Έκθεση: H Eυρώπη η ήπειρος με την ταχύτερη αύξηση θερμοκρασίας

Η Ευρώπη θα πρέπει να προετοιμαστεί για περισσότερους θανατηφόρους καύσωνες λόγω της κλιματικής αλλαγής, αναφέρεται σε έκθεση που είδε το φως της δημοσιότητας τη Δευτέρα, επισημαίνοντας ότι η ήπειρος με τη μεγαλύτερη αύξηση θερμοκρασίας ήταν περίπου 2,3 βαθμούς Κελσίου θερμότερη πέρυσι σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.

Η ξηρασία, οι θερμοκρασίες ρεκόρ στην επιφάνεια της θάλασσας και η άνευ προηγουμένου τήξη των παγετώνων είναι μεταξύ των συνεπειών που αναφέρονται σε έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού και της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus, της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ήπειρος θερμαίνεται διπλάσια από τον παγκόσμιο μέσο όρο από τη δεκαετία του 1980. Το περασμένο καλοκαίρι χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο βίωσαν τη θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ.

Ο κόσμος έχει θερμανθεί κατά μέσο όρο σχεδόν 1,2 βαθμό κελσίου από τα μέσα του 1800, με ακραίες καιρικές συνθήκες , έντονες ξηρασίας σε ορισμένες περιοχές και καταιγίδες που έγιναν πιο άγριες από την άνοδο της θάλασσας.

Το μεγαλύτερο πλήγμα το δέχονται οι ευάλωτες ομάδες και οι φτωχότερες χώρες του κόσμου αλλά οι επιπτώσεις γίνονται όλο και πιο σοβαρές σε όλο τον κόσμο, με περιοχές στο βόρειο ημισφαίριο και γύρω από τους πόλους να έχουν ιδιαίτερα ταχεία θέρμανση.

Στην Ευρώπη, οι υψηλές θερμοκρασίες «επιδείνωσαν τις σοβαρές και εκτεταμένες συνθήκες ξηρασίες, τροφοδότησαν βίαιες πυρκαγιές που οδήγησαν στη δεύτερη μεγαλύτερη καμένη περιοχή στην ιστορία και οδήγησαν σε χιλιάδες υπερβολικούς θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του WMO, Πέτρι Ταάλας.

Οι θερμοκρασίες σε όλη την ήπειρο αυξήθηκαν κατά 1,5 βαθμό Κελσίου σε 30 χρόνια, από το 1991 έως το 2021, σύμφωνα με την έκθεση.

Η έντονη ζέστη άφησε πίσω της περισσότερους από 16.000 νεκρούς πέρυσι, σύμφωνα με την έκθεση, ενώ οι πλημμύρες και οι καταιγίδες ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ακραίες καιρικές και κλιματικές συνθήκες.

«Δυστυχώς, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ένα μεμονωμένο περιστατικό ή μια περίεργη κατάσταση του κλίματος», δήλωσε ο διευθυντής του Copernicus, Carlo Buontempo.

«Η τρέχουσα κατανόησή μας για το κλιματικό σύστημα και την εξέλιξή του μας πληροφορεί ότι αυτού του είδους τα γεγονότα αποτελούν μέρος ενός προτύπου που θα κάνει τα ακραία στρες θερμότητας πιο συχνά και πιο έντονα σε όλη την περιοχή», σημείωσε.

Η αύξηση της θερμοκρασίας έχει επηρεάσει αρνητικά τις οικονομίες και τα οικοσυστήματα, αναφέρει η έκθεση.

Στις Άλπεις οι παγετώνες σημείωσαν νέο ρεκόρ απώλειας μάζας για ένα μόνο έτος το 2022, που προκλήθηκε από πολύ χαμηλά επίπεδα χιονιού το χειμώνα, ένα καυτό καλοκαίρι καθώς και από εναποθέσεις σκόνης από τον άνεμο της Σαχάρας.

Η κατάσταση ήταν παρόμοια και στους ωκεανούς, με τις μέσες θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας στον Βόρειο Ατλαντικό να είναι οι πιο καυτές που έχουν καταγραφεί, με ρυθμούς θέρμανσης στην ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα και τη νότια Αρκτική περισσότερο από τρεις φορές τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Τα θαλάσσια κύματα καύσωνα, που μπορούν να εκτοπίσουν ή ακόμα και να σκοτώσουν είδη,διήρκεσαν επίσης έως και πέντε μήνες σε διάφορες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της δυτικής Μεσογείου, της Μάγχης και της νότιας Αρκτικής.

Οι βροχοπτώσεις ήταν κάτω από το κανονικό σε μεγάλο μέρος της ηπείρου, πλήττοντας τη γεωργική παραγωγή και τα αποθέματα νερού, ενώ δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για πυρκαγιές.

Το έτος σημειώθηκε η δεύτερη μεγαλύτερη καμένη περιοχή στην περιοχή που έχει καταγραφεί, με μεγάλες πυρκαγιές να καίνε σε περιοχές της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβενίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας.

Το απόθεμα νερού στην Ισπανία μειώθηκε σε λιγότερο από το μισό της χωρητικότητας μέχρι τον Ιούλιο, καθώς η Ιβηρική Χερσόνησος γνώρισε την τέταρτη ξηρότερη περίοδο από το μέσο όρο το 2022, για τέταρτη συνεχή χρονιά.

Οι αγρότες δεν μπορούσαν να ποτίσουν τα χωράφια τους σε περιοχές της Γαλλίας, ενώ οι ξηρές συνθήκες έπληξαν τη σοδειά για σιτηρά και σταφύλια στη Γερμανία.

Η ξηρασία επηρέασε επίσης την παραγωγή ενέργειας, οδηγώντας σε μειώσεις της υδροηλεκτρικής ενέργειας καθώς και της παραγωγής από ορισμένους πυρηνικούς σταθμούς που βασίζονται στην παροχή νερού για ψύξη.

Ωστόσο, σε ένα θετικό σημάδι για το μέλλον, η έκθεση σημείωσε ότι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια παρήγαγαν το 22,3 τοις εκατό της ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2022, ξεπερνώντας το ορυκτό αέριο (20 τοις εκατό) για πρώτη φορά.

Σύμφωνα με την έκθεση, αυτό οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της «σημαντικής αύξησης» της εγκατεστημένης ηλιακής ενέργειας πέρυσι.

«Ο ήλιος και ο άνεμος τείνουν να αλληλοσυμπληρώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους: η ηλιακή ακτινοβολία είναι υψηλότερη στα τέλη της άνοιξης και το καλοκαίρι, ενώ η ένταση του ανέμου είναι συνήθως υψηλότερη το χειμώνα», αναφέρει η έκθεση.