Το θέμα των ναρκωτικών χρειάζεται ολιστική προσέγγιση, είπε την Παρασκευή η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, μιλώντας σε ημερίδα με τίτλο «Η ψυχική ανθεκτικότητα της οικογένειας: προκλήσεις και προσκλήσεις» στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά των Εξαρτήσεων. Διοργανωτές της ημερίδας, η οποία έγινε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ήταν η Αστυνομία Κύπρου, η Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών (ΥΚΑΝ), η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ) και το Systemic Family institute of Cyprus.
Στον χαιρετισμό της, η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου, έθεσε ζήτημα ασφάλειας των κοινωνιών λόγω των ναρκωτικών, τα οποία, όπως είπε, διεισδύουν και μέσω της διαφθοράς. Ακόμη, επεσήμανε ότι αυτό που προκύπτει ως κοινός παρονομαστής μέσα από συζητήσεις που η ίδια έχει κάνει με οργανωμένους φορείς είναι η απουσία της οικογενειακής θαλπωρής από ένα μεγάλο αριθμό χρηστών. Αυτός ο παρονομαστής πρέπει να διέπει μια υγιή κοινωνία, υπέδειξε.
Εν συνεχεία, η Υπουργός έκανε λόγο για «παγκόσμια ανησυχία» για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, η οποία απειλεί την παγκόσμια κοινωνία, όπως είπε. Δεν πρέπει να μιλάμε μόνο εμπειρικά ή προσωπικά, αλλά να βασιζόμαστε και στην επιστήμη αναφορικά με τις δράσεις μας, υπογράμμισε.
Επιπλέον, η κ. Κουκκίδη-Προκοπίου ανέφερε ότι το φαινόμενο των ναρκωτικών μεταλλάσσεται, προσθέτοντας ότι οι άνθρωποι που κατασκευάζουν και εμπορεύονται ναρκωτικά είναι ένα βήμα μπροστά από τις αρχές. Ως εκ τούτου, εξήγησε, «πρέπει να αναβαθμίσουμε τις θεραπευτικές δομές, ένα θέμα στο οποίο η Πολιτεία πάσχει». Είπε ακόμη ότι χρειάζεται ολιστική προσέγγιση, ίσως και αλλαγή προληπτικών προγραμμάτων, ενώ η βελτίωση των προτύπων ποιότητας που ακολουθούνται πρέπει να έχει επιστημονική τεκμηρίωση.
Η Υπουργός εξέφρασε χαρά επειδή, όπως είπε, η Αστυνομία αντιλαμβάνεται την ανάγκη για συνεκτική πολιτική στο ζήτημα των εξαρτησιογόνων ουσιών. Παράλληλα σημείωσε ότι είναι δύσκολος ο χειρισμός ανήλικων και νεαρών ανήλικων χρηστών, διότι τα περιστατικά είναι πολλά και οι δυνατότητες της Πολιτείας λίγες. Επιπλέον, είπε ότι είναι αξιόλογο το έργο της Αγίας Σκέπης, αλλά δεν είναι αρκετό.
«Στην Κύπρο ζούμε το φαινόμενο της δεύτερης γενιάς χρηστών», τόνισε η Υπουργός Δικαιοσύνης. «Ως Υπουργείο Δικαιοσύνης και ως Πολιτεία θα είμαστε αρωγοί σε όσους επενδύουν στην ανάπτυξη της κοινωνίας, ενδυναμώνοντας και υποστηρίζοντας τα παιδιά και τις οικογένειες. Στηρίζουμε μια ολιστική και συνεκτική προσέγγιση», κατέληξε.
Ο Χρίστος Μηνά, Πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ), ανέφερε ότι η Εθνική Στρατηγική 21-28 για την πρόληψη εξαρτήσεων έχει ως βασική προτεραιότητα την καθυστέρηση χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών σε διάφορα περιβάλλοντα.
Ακόμη, είπε ότι όλα τα προληπτικά προγράμματα της ΑΑΕΚ στοχεύουν να ενισχύσουν τις γνώσεις και την αυτοπεποίθηση των γονέων για να προληφθούν συναισθηματικές και συμπεριφορικές διαταραχές των παιδιών. Μάλιστα, επικαλέστηκε τη ρήση του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω, ο οποίος είχε πει ότι «μια ευτυχισμένη οικογένεια είναι ένας πρόωρος μικρός παράδεισος».
Από την πλευρά της, η Λήδα Κουρσουμπά, πρώην Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, παρουσίασε το θέμα των δικαιωμάτων του παιδιού, τον ρόλο των γονιών στην ανατροφή των παιδιών μέσα από τον φακό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και τη θετική άσκηση του γονικού ρόλου.
Βάσει της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Παιδιών, η οποία επικυρώθηκε το 1989, ο σεβασμός των δικαιωμάτων του παιδιών είναι νομική επιταγή, τόνισε η κ. Κουρσουμπά. Ακόμη έκανε λόγο για τέσσερα θεμελιώδη δικαιώματα, που είναι η αρχή της μη διάκρισης, το συμφέρον του παιδιού – το οποίο διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο -, το δικαίωμα του παιδιού στη ζωή, καθώς και η αρχή της συμμετοχής του παιδιού.
Το κράτος έχει την ευθύνη στήριξης των δικαιωμάτων των παιδιών, υπέδειξε η Λήδα Κουρσουμπά, προσθέτοντας ότι στους γονείς ανήκει η ευθύνη της εξασφάλισης των απαραίτητων συνθηκών της ζωής στα παιδιά και ότι το παιδί πρέπει να μεγαλώνει σε κλίμα αγάπης και κατανόησης.
