Σε αναζήτηση “χρυσής τομής” μεταξύ ποινικοποίησης διαδικτυακών επιθέσεων και ελευθερίας του λόγου

Αναζητώντας τη χρυσή τομή ανάμεσα στην προστασία της ιδιωτικής ζωής των πολιτών από επιθέσεις που γίνονται μέσω διαδικτύου και στην προστασία της ελευθερίας έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου, η Επιτροπή Νομικών παρέπεμψε την τροποποίηση του ποινικού κώδικα για να συμπεριλάβει και αδικήματα προσβολής της προσωπικότητας μέσω μηνυμάτων ή αναρτήσεων που γίνονται στο διαδίκτυο και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης για περαιτέρω διαβούλευση.

Κατά τη συζήτηση εντός της Επιτροπής για την ποινικοποίηση της προσβολής της προσωπικότητας του ατόμου μέσω αναρτήσεων στο διαδίκτυο, ακούστηκαν προβληματισμοί, τόσο από τους Βουλευτές του ΑΚΕΛ, όσο και από την Πρόεδρο της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, κατά πόσο η τροποποίηση θα περιορίζει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα έκφρασης και ελευθερίας του λόγου και του Τύπου.

Οι Βουλευτές του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού και Ανδρέας Καυκαλιάς ζήτησαν να εξαιρεθεί η άσκηση κριτικής στη δημόσια ζωή από τις πρόνοιες του νομοσχεδίου και να περιοριστεί στην προσβολή της ιδιωτικής ζωής. Η Πρόεδρος της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, Έλλη Κοτζιαμάνη, ζήτησε να εξαιρεθούν οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ από την τροποποίηση, καθώς αυτορρυθμίζονται σε αυτό το θέμα, ενώ εξέφρασε και τον προβληματισμό για το ποιο θα είναι το αρμόδιο όργανο που θα κρίνει πότε υπάρχει παραβίαση.

Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας διευκρίνισε ότι έχουν μπει αρκετές ασφαλιστικές δικλείδες για να περιορίζεται η ποινικοποίηση στην κατάφορη παραβίαση με πρόθεση, ενώ σημείωσε ότι η Τέχνη και η σάτιρα εξαιρούνται από την ποινικοποίηση.

Σημειώνοντας την ανάγκη περαιτέρω διαβούλευσης γύρω από την εν λόγω τροποποίηση, καθώς φορείς, όπως η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, δεν είχαν κληθεί να συμμετάσχουν μέχρι σήμερα, η Επιτροπή Νομικών ζήτησε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης να συνεχίσει τον διάλογο και να επανέλθει μετά το Πάσχα για το θέμα.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, ανέφερε ότι μέσα από το νομοσχέδιο θα τεθεί ένα δίχτυ προστασίας και ασφάλειας, ειδικότερα προς τους πολίτες που δέχονται άσεμνες, απειλητικές, υβριστικές ή άλλες επιθέσεις, είτε μέσα από την αποστολή μηνυμάτων, είτε μέσα από το διαδίκτυο.

«Πρόθεση της Επιτροπής Νομικών δεν είναι να προστατέψει από την όποια κριτική τα δημόσια πρόσωπα, ούτε πρόθεση έχουμε να φιμώσουμε τους δημοσιογράφους. Πρέπει να πω ότι η προστασία της ελευθερίας του λόγου και της άποψης είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο προφανέστατα έχουμε λάβει υπόψη, για να βρεθούμε μπροστά στο κείμενο που έχουμε σήμερα μπροστά μας», σημείωσε.

Ο κ. Τορναρίτης σημείωσε ότι αντίστοιχα νομοσχέδια υπάρχουν σε όλες τις χώρες της ΕΕ. «Πρόθεσή μας να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από την όποια επίθεση στο διαδίκτυο και τα ΜΚΔ και ανθρώπους που είναι αδύναμοι και δεν μπορούν να υπερασπιστούν την προσωπική τους ζωή ή ψυχολογία, μέσα από την επίθεση που δέχονται», υπογράμμισε, σημειώνοντας ότι δόθηκε ένα περιθώριο μέχρι μετά το Πάσχα για να υπάρξει περισσότερη διαβούλευση με οργανωμένα σύνολα που έχουν ζητήσει να ακουστούν «και αναμένουμε από το Υπουργείο, μέσα από τις απόψεις που ακούστηκαν σήμερα να έρθει να μας πει την τελική του απόφαση και μέσα σ’ ένα πνεύμα συνδιαβούλευσης να οδηγηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής».

Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού είπε ότι πρέπει να εξευρεθεί η αναγκαία ισορροπία, η οποία αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει. Είναι αυτονόητο, είπε, «ότι πρέπει να προστατεύσουμε τους πολίτες από την αυθαιρεσία του οποιουδήποτε, αλλά την ίδια ώρα πρέπει να προστατέψουμε συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα και αξίες, όπως είναι η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, όπως είναι η επίκριση των δημοσίων προσώπων, όπως είναι η κριτική για πράξεις των δημοσίων προσώπων. Να ψηφίσουμε κάτι που θα προστατεύει την ιδιωτική ζωή των πολιτών, αλλά την ίδια ώρα να μην αποτελεί και την πρόφαση για την αυθαιρεσία δημοσίων προσώπων».

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Πανίκος Λεωνίδου είπε ότι η ουσία του νομοσχεδίου είναι να προστατέψει τον καλόπιστο πολίτη, ο οποίος, ενώ βρίσκεται σε άγνοια, μπορεί να δει ένα δημοσίευμα, το οποίο να προσβάλλει τα δικαιώματά του, να θέλει να τον μειώσει, να θίξει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια, την τιμή και την υπόληψή του, και δεν μπορεί να αντιδράσει. «Αυτού του είδους τις συμπεριφορές επιθυμούμε σήμερα να νομοθετήσουμε και να τις ποινικοποιήσουμε», ανέφερε.

Σημείωσε ότι υπάρχει μια σχετική αντίδραση ότι πιθανόν η Βουλή να έρχεται να περιορίσει το δικαίωμα της έκφρασης, το δικαίωμα λόγου, το δικαίωμα ελευθερίας του Τύπου. «Δεν έχουμε τέτοια πρόθεση. Για κάθε δικαίωμα που προβλέπεται από το Σύνταγμα υπάρχουν και τα όρια ασφαλείας και περιορισμού, για να υπάρχει και με την αρχή της αναλογικότητας η εξισορρόπηση των δικαιωμάτων. Διότι έχουμε από τη μια το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου και από την άλλη έχουμε τα δικαιώματα της υπόληψης της προσωπικότητας του κάθε προσώπου. Άρα μέσα από αυτό το νομοσχέδιο προσπαθούμε να εξισορροπήσουμε και τα δύο δικαιώματα, χωρίς να καταργούμε οποιοδήποτε δικαίωμα», σημείωσε.

Ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, σημείωσε ότι το θέμα δεν είναι εύκολο, «μας ανησυχεί πάρα πολύ. Δεν θέλουμε να περιορίσουμε την ελευθερία των δημοσιογράφων, ούτε να φοβούνται να γράψουν κάτι που έκανε ένας πολιτικός. Η άποψή μου είναι ότι όσα ακούστηκαν στην Επιτροπή είναι σοβαρά και σημαντικά και γι’ αυτό θα πρέπει να επανέλθει το νομοσχέδιο μετά από μία καλή δημόσια διαβούλευση, αφού οι δημοσιογράφοι δεν ακούστηκαν».

Από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, Έλλη Κοτζιαμάνη, είπε ότι η Επιτροπή θεωρεί «ότι δεν μπορεί a priori να λογοκρίνονται οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ, σε μια συζήτηση που αφορά τη λειτουργία του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Πετύχαμε, ως Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, να αρχίσει η συζήτηση για τις εξαιρέσεις σε αυτό το νομοσχέδιο, ειδικά για δημοσιογράφους και Μέσα Ενημέρωσης».

Σημείωσε ότι αρχικά η συζήτηση παρουσιάστηκε ότι αφορά τις ψευδείς ειδήσεις. «Αυτό κινητοποίησε την Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, για να ζητήσει συμμετοχή σε αυτή τη συνεδρίαση. Ξεκαθαρίστηκε ότι δεν μιλάμε για θέμα ψευδών ειδήσεων, αλλά για θέμα προστασίας της προσωπικότητας από επιθέσεις, που είναι καθημερινό φαινόμενο στα ΜΚΔ», ανέφερε.

Η κ. Κοτζιαμάνη τόνισε ότι τα ΜΜΕ αυτορρυθμίζονται μέσα από τον Κώδικα Δεοντολογίας στα θέματα που αγγίζει το νομοσχέδιο. «Και αυτό θα έπρεπε να είχε ληφθεί υπόψη», ανέφερε. «Εμείς ζητάμε να εξαιρεθούν οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ, ακριβώς γιατί αυτορρυθμίζονται ως προς το τι αναρτούν, μεταδίδουν ή γράφουν κι αυτό το δικαίωμα θεωρούμε πρέπει να είναι σεβαστό και σε τούτο το νομοσχέδιο», είπε.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, διευκρίνισε ότι «οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ θα πρέπει να εξαιρούνται ονομαστικά από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο», έστω και αν τελικά εξαιρεθεί η κριτική στη δημόσια ζωή από αυτό.