Η Κυβέρνηση στοχεύει στην ανάδειξη της Κύπρου ως μη ελκυστικού προορισμού για μετανάστευση, σύμφωνα με όσα ανέφεραν ο Υπουργός Εσωτερικών και η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας στην ad hoc Κοινοβουλευτική Επιτροπή για το δημογραφικό την Τρίτη.
Ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου, ανέφερε εντός της Επιτροπής, ότι εντός των επόμενων βδομάδων, οι αρμόδιοι Υπουργοί θα συνεδριάσουν με στόχο να βρουν τρόπους για το «πώς μπορούμε να συνεισφέρουμε για να γίνει η Κύπρος μη ελκυστικός προορισμός» από τη μια και πώς να ενισχυθεί η συμπερίληψη των μεταναστών από την άλλη.
Ενδεικτικά, ανέφερε ότι μία σκέψη θα ήταν οι αιτητές ασύλου να προσφέρουν κοινωνική εργασία έναντι των επιδομάτων, που λαμβάνουν, σημειώνοντας ωστόσο ότι το θέμα χρειάζεται περαιτέρω εξέταση για το κατά πόσο αυτό θα μπορεί να γίνει υποχρεωτικό και τους μηχανισμούς ελέγχου, που θα το παρακολουθούν, αναφέροντας ότι βρίσκεται και σε συνεννόηση με την εισαγγελία για το θέμα.
Επιπλέον, ανέφερε ότι μέσα από συνεντεύξεις με αιτητές ασύλου, έχει προκύψει ότι υπάρχει πολλή παραπληροφόρηση στο τι αναμένουν να συναντήσουν, φτάνοντας στην Κύπρο. Γι’ αυτό, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προτείνει στην ΕΕ, να συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Δράσης Ανατολικής Μεσογείου ενημερωτική καμπάνια προς αφρικανικές χώρες σχετικά με το τι αναμένεται να συναντήσουν όσοι επιχειρήσουν το, επικίνδυνο, όπως είπε, ταξίδι.
Σημείωσε, ακόμα, ότι η Κύπρος ξεκίνησε ήδη σχετική καμπάνια μέσω ΜΚΔ και διαδικτύου, σε τρεις χώρες: Κόγκο, Καμερούν και Νιγηρία. Σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Εσωτερικών, μέσω της εκστρατείας, παρουσιάζονται οι κίνδυνοι της παράτυπης μετανάστευσης και αναδεικνύεται η ρεαλιστική εικόνα της μεταναστευτικής κατάστασης στην Κύπρο μέσα από αυθεντικές ιστορίες μεταναστών, συνεντεύξεις λειτουργών, ακριβείς αριθμούς και έγκυρα στοιχεία, ενώ αναφέρονται οι μύθοι και τα ψέματα των διακινητών, οι οποίοι παρουσιάζοντας ψευδώς την Κύπρο, ως πρώτο ενδιάμεσο προορισμό, με προοπτική μετάβασης σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη μέλη. Η σχετική ιστοσελίδα για το θέμα είναι: talktruthaboutcyprus.com.
Στην ανάδειξη της Κύπρου ως μη ελκυστικού προορισμού για μετανάστευση, συμβάλλουν και οι εθελούσιες επιστροφές και οι απελάσεις, πρόσθεσε ο Υπουργός, σημειώνοντας ότι όσοι επιστρέφουν μπορούν να μεταφέρουν στις χώρες τους τα πραγματικά δεδομένα, σε αντίθεση με όσα «ωραιοποιούν» οι διακινητές.
Παρουσιάζοντας στοιχεία, είπε ότι με τα παραπάνω υπήρξε μεγάλη μείωση στις ροές μεταναστών από την υποσαχάρια Αφρική. Όπως είπε, για πρώτη φορά, το ισοζύγιο μεταξύ ροών και επιστροφών έχει αλλάξει, καθώς από τον Απρίλιο έχουν φύγει 4.700 άτομα κι έχουν έρθει 4.100.
Πρόσθεσε ότι ο χρόνος που απαιτείται για εξέταση των αιτήσεων, μαζί με πιθανή προσφυγή στο διοικητικό δικαστήριο, έχει μειωθεί από τους εννέα και πλέον μήνες στους τρεις μήνες.
