εδώ σήμερα με ένα σαφή σκοπό και με αποφασιστικότητα: το μόνο αποτελεσματικό μέσο για την αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου αστάθειας που δημιουργείται από την απουσία ειρηνευτικής οδού, είναι να δημιουργήσουμε μια τέτοια οδό, να προωθήσουμε τον διάλογο, μέσω του οποίου οι θέσεις και οι ανησυχίες όλων των πλευρών μπορούν να αντιμετωπιστούν και να συζητηθούν με καλή πίστη”.
“Είμαι έτοιμος να διαπραγματευτώ με τόλμη και θάρρος για το kυπριακό πρόβλημα, με καλή πίστη, πάντα εντός του συμφωνηθέντος πλαισίου του ΟΗΕ και με πλήρη σεβασμό των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που καλούν για διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Σε μια εποχή που η διεθνής νομιμότητα δέχεται επίθεση, το διεθνές δίκαιο, τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών πρέπει να υπερισχύουν”, υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Δεσμεύομαι, σημείωσε, “να διαπραγματευτώ μια διευθέτηση που θα διαφυλάσσει τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα συμφέροντα όλων των Κυπρίων συμπατριωτών μου — Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων — όλα σε ίση βάση. Μια συνολική διευθέτηση που θα τους επιτρέψει να ευημερήσουν σε συνθήκες συνύπαρξης και ειρήνης, χωρίς αναχρονιστικές εξαρτήσεις και σύστημα εγγυήσεων που δεν έχουν θέση σε μια ευρωπαϊκή χώρα”.
“Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι απαραίτητη η επανέναρξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων βάσει του συμφωνηθέντος πλαισίου, διατηρώντας τα κεκτημένα του προηγούμενου γύρου διαπραγματεύσεων”, πρόσθεσε.
Σημείωσε πως “όπως έχει αποφασίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας, είναι καιρός ο ΟΗΕ να καταστεί κινητήρια δύναμη διαλόγου, διορίζοντας, ως πρώτο βήμα, έναν απεσταλμένο για το Κυπριακό, για να διερευνήσει και να προετοιμάσει το έδαφος για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων”.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης στην προσφώνησή του στη Γενική Συνέλευση των ΗΕ είπε ακόμη πως πάνω από επτά δεκαετίες μετά την ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ταρακουνήσει τον κόσμο. Μας υπενθυμίζει ότι το «Ποτέ ξανά» είναι μια συσπειρωτική κραυγή, μια ιερή υπόσχεση που είναι εύθραυστη και που πρέπει να προστατεύσουμε με όλη μας την αποφασιστικότητα, ανέφερε.
Υπογράμμισε πως «η Κύπρος καταδικάζει απερίφραστα κάθε παραβίαση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας που διαπράττεται μέσω στρατιωτικής δράσης από οποιοδήποτε κράτος, κατά της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας ενός άλλου κράτους. Σε αυτή την περίπτωση παραβίασης του διεθνούς δικαίου, όπως και σε κάθε παρόμοια περίπτωση, στεκόμαστε δίπλα σ’αυτούς που η Ιστορία θα δείξει ότι έχουν το δίκιο με το μέρος τους», σημείωσε.
Πρόσθεσε πως «από την πρώτη ημέρα της επίθεσης κατά της Ουκρανίας, ο κυπριακός λαός -το ένα τρίτο του οποίου εξακολουθεί να είναι εκτοπισμένο ως αποτέλεσμα ξένης επίθεσης εναντίον της χώρας του- επιδεικνύουμε αλληλεγγύη, με πράξεις και όχι μόνο με λόγια, προς τον λαό της Ουκρανίας. Το κάνουμε αυτό γιατί θυμόμαστε. Το κάνουμε αυτό γιατί είναι το σωστό».
«Ζητούμε την άμεση παύση των εχθροπραξιών και προτρέπουμε τα μέρη να εμπλακούν σε εποικοδομητικό διάλογο και διαπραγμάτευση. Ο κόσμος πρέπει να υποστηρίξει αυτή την προσπάθεια, όχι μόνο επειδή το απαιτεί η ιστορία, αλλά και για να διασφαλίσει ότι ο κόσμος θα απομακρυνθεί από ένα πόλεμο που θα μπορούσε να μετατρέψει αυτόν τον θεσμό σε συντρίμμια», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Σημείωσε το γεγονός πως «η εισβολή στην Ουκρανία δεν είναι η πρώτη περίπτωση που η βία χρησιμοποιήθηκε εναντίον ενός κυρίαρχου έθνους στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», υποδεικνύοντας πως «όπως και στην Ουκρανία, στην Κύπρο ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών και το διεθνές δίκαιο εξακολουθούν να παραβιάζονται».
Ανέφερε πως «το 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, και από τότε, 49 χρόνια μετά, κατέχει ευρωπαϊκό έδαφος, και ο λαός της — Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι — εξακολουθούν να υφίστανται τις συνέπειες της εισβολής, της κατοχής, της διαίρεσης. Στερούνται θεμελιωδών ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
«Η Ευρώπη, η οποία πριν από δεκαετίες υπήρξε μάρτυρας των χειρότερων φρικαλεοτήτων που έχει διαπράξει ποτέ η ανθρωπότητα εναντίον του εαυτού της, παραμένει κατακερματισμένη όσο η Κύπρος είναι διαιρεμένη» επεσήμανε.
