Το κάπνισμα είναι «το πρώτο σε μέγεθος και συνέπειες» πρόβλημα δημόσιας υγείας διεθνώς και έχει ως αποτέλεσμα εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο, οι οποίοι μπορούν να προληφθούν, ανέφερε ο Πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ), Δρ. Χρίστος Μηνά στο μήνυμά του για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, που είναι η 31η Μαΐου 2023.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτονται, στην Κύπρο, με βάση την Παγκύπρια Έρευνα Γενικού Πληθυσμού της ΑΑΕΚ του 2019, περίπου 4 στους 10 Κύπριους ανέφερε ότι κάπνισε κατά τον τελευταίο μήνα, ενώ η διάμεσος ηλικία έναρξης του καπνίσματος ήταν τα 18 έτη. Αναφέρεται επίσης, ότι, περίπου οι μισοί καπνιστές εξέφρασαν την επιθυμία να διακόψουν το κάπνισμα, με το μεγαλύτερο ποσοστό να επικεντρώνεται στην ηλικιακή ομάδα 45-54 ετών.
Όπως αναφέρεται, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό των καπνιστών στην ΕΕ «εξακολουθεί να είναι υψηλό», αφού το 26% του συνολικού πληθυσμού και το 29% των νεαρών Ευρωπαίων ηλικίας 15-24 ετών καπνίζουν.
«Το κάπνισμα, ευθύνεται για μια σειρά χρόνιων παθήσεων και αλλοιώσεων στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ έχει ως αποτέλεσμα εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, σε παγκόσμια βάση, οι οποίοι μπορούν να προληφθούν», αναφέρεται. Προστίθεται ότι τουλάχιστον το ήμισυ των καπνιστών παγκοσμίως πεθαίνουν πρόωρα λόγω του καπνίσματος, (κατά μέσο όρο 14 χρόνια νωρίτερα). Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, σημειώνεται, υπολογίζεται ότι 700.000 Ευρωπαίοι πολίτες χάνουν τη ζωή τους ετησίως εξαιτίας του καπνίσματος.
«Αυτό που προβληματίζει», όπως αναφέρεται, είναι οι νέες τάσεις που παρουσιάζονται όσον αφορά στη χρήση νέων καπνικών προϊόντων, όπως ο ναργιλές και το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Πανευρωπαϊκής έρευνας μαθητικού πληθυσμού ESPAD (2019), αναφέρεται, «η Κύπρος φαίνεται να ξεπερνά τον μέσο όρο» στην καθημερινή χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου από μαθητές (σύνολο μαθητών 4,6%, Μέσος όρος ESPAD 3,1%). Όσον αφορά στη χρήση ναργιλέ, η ESPAD έδειξε ότι σε σχέση με τις υπόλοιπες 34 χώρες, η Κύπρος βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες με τα ψηλότερα ποσοστά κατά τον τελευταίο μήνα (Κύπρος 21%, Μέσος όρος ESPAD 8,9%), προστίθεται.
Η ΑΑΕΚ, αναφέρεται, με γνώμονα τις αρνητικές συνέπειες του καπνίσματος στη δημόσια υγεία, συμπεριέλαβε στο Σχέδιο Δράσης της 2021-2024, τη Μείωση και Πρόληψη του καπνίσματος μέσω της διασφάλισης της εφαρμογής και παρακολούθησης της νομοθεσίας για τον έλεγχο του καπνίσματος με την εμπλοκή όλων των αρμοδίων φορέων. Επιπρόσθετα, σημειώνεται, η Εθνική Στρατηγική για Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων 2021-2028, όσον αφορά στο κάπνισμα, στηρίζεται στις Διεθνείς δεσμεύσεις του ΠΟΥ (WHO Framework Convention on Tobacco Control (FCTC), τις οποίες υπέγραψε και η Κύπρος το 2004.
Αναφέρεται ακόμη, η αναγκαιότητα ανάπτυξης κατευθυντήριων οδηγιών για την προώθηση της διακοπής του καπνίσματος και την ενδεδειγμένη θεραπεία βάσει επιστημονικών στοιχείων και βέλτιστων πρακτικών.
Ο Δρ. Μηνά αναφέρει ακόμη στο μήνυμά του, ότι η ΑΑΕΚ, συνεχίζει την εκστρατεία της κατά του καπνίσματος η οποία φέτος είναι αφιερωμένη στην «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό και την πρώτη ευρωπαϊκή γενιά χωρίς καπνό μέχρι το 2030». Στόχος, είναι η συλλογή ενός εκατομμυρίου υπογραφών εντός ενός έτους (Ιανουάριο 2023-Ιανουάριο 2024) σε τουλάχιστον εφτά κράτη μέλη, «με απώτερο σκοπό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση, προτείνοντας νομοθεσία για την εξάρτηση από τον καπνό, να δράσει κατά των σχετικών περιβαλλοντικών κινδύνων και κατά του καπνίσματος». «Για την Κύπρο ο στόχος που μας αναλογεί είναι 4230 υπογραφές», αναφέρεται.
Γίνονται αναφορές σε δράσεις της φετινής εκστρατείας της ΑΑΕΚ, μεταξύ άλλων, συνεργασία με την Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ), με αποτέλεσμα να αφιερωθεί η αγωνιστική του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου 19-21 Μαΐου στη μέρα αυτή.
Παράλληλα, σημειώνεται, η ΑΑΕΚ προωθεί τη δωρεάν τηλεφωνική γραμμή 1431 των προγραμμάτων διακοπής του καπνίσματος, των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας/ΟΚΥΠΥ.
Κλείνοντας, ο Δρ Μηνά καλεί όλους τους πολίτες 18+ ετών, «να κάνουν μια αλλαγή για τους ίδιους, για τα αγαπημένα τους πρόσωπα, αλλά και για την επόμενη γενιά», υπογράφοντας την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία πολιτών για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό.