Από την άλλη, ανέδειξε ως «αχίλλειο πτέρνα» του μεταναστευτικού, την έλλειψη χώρων κράτησης όσων η αίτηση απορρίπτεται, μέχρι την απέλασή τους. Όπως είπε, όταν απορριφθεί μια αίτηση, σταματούν τα επιδόματα και το δικαίωμα στην εργασία. Τότε, οι μετανάστες έχουν την επιλογή είτε για εθελούσια επιστροφή με επίδομα από την ΕΕ €1000-€1500, ή επιλέγουν να μείνουν παράνομα να εργάζονται. Αυτοί, είπε, πρέπει να συλλαμβάνονται για να απελαθούν, «αλλά δεν έχουμε χώρο». Σημείωσε ότι ο υφιστάμενος χώρος είναι χωρητικότητας 126 ατόμων, ενώ βρίσκεται υπό ανέγερση χώρος που θα φιλοξενεί 1.000 άτομα που θα ολοκληρωθεί σε δύο χρόνια. Μέχρι τότε, αναζητούνται άλλες προσωρινές λύσεις, όπως είπε.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας, τις τελευταίες 10 μέρες γίνεται προσπάθεια εντοπισμού όσων εργοδοτούν παράνομα μετανάστες, σημειώνοντας ότι στερώντας την επιλογή εργασίας και χωρίς επιδόματα, οι μετανάστες ωθούνται προς τις εθελούσιες επιστροφές.
Σε δηλώσεις του αποχωρώντας από την Επιτροπή, ο κ. Ιωάννου είπε ότι είναι εξίσου σημαντική η καταπολέμηση των δικτύων των κυκλωμάτων διακίνησης. «Έχει συσταθεί επιτροπή εδώ και ένα μήνα όπου επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες», είπε, σημειώνοντας ότι η αστυνομία έχει ήδη προβεί σε συλλήψεις πριν δύο εβδομάδες ενός κυκλώματος. «Γνωρίζουμε για την ύπαρξη άλλων κυκλωμάτων. Είναι σε εξέλιξη επιχείρηση της αστυνομίας όταν και εφόσον εντοπιστούν και τα υπόλοιπα κυκλώματα να προχωρήσουν», είπε.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Υπουργός διευκρίνισε ότι οι πρόσφυγες από τη Συρία δεν μπορούν να απελαθούν, καθώς προέρχονται από εμπόλεμη χώρα. Σημείωσε, ωστόσο, ότι ο ίδιος πρότεινε στην άτυπη συνάντηση των Υπουργών στο Τολέδο ότι μετά από 11 χρόνια πρέπει να αναθεωρηθεί το καθεστώς της Συρίας ή να καθοριστούν περιοχές της Συρίας, που θεωρούνται ασφαλείς. Είπε ότι η πρόταση προς το παρόν δεν φαίνεται να έχει ανταπόκριση.
Από την πλευρά της, η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, στις δηλώσεις της μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, σημείωσε ότι η κυβέρνηση προωθεί δράσεις μέσα στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής σε σχέση με την αντιμετώπιση των αυξανόμενων μεταναστευτικών ροών και της προσπάθειας να καταστεί η Κύπρος μη ελκυστικός προορισμός μετανάστευσης, πάντοτε μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας και της ανταπόκρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας στις διεθνείς συμβάσεις, αλλά και της ανθρωπιστικής προσέγγισης απέναντι στο θέμα.
Σημείωσε ότι όλα τα συναρμόδια Υπουργεία προβαίνουν σε συγκεκριμένες μελέτες και εισηγήσεις και σύντομα θα πραγματοποιηθεί διυπουργική συνάντηση, ώστε να τεθούν ολιστικά τα δεδομένα και να ληφθούν αποφάσεις.
«Σε αυτό το πλαίσιο, σε ό,τι αφορά τις αρμοδιότητές του Υφ. Κοινωνικής Πρόνοιας, επεξεργαζόμαστε συγκεκριμένο πλάνο εξορθολογισμού επιδομάτων, αλλά και διασύνδεσης επιδομάτων με κοινωνική εργασία», ανέφερε.
Αναφορικά με την αρμοδιότητα του Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας στο μεταναστευτικό, η Υφυπουργός σημείωσε ότι ασχολείται με τους ασυνόδευτους ανήλικους και τους ευάλωτους μετανάστες. Είπε ότι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε 1.071 και ότι οι προσπάθειες του Υφυπουργείου επικεντρώνονται πρωτίστως στη φιλοξενία τους, διασφαλίζοντας συνθήκες ασφαλούς διαβίωσης, ενώ καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες σε σχέση με την ενσωμάτωση και συμπερίληψή τους στην κοινωνία.