Σημείωσε πως γεννημένος ο ίδιος το 1973, λίγους μόνο μήνες πριν την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, έχει δει τον λαό tου να πενθεί, να αντέχει, να ανοικοδομεί, πάντα με μια φλογερή επιθυμία για ειρήνη και επανένωση. «Η εισβολή εκτόπισε βίαια εκατοντάδες χιλιάδες Κύπριους και η Τουρκία εξακολουθεί να κατέχει περίπου το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι οικογένειες των αγνοουμένων περιμένουν απεγνωσμένα πληροφορίες για την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων. Οι εγκλωβισμένοι στωικά περιμένουν το τέλος της διαίρεσης», πρόσθεσε.
Επεσήμανε πως «ένα από τα διδάγματα που μας υπενθυμίζει η πρόσφατη εισβολή στην Ουκρανία είναι ότι, ελλείψει διαρκούς και βιώσιμης ειρήνης, η προκύπτουσα εύθραυστη κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση, με εκτεταμένες συνέπειες, όχι μόνο για την ενδιαφερόμενη χώρα, αλλά και για την περιοχή στην οποία ανήκει, και για τον κόσμο γενικότερα».
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως “η Ουκρανία αποτελεί παράδειγμα, με τον πιο σκοτεινό τρόπο, του ότι μια απειλή για την ειρήνη κάπου στον κόσμο, είναι μια απειλή για την ειρήνη παντού”.
Αναφερόμενος στο θέμα της φετινής Γενικής Συνέλευσης που επικεντρώνεται στην Ατζέντα 2030 και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης προς την ειρήνη, την ευημερία, την πρόοδο και τη βιωσιμότητα για όλους, σημείωσε πως η επίτευξη των στόχων αυτών απαιτεί συνολικές προσπάθειες και μετασχηματιστικές λύσεις. Η κλιματική αλλαγή και η επείγουσα φύση της δεν γνωρίζουν σύνορα, είπε.
Είπε πως “η περιοχή μας, η Ανατολική Μεσόγειος, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη από αυτή την άποψη. Οι μαινόμενες πυρκαγιές και οι πλημμύρες κατά τη διάρκεια αυτού του καλοκαιριού αποτελούν μια ζοφερή υπενθύμιση του γεγονότος ότι αποτυγχάνουμε να δράσουμε, με δικό μας κίνδυνο. Δυστυχώς, όλοι γίναμε μάρτυρες της οργής της φύσης, από την καταιγίδα στις χώρες της περιοχής μας, και σε χώρες όπως η Λιβύη, όπου χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους με τόσο τραγικό τρόπο”, σημείωσε.
Για τον σκοπό αυτό, ανέφερε, “η Κύπρος συμμετέχει ενεργά σε μια νέα διεθνή Πρωτοβουλία για την Κλιματική Αλλαγή προς αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών και προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι χώρες στην περιοχή μας για την προώθηση δράσεων μετριασμού των συνεπειών. Η Σύνοδος για το κλίμα που πραγματοποιείται σήμερα αποτελεί κρίσιμο ορόσημο για να επιβεβαιώσουμε τη συλλογική πολιτική μας βούληση για την επίτευξη της μετάβασης σε μια ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή παγκόσμια οικονομία”, σημείωσε.
“Ταυτόχρονα, αναγνωρίζοντας ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι απαραίτητα για τη διαρκή ειρήνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι καθοδηγούν τις λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Η διεθνής ατζέντα για τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελεί πολιτική προτεραιότητας για την Κύπρο και για τον λόγο αυτό, με ιδιαίτερο αίσθημα καθήκοντος και ευθύνης, ανακοινώσαμε την υποψηφιότητά μας για το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την περίοδο 2025-2027”, επεσήμανε.
Είπε πως “ως κράτος μέλος της ΕΕ, δεσμευόμαστε να δράσουμε κατά της έμφυλης βίας και έχουμε επίσης ενταχθεί στον Κύκλο Ηγεσίας του Γενικού Γραμματέα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης στα Ηνωμένα Έθνη”.
Εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ανατολική Μεσόγειος και η ευρύτερη Μέση Ανατολή αλλάζουν το αφήγημα ότι είναι μια περιοχή σε αναταραχή.
“Μπορούμε να γίνουμε ένας κόμβος σταθερότητας, ειρήνης και συνεργασίας, ένα παράδειγμα της αλλαγής που μπορεί να πραγματοποιηθεί τον 21ο αιώνα. Η Κύπρος επιδιώκει να λειτουργήσει ως αρωγός σε αυτό το κοινό όραμα και έχει έρθει σε επαφή με τους άμεσους γείτονές της — την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιορδανία, τον Λίβανο, την Παλαιστίνη, την Ελλάδα — οικοδομώντας ένα αξιόπιστο δίκτυο συνεργασίας που ενισχύεται από το όραμα να καταστεί η Μεσόγειος θάλασσα ειρήνης, συνεργασίας και ευημερίας”, πρόσθεσε.
Σημείωσε πως “θα συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο της πολυμέρειας που βασίζεται στον σεβασμό της διεθνούς νομιμότητας και καλούμε όλες τις χώρες της περιοχής που συμμερίζονται αυτές τις αξίες να ενωθούν μαζί μας”.
