Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ βρέθηκαν την Πέμπτη ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας, κατά τη διάρκεια της οποία οι αρμόδιοι Σύνδεσμοι ζήτησαν από το κράτος οικονομική ενίσχυση για τη δημιουργία κτιριακών εγκαταστάσεων με υπηρεσίες φροντίδας για τα εν λόγω άτομα, καθώς και συμπερίληψη των υπηρεσιών αυτών στο ΓεΣΥ, ενώ οι βουλευτές έθιξαν το θέμα της απουσίας δομών.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης συζητήθηκαν, επίσης, τα χαμηλά επιδόματα που λαμβάνουν οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ, με την Επιτροπή Υγείας να αποφασίζει ότι θα δει εκ νέου το θέμα της επιδοματικής πολιτικής του κράτους.
Όπως ανέφερε η εκπρόσωπος του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρία, Μαρία Ευσταθίου, στο παρόν στάδιο παρέχεται το ποσό των 400 ευρώ ως επίδομα για άτομα με παραπληγία και 900 ευρώ για τετραπληγία, για να σημειώσει ότι το ποσό αυτό αυξάνεται αργότερα στα 1000 ευρώ και αφορά τα άτομα με Αλτσχάιμερ, που βρίσκονται μόνο στο τελικό στάδιο.
Ειδικότερα, πρόσθεσε ότι για να δικαιούται ένα άτομο ένα από τα δύο αυτά επιδόματα φροντίδας πρέπει να είναι λήπτης του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ), ενώ σημείωσε ότι εάν δεν είναι τετραπληγικός ή παραπληγικός, τότε δεν λαμβάνει επίδομα.
Στα 26,6 εκατομμύρια οι ασθενείς σε όλο τον κόσμο
Σύμφωνα με τα όσα λέχθηκαν σήμερα στην Επιτροπή Υγείας σε όλο τον κόσμο τα άτομα με Αλτσχάιμερ ανέρχονται στα 26,6 εκατομμύρια, ενώ όπως υπογραμμίστηκε η τελευταία μέτρηση έγινε το 2006.
Τονίστηκε πως τα περιστατικά της νόσου «αυξάνονται ραγδαία», ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία η αύξηση «θα είναι τετραπλάσια το 2050».
Σε σχέση με την Κύπρο, αναφέρθηκε ότι δεν καταγράφονται ακόμα στοιχεία, αφού δεν υπάρχει ακόμα Εθνική Στρατηγική για τα άτομα με Αλτσαχάιμερ, η οποία, ωστόσο, είναι προϋπόθεση να γίνει μέχρι το 2025.
Εξάλλου, σύμφωνα με τα στοιχεία σε μεγάλες ηλικίες προβλέπεται ότι ένας στους τρεις άνω των 65 ετών θα έχει θέμα άνοιας.
Ο Εκπρόσωπος του Παρατηρητήριου Τρίτης Ηλικίας, Δήμος Αντωνίου, είπε στα μέλη της Επιτροπής ότι οι άνθρωποι με Αλτσχάιμερ «θα αυξηθούν με τρομερούς ρυθμούς τα επόμενα χρόνια και οι περισσότεροι θα καταλήγουν στα γηροκομεία», για να συμπληρώσει πως «είναι μία ασθένεια που εξαντλεί κονδύλια του κράτους και ότι υπάρχουν οικογενειακοί φροντιστές, που βρίσκονται στα όρια άσχημης ψυχολογικής κατάστασης».
Η Αντιπρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Αλτσχάιμερ και Συναφών Ανοιών Μη με Λησμόνει της Επαρχιακής Επιτροπής Λάρνακας, Αλεξία Καραϊσκάκη, έθεσε τα ζητήματα όπως η οικονομική κάλυψη προγραμμάτων που προφέρουν στα άτομα με άνοια καθημερινά στην Επαρχία Λάρνακας και τη συγχρηματοδότηση του εξειδικευμένου Κέντρου Ημερήσιας Φροντίδας, για τα άτομα με άνοια στην Επαρχία Λάρνακας.
Μόνο πέντε χιλιάδες ετησίως στους Συνδέσμους
Είπε ότι ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Αλτσχάιμερ και συναφών ανοιών «Μη-Με-Λησμόνει», είναι ο μόνος εγκεκριμένος σύνδεσμος για τη νόσο αυτή, για να σημειώσει ότι δεν υπάρχει «στήριξη από το κράτος» και ότι θέλουν να εξασφαλίσουν τα άτομα που δουλεύουν κοντά τους.
Ανέφερε, εξάλλου, ότι η οικονομική ενίσχυση που προέρχεται από το κράτος για τον Σύνδεσμο είναι 5.000 ευρώ ετησίως.
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών, Ειρήνη Ποφαΐδη, διαβεβαίωσε ότι θα μεταφέρει αίτημα της Επιτροπής Υγείας, με το όποιο θα εξεταστεί το χρηματικό ποσό που παρέχεται ως χορηγία στους Συνδέσμους.