Σε αυτό το πλαίσιο προωθούνται συνέργειες και συνεργασίες και με το Υπουργείο Παιδείας, σε σχέση με την εκμάθηση της Ελληνικής Γλώσσας, είπε, ενώ ανέφερε ότι αντίστοιχα προγράμματα υπάρχουν και στις δομές που φιλοξενούνται τα παιδιά, όπως και άλλα προγράμματα που αφορούν την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την επιμόρφωσή τους.
Πρόσθεσε επίσης ότι στόχος του Υφυπουργείου είναι η δημιουργία μικρών δομών στις κοινότητες. Με αυτό τον τρόπο, είπε, αποφεύγεται η γκετοποίηση, ενώ βοηθά στην καλύτερη ενσωμάτωση και στην καλύτερη συμπερίληψή τους στην κοινωνία.
Εντός της Επιτροπής, η Υφυπουργός ρωτήθηκε για τη σύγκριση των επιδομάτων των αιτητών ασύλου σε σχέση με αντίστοιχα επιδόματα που παίρνουν Κύπριοι.
Σημειώνοντας ότι όσων η αίτηση απορριφθεί δεν δικαιούνται κανένα επίδομα, η Υφυπουργός ανέφερε ότι στους αιτητές ασύλου παρέχονται «υλικές συνθήκες υποδοχής», εναρμονισμένες με τις διεθνείς μας υποχρεώσεις και σε ανθρωπιστικό πλαίσιο. Επιπλέον, οι αιτητές δεν δικαιούνται ΕΕΕ. Όταν εγκριθεί η αίτησή τους, σταματούν τα επιδόματα και δικαιούνται να κάνουν αίτηση για ΕΕΕ, για την οποία ισχύει ό,τι για όλους.
Αναφορικά με το ύψος των επιδομάτων, ανέφερε ότι για μονήρη αιτητή ασύλου το συνολικό ποσό ανέρχεται σε €361 ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει έξοδα διαβίωσης αλλά και επίδομα ενοικίου που δεν δίνεται στον αιτητή αλλά στον ιδιοκτήτη του ακινήτου που ενοικιάζει. Αντίστοιχα, λήπτης ΕΕΕ με επίδομα ενοικίου λαμβάνει €703.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, βουλευτής του ΕΛΑΜ, Λίνος Παπαγιάννης, σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, ανέφερε ότι ένα από τα θετικά στοιχεία που ακούστηκαν στην Επιτροπή είναι ότι για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο ήταν περισσότερες οι αποχωρήσεις από τις αφίξεις. Σημείωσε επίσης ως θετική την κατακόρυφη αύξηση στην εξέταση αιτήσεων ασύλου.
Αναφέρθηκε στην αντίθεση του ΕΛΑΜ με την προσπάθεια της κυβέρνησης για ένταξη των μεταναστών, ενώ ανέφερε το πρόβλημα της έλλειψης χώρου για κράτηση όσων έχει απορριφθεί η αίτησή τους. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν αρκετές περιοχές στην Κύπρο που είναι «όμηροι» σε δημογραφική αλλοίωση.
Επιπλέον, καταδικάζοντας τη βία, ο κ. Παπαγιάννης ανέφερε ότι δεν νοείται πολιτικές δυνάμεις να στοχοποιούν το ΕΛΑΜ για τα γεγονότα των τελευταίων ημερών.
Ερωτηθείς γιατί δεν παρευρέθηκε η Υπουργός Δικαιοσύνης και ο Αρχηγός της Αστυνομίας, που είχαν κληθεί στην Επιτροπή, ο κ. Παπαγιάννης είπε ότι και οι δύο, μετά από οδηγίες που έχουν λάβει από τον Πρόεδρο, είχαν ειλημμένη υποχρέωση, που «θεωρώ ότι ήταν δικαιολογημένη», είπε.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Πρόδρομος Αλαμπρίτης, σε δηλώσεις του μετά την Επιτροπή, καταδίκασε τα βίαια επεισόδια, καλώντας τις αρμόδιες αρχές να επιβάλουν την τάξη και το νόμο.