Επιπρόσθετα, η πρώην Επίτροπος έκανε λόγο για «τριαδική σχέση» ανάμεσα στα παιδιά, τους γονείς και το κράτος, καθώς και για τον ρόλο των γονέων στην ενδυνάμωση των παιδιών. «Χρειάζονται ενδυναμωμένοι γονείς που να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους», σημείωσε, καλώντας τις Κυβερνήσεις να υποστηρίξουν τους γονείς.
Απαντώντας σε ερώτηση, ανέφερε ότι το κυπριακό κράτος παίρνει μέτρα και ότι οι συμβάσεις έχουν μηχανισμούς που ελέγχουν αν τα κράτη εφαρμόζουν τις πρόνοιες των συμβάσεων. «Είμαστε σε καλό δρόμο, αλλά υπάρχουν πολλά να γίνουν», τόνισε. Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, είπε ότι πρέπει όλα τα οργανωμένα σύνολα να βοηθήσουν και να στηρίξουν την οικογένεια.
Η Χαρά Ταπανίδου, Προϊσταμένη του Τομέα Οικογένειας και Παιδιού των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ), αναφέρθηκε στα προγράμματα των ΥΚΕ που αφορούν τη στήριξη της οικογένειας. Συγκεκριμένα, είπε ότι οι ΥΚΕ έχουν 14 γραφεία στην Κύπρο, απασχολούν 200 λειτουργούς, ενώ αναλογούν 100 περιπτώσεις ανά λειτουργό.
Η κ. Ταπανίδου επεσήμανε την επικέντρωση των ΥΚΕ στην τριτοβάθμια πρόληψη, προσθέτοντας ότι προσφέρεται στήριξη σε 24.500 οικογένειες και άτομα, συνολικά σε 59.600 άτομα. Ανέφερε ακόμη ότι οι ΥΚΕ χειρίζονται 1837 περιπτώσεις βίας στην οικογένεια, 299 περιπτώσεις παραβατικότητας (εκ των οποίων οι 174 αφορούν ανήλικους), ενώ έχουν προχωρήσει σε 439 παραπομπές για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων.
Οι ΥΚΕ παρέχουν οικονομική στήριξη σε 4267 άτομα και φροντίδα σε 1324 άτομα, συνέχισε η κ. Ταπανίδου, σημειώνοντας ότι υπάρχει συνεργασία με 163 φορείς (π.χ. ΜΚΟ) και ότι υπάρχει επιδότηση 300 προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας, η οποία ανέρχεται σε €16 εκατ. Απαντώντας σε ερώτηση, είπε ότι χρειάζεται η λήψη πολιτικών αποφάσεων για την εφαρμογή μέτρων.
Από την πλευρά της, η Λίλιαν Αθανασοπούλου, Ψυχίατρος παιδιών-εφήβων στο νοσοκομείο «Γ. Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης, παρουσίασε τις δομές ψυχικής φροντίδας παιδιών-εφήβων και τα εξειδικευμένα ιατρεία που έχουν συσταθεί στο νοσοκομείο όπου εργάζεται. Ακόμη, έκανε λόγο για «εκρηκτική αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων που απευθύνονται στις ιατροπαιδαγωγικές υπηρεσίες».
Η κ. Αθανασοπούλου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ψυχική ανθεκτικότητα, την οποία χαρακτήρισε «πολυδιάστατη έννοια που αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να ανακάμπτει μετά από στρεσογόνα γεγονότα». Συγκεκριμένα, όπως είπε, αναφέρεται στα θετικά επιτεύγματα των παιδιών που ζουν σε συνθήκες αυξημένου κινδύνου, στη σταθερή και αυξανόμενη δυνατότητα του ατόμου να αντεπεξέρχεται στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος υπό συνθήκες παρατεταμένου άγχους, καθώς και στην ανάνηψη από τραγικά γεγονότα.
Η Βίκυ Μπαλωμένου, Διευθύντρια του Systemic Family Institute of Cyprus, ανέφερε ότι αποτελεί στόχο του Ινστιτούτου η ανάπτυξη διαρκούς αναστοχασμού με τα οικογενειακά συστήματα ούτως ώστε αυτά να εξελίσσονται και να γίνονται πιο ανθεκτικά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στον κύκλο της ζωής.
Επιπρόσθετα, είπε ότι είναι όραμα του Ινστιτούτου η δημιουργία μιας συμμαχίας μεταξύ οργανισμών, των οποίων η συνεργασία θα προσφέρει στην Κύπρο ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πρόληψης που θα προάγει την ψυχική ανθεκτικότητα των οικογενειών, των παιδιών και των εφήβων. Το Ινστιτούτο έχει υλοποιήσει πολλά προγράμματα για γονείς και παιδιά σε συνεργασία με την ΥΚΑΝ, συμπλήρωσε.
Ο Στέλιος Σεργίδης, Υποδιοικητής της ΥΚΑΝ και συντονιστής της συζήτησης, σημείωσε ότι υπάρχει έλλειψη θεραπευτικών προγραμμάτων που θα καλύπτουν τις ανάγκες όσων τα χρειάζονται, καθώς και νομικού πλαισίου για χειρισμό ορισμένων περιστατικών.
Ο Επίσκοπος Μεσαορίας Γρηγόριος, σε παρέμβασή του στη συζήτηση, είπε πως «ο καθένας μας ξεχωριστά αλλά και όλοι μαζί συνεργαζόμενοι με επιστημοσύνη και γνώση του αντικειμένου ας βοηθήσουμε τον άνθρωπο όπως μπορούμε».