Εκπρόσωποι άλλων Συνδέσμων Στήριξης Ατόμων με Αλτσχάιμερ της επαρχίας Αμμοχώστου ανέφεραν ότι αδυνατούν να διατηρήσουν ένα Κέντρο ημερήσιας φροντίδας, εξαιτίας του ότι δεν υπάρχει καμία οικονομική ενίσχυση.
Επίσης, τόνισαν πως οι νοσηλευτές δεν είναι εκπαιδευμένοι να αντιμετωπίσουν τέτοιες περιπτώσεις ασθενών.
Εκ μέρους των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας αναφέρθηκε ότι ετοιμάζεται Εθνικό Σχέδιο για τα άτομα με Αλτσχάιμερ, το οποίο και βρίσκεται στη διαδικασία για έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας με την εφαρμογή του ΓεΣΥ έχουν γίνει κάποιες αλλαγές, όπως η επιλογή γιατρού, αλλά και ο περιορισμός στις επισκέψεις.
Δεν υπάρχουν δομές
Σε δηλώσεις του, μετά τη συνεδρία, ο Πρόεδρος Επιτροπής Υγείας, Ευθύμιος Δίπλαρος, είπε πως «δεν υπάρχουν δυστυχώς οι δομές στην πατρίδα μας, για τους ασθενείς με Αλτσχάιμερ», για να προσθέσει ότι «οι πλείστοι καταλήγουν στα γηροκομεία».
Ανέφερε ότι πριν από περίπου τρία χρόνια η Επίτροπος Διοικήσεως είχε κάνει συγκεκριμένη έκθεση σε σχέση με συμπεριφορές από τέτοιου είδους ιδρύματα», συμπληρώνοντας ότι «είχαμε ακούσει για κακοποίηση που είχαν υποστεί ασθενείς που περιθάλπονταν είτε στα γηροκομεία, είτε σε σπίτια από οικιακές βοηθούς».
«Δυστυχώς», είπε, «η έλλειψη φροντιστών είναι και ένα ζήτημα το οποίο μας έχει απασχολήσει. Κοινή διαπίστωση είναι ότι τα άτομα που θα νοσήσουν με Αλτσχάιμερ χρόνο με το χρόνο σύμφωνα με τα στατιστικά θα αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς».
Ο κ. Δίπλαρος είπε πως «επιβάλλεται να υπάρχει μια συγκεκριμένη στρατηγική στήριξης των οικογενειών των ασθενών, ούτως ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν», ενώ σημείωσε ότι «το Αλτσχάιμερ όπως εξελίσσεται, μετά τον καρκίνο θα είναι η ασθένεια που θα εξαντλήσει τα περισσότερα κονδύλια για ένα κράτος».
«Πρέπει να στοχεύσουμε στην πρόληψη και στην τάχιστη αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής. Μιλάμε για ασθενείς που είναι ζωντανοί νεκροί. Τα στοιχεία που έχουμε ενώπιον μας δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά -όχι μόνο για την Κύπρο- αλλά και για όλο τον πλανήτη», είπε.
Η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, είπε το κράτος δεν έχει γηριατρική κλινική και ως εκ τούτου οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ νοσηλεύονται σε ψυχιατρικές κλινικές ή ακόμη και στο νοσοκομείο της Αθαλάσσας, κάτι που το Υπουργείο Υγείας «παραδέχτηκε ότι δεν ενδείκνυται για τα άτομα αυτά».
Αναφερόμενη στο Ιατρείο Μνήμης, η κ. Νικολάου είπε ότι «το κράτος έχει επενδύσει με την αποστολή ακόμα και στο εξωτερικό διεπαγγελματικής ομάδας, για να καταρτιστεί, και όπως φάνηκε ότι έκλεισε», για να προσθέσει πως «δεν πήραμε ικανοποιητική απάντηση για τους λόγους που έκλεισε με την έναρξη του ΓεΣΥ και τη σύσταση του ΟΚΥπΥ».
Για την επιδοματική πολιτική του κράτους και πώς το κράτος στηρίζει τα άτομα με άνοια, η κ. Νικολάου είπε πως φάνηκε ότι «το Τμήμα Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες είπε ότι για να δικαιούται ένας άνθρωπος με άνοια να λάβει το επίδομα πρέπει πρώτα να φτάσει στην τετραπληγία, ώστε να μπει στην κατηγορία της κινητικής αναπηρίας», για να σημειώσει ότι «η ψυχοκοινωνική αναπηρία με βάση τις συμβάσεις αποτελεί μορφή αναπηρίας και πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως και οι υπόλοιπες μορφές αναπηρίας».
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ, Αντρέας Αποστόλου, είπε από πλευράς του ότι «η πολιτεία θα πρέπει να ενισχύσει τους Συνδέσμους που λειτουργούν Κέντρα Ημέρας στις Επαρχίες», συμπληρώνοντας ότι «υπάρχει ανάγκη για τροποποίηση των σχεδίων φροντίδας από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας».