«Το μεταναστευτικό πήρε τεράστιες διαστάσεις, το 6% πληθυσμού μας είναι αιτητές πολιτικού ασύλου, καλούμαστε να διαχειριστούμε ένα δυσβάστακτο βάρος», ανέφερε, ζητώντας το συντεταγμένο κράτος και η πολιτεία να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να διασφαλιστεί η ασφάλεια των πολιτών.
Ανέφερε ακόμα, ότι τα προηγούμενα χρόνια μειώθηκαν τα επιδόματα «και έτσι δεν είμαστε ελκυστικός προορισμός», ενώ σημείωσε ότι επισπεύστηκαν οι διαδικασίες για εξέταση αιτήσεων ασύλου και πρέπει να επισπευστούν και οι επιστροφές με συμφωνίες με τρίτες χώρες και οι διαδικασίες ανέγερσης του προαναχωρησιακού κέντρου για τη διαδικασία των επιστροφών.
Πρόσθεσε ότι πρέπει να γίνονται επίσης έλεγχοι για όσους εργοδοτούν παράνομα και καμπάνια για την Κύπρο «ότι δεν μπορούν να έρθουν εδώ και να πάνε κεντρική Ευρώπη», ενώ ζήτησε να γίνουν, επίσης, περισσότερες παραστάσεις μέσω ΕΕ προς την Τουρκία.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς, είπε ότι «η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί το σοβαρό πρόβλημα που υπάρχει». Σημείωσε ότι το πρόβλημα που προκαλεί η ανεξέλεγκτη ροή μεταναστών μπορεί να διορθωθεί μόνο μέσα από τους θεσμούς και το κράτος, καλώντας τους πολίτες να επιδείξουν υπομονή και εμπιστοσύνη στην πολιτεία.
«Όσοι επιχειρούν μέσα από τη βία και ακρότητες, υποδαυλιζόμενοι από ακραία κέντρα, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να βολεύουν όσους ευθύνονται για την κατάσταση», είπε.
Πρόσθεσε ότι η λήψη περαιτέρω μέτρων, οι προσπάθειες στον ευρωπαϊκό χώρο, η συνεργασία με χώρες της περιοχής και η αντίληψη ότι η βία δεν βοηθά, μπορούν να λύσουν το πρόβλημα.
Σημείωσε ακόμα την εισήγησή του προς την Υφυπουργό Πρόνοιας να διοργανώσει καμπάνια ενημέρωσης του κοινού για δυνατότητα πολιτών να φιλοξενούν μετανάστες οι οποίοι δεν έχουν πού να μείνουν, προτείνοντας ακόμα και κατασκηνωτικούς χώρους κομμάτων.
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι πρέπει επειγόντως να δημιουργηθούν απογευματινά τμήματα στα ΚΙΕ ούτως ώστε όλα τα παιδιά που φτάνουν στην Κύπρο να μαθαίνουν ελληνικά, να αξιολογούνται και μετά να εντάσσονται στις σχολικές μονάδες.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, είπε ότι το μεταναστευτικό είναι μείζον πρόβλημα του τόπου, και καταδίκασε τα πρόσφατα επεισόδια και τις ρατσιστικές συμπεριφορές που «δεν τιμούν την κοινωνία μας». Πρόσθεσε, όμως ότι «επουδενί δεν πρέπει να βάζουμε στο ίδιο καλάθι όλους τους πολίτες αυτού του τόπου που αγωνιούν για το μέλλον τους και των παιδιών τους».
Ανέφερε ότι υπάρχουν 30.000 αιτήσεις που δεν εξετάστηκαν και χαιρέτισε τις δηλώσεις για διυπουργική σύσκεψη για να παρθούν πιο δραστικά μέτρα.
Αναφέρθηκε επίσης σε ξένους εργάτες που εργοδοτούνται από Κύπριους αγρότες και στον ένα μήνα ζητούν αποδέσμευση και πολιτικό άσυλο, σημειώνοντας ότι το θέμα θα λυθεί και να δοθεί μήνυμα ότι «δεν μπορεί να έρχονται για την αγροτική μας οικονομία και μετά να θέλουν άσυλο».
Αναφορικά με την έλλειψη χώρων φύλαξης, πρότεινε όσοι απορρίπτονται να διαμένουν σε ειδικά κρουαζιερόπλοια που θα νοικιάζει η ΚΔ.