«Είναι ένα πολιτικό ζήτημα το οποίο έχουμε θέσει ενώπιον της Υφυπουργού και πιστεύουμε ότι θα πρέπει να επεκταθούν τα προγράμματα στήριξης με επιδόματα φροντίδας σε άτομα τα οποία πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και αναπηρίες», είπε.
Επιπλέον, ανέφερε πως «θα πρέπει να γίνει ένας καινούργιος σχεδιασμός επιδοματικής πολιτικής ώστε τα άτομα με αναπηρίες και χρόνιες παθήσεις που χρειάζονται υπηρεσίες φροντίδας να μπορούν να αιτούνται και να εγκρίνονται με επιδόματα φροντίδας».
Εξάλλου, ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, που ενέγραψε το θέμα στην Επιτροπή Υγείας, Μιχάλης Γιακουμή είπε ότι «η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μη θεραπεύσιμη και θανατηφόρα, αποτελώντας την αιτία του 60% με 70% των περιπτώσεων άνοιας», σημειώνοντας ότι «το πιο κοινό πρόωρο σύμπτωμα της νόσου είναι η δυσκολία στην ανάκληση πρόσφατων συμβάντων (απώλεια βραχυπρόθεσμης μνήμης)».
Εξήγησε ότι «καθώς η ασθένεια προχωρά, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν προβλήματα στη γλώσσα, στον προσανατολισμό, στις διακυμάνσεις της διάθεσης, στη μη αυτοεξυπηρέτηση και σε θέματα συμπεριφοράς», προσθέτοντας ότι «καθώς η κατάσταση ενός ατόμου χειροτερεύει, συχνά αποχωρούν από την οικογένεια και την κοινωνία».
Εξέφρασε την ελπίδα «με αυτή τη συζήτηση που ανοίξαμε, να αγγίξουμε την κοινωνική και ηθική ευαισθησία όλων μας – που θεωρούμε πως υπάρχει ακόμη στο τόπο μας – και να βρεθούν τρόποι οικονομικής ενίσχυσης αυτών των ασθενών από μέρους της πολιτείας, για να μπορούν να καλύπτουν τις καθημερινές τους θεραπείες και να ζουν μια πιο αξιοπρεπή ζωή, πράγμα που συμβαίνει στις πλείστες ευρωπαϊκές χώρες».
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ, Σωτήρης Ιωάννου, είπε πως «το κράτος οφείλει να σταθεί στο πλευρό των ασθενών αυτών και να είναι πραγματικά ένα κράτος πρόνοιας, που να μην αφήνει τους πολίτες αυτούς στο έλεος το θεού και στο έργο αποκλειστικά των εθελοντών».
Εξάλλου, ενώπιον της Επιτροπής Υγείας της Βουλής βρέθηκε και το θέμα της ανησυχητικής αύξησης του αριθμού περιστατικών παιδιών και εφήβων με νευρική ανορεξία και βουλιμία στην Κύπρο και η ανάγκη υιοθέτησης μέτρων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του θέματος αυτού.
Ο Πρόεδρος Επιτροπής Υγείας, Ευθύμιος Δίπλαρος, είπε πως δεν υπάρχουν ούτε εδώ οι υποδομές για αντιμετώπιση αυτών των νεαρών κυρίως ή των ενηλίκων που νοσούν με την ανορεξία, για να σημειώσει πως οι βουλευτές της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής αποφάσισαν με επιστολή να ζητήσουμε από την αρμόδια Υπουργό τη σύσταση Εθνικής Στρατηγικής.
Ανέφερε ότι την ίδια ώρα θα πρέπει να πιεστεί ο ΟΚΥπΥ να κάνει τις δομές που πρέπει στα νοσοκομεία, ώστε μα τύχουν φροντίδας οι ασθενείς που πάσχουν από νευρική ανορεξία.
Η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, είπε πως υπάρχει ένα τεράστιο κενό στους ενήλικες που υποφέρουν από αυτού του είδους τις διαταραχές, ενώ ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αντρέας Αποστόλου, έκανε λόγο για «ανυπαρξία συνταγμένης από το κράτος για στήριξη των ανηλίκων και ενηλίκων πασχόντων από νευρική ανορεξία».
Θέση μας είναι ότι θα πρέπει να ξεκινήσει το Υπουργείο υγείας τη διαδικασία για σύσταση Εθνικής επιτροπής για τη νευρική ανορεξία, να συμμετέχουν όπως σε άλλες Επιτροπές που λειτουργούν και έχουν πετύχει το σκοπό τους όπως είναι η Εθνική Επιτροπή για τον Καρκίνο και το Διαβήτη. Να δημιουργήσουμε προγράμματα πρόληψης, εξωνοσοκομειακής στήριξης και ενδονοσοκομειακής στήριξης και θεραπείας.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μιχάλης Γιακουμής, είπε πως το κόμμα του στηρίζει τη δημιουργία Εθνικής Στρατηγικής, για αντιμετώπισης της νευρικής ανορεξίας και βουλιμίας και θα συμβάλει εποικοδομητικά προς αυτή την κατεύθυνση.
