Η Κυβέρνηση έχει καταρτίσει άμεσο πλάνο για το θέμα των προσφυγικών πολυκατοικιών που χρήζουν συντήρησης, επιδιόρθωσης ή ακόμα και ανακατασκευής, ανέφερε ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου, την Τρίτη, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων για το θέμα. Το Σχέδιο όπως είπε, ο Υπουργός αναμένεται να πάει προς έγκριση στην επόμενη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου.
Η πρόταση της Κυβέρνησης, όπως είπε, επιδιώκει να δώσει άμεση λύση στο πρόβλημα και να αντιμετωπίσει νομικά ζητήματα που εγείρονται από το γεγονός ότι η κυριότητα πολλών οικιών και διαμερισμάτων, με την παραχώρηση τίτλων ιδιοκτησίας, δεν ανήκει στο κράτος.
Όσον αφορά θέματα στατικής επάρκειας και αντισεισμικότητας, ο κ. Ιωάννου είπε ότι θα διαμορφωθεί σχέδιο χορηγιών και για τις 358 υφιστάμενες πολυκατοικίες, ώστε να μπορέσουν οι ένοικοι να εξασφαλίσουν ασφαλή στέγη και να μην υπάρχει εξάρτηση από το κράτος. Με την έγκριση του σχεδίου χορηγιών, είπε, θα υπάρξουν και προσωρινές διευθετήσεις για μεταστέγαση των ενοίκων για να αρχίσει η επιδιόρθωση των οικιών. Προτεραιότητα, ανέφερε θα δοθεί στην επιδιόρθωση των 43 πολυκατοικιών που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα στατικά και οικοδομικά προβλήματα, σύμφωνα με τη μελέτη του Τμήματος Πολεοδομίας το 2020.
Το σχέδιο προνοεί κρατική επιχορήγηση για να προβούν οι ιδιοκτήτες, σε συντήρηση επιδιόρθωση ή και αναδόμηση των πολυκατοικιών, ενώ θα δοθεί εφάπαξ ποσό χορηγίας για προσωρινή στέγαση. Παράλληλα θα αξιοποιηθεί ο ιδιωτικός τομέας για να αποφευχθούν κωλυσιεργίες στη διαδικασία, με κάλυψη κόστους υπηρεσιών πολιτικών μηχανικών, κόστους επίβλεψης και ιδιώτες εργολάβους. Σε περιπτώσεις αναδόμησης στο ίδιο τεμάχιο θα γίνει αξιοποίηση του κινήτρου παραγωγής προσιτής κατοικίας για να καταστεί οικονομικά βιώσιμο το έργο. Επιπλέον προβλέπονται €50.000 ανά πολυκατοικία για ανελκυστήρα. Ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι το σχέδιο αναμένεται να ανέλθει στα 100 εκ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας.
Ο ΥΠΕΣ ανέφερε ότι επειδή πολλές προσφυγικές κατοικίες έχουν τιτλοποιηθεί υπάρχουν νομικά προβλήματα ως προς τη δυνατότητα του κράτους να τις επιδιορθώσει ή να τις αναδομήσει και το κράτος δεν μπορεί να επέμβει αν δεν δέχονται όλοι οι ιδιοκτήτες. Αναφέρθηκε επίσης σε περιπτώσεις που ιδιοκτήτες νοικιάζουν κατοικίες παράνομα σε πολλά άτομα, λαμβάνοντας υψηλά ενοίκια και είπε ότι ενδεχομένως να μην θέλουν να τα χάσουν. Ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα το κράτος δίνει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να λάβουν ένα εφάπαξ ποσό και να δώσουν πίσω τον τίτλο ιδιοκτησίας.
Σημείωσε ότι το ποσό που αναμένεται να δοθεί για κάθε πολυκατοικία 9 διαμερισμάτων υπολογίζεται περίπου στις €300.000, ενώ σε περίπτωση κατεδάφισης, το κράτος επιπλέον πληρώνει τον μελετητή που θα κάνει την όλη διερεύνηση και θα προβεί στις προσφορές. Παράλληλα μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία η κυβέρνηση θα επιδοτεί και το ενοίκιο αυτών που θα διαμένουν αλλού.
Είπε ακόμα ότι όσοι ανησυχούν για την επικινδυνότητα της κατοικίας τους από τους ιδιοκτήτες των 43 πολυκατοικιών που βρίσκονται σε κακή κατάσταση, μπορούν άμεσα, με την ανακοίνωση του Σχεδίου να πάρουν επιδότηση για να μετεγκατασταθούν αλλού.
Ερωτηθείς μετά το πέρας της Επιτροπής για το πότε αναμένεται να είναι έτοιμο το σχέδιο, ο ΥΠΕΣ ανέφερε ότι πρόκειται για ένα περίπλοκο σχέδιο, για το οποίο έχει ξεκινήσει η επεξεργασία και ήδη τέθηκαν κάποια σχόλια για βελτίωσή του, με στόχο να πάει στο επόμενο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση.
Απαντώντας σε ερώτηση για το κατά πόσο θα καλυφθούν από το σχέδιο και ιδιοκτήτες που αγόρασαν από πρόσφυγες κατοικίες, είπε ότι αυτό θα γίνει, ώστε να μην μείνουν εγκλωβισμένοι οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες.
Είπε επίσης ότι θα εμπλακούν και οι τοπικές αρχές για ενημέρωση των ιδιοκτητών για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν.
Ερωτηθείς κατά πόσο θα δώσει στη δημοσιότητα την έκθεση για τις επικίνδυνες πολυκατοικίες είπε ότι θα δοθούν τα ονόματα των πολυκατοικιών, ωστόσο δεν αναμένεται να δοθεί η έκθεση η οποία μπορεί να τύχει παρερμηνειών.
Διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών
Όσον αφορά τη διαχείριση των τ/κ περιουσιών ο κ. Ιωάννου προανήγγειλε τη θέσπιση νέων νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων για αντιμετώπιση του προσφυγικού κόσμου με αξιοκρατία, απόλυτη διαφάνεια και ίση μεταχείριση.
Ως στρατηγικές επιδιώξεις, είπε, έχουν τεθεί ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας που διέπει την διαχείριση τ/κ περιουσιών ώστε να ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες αλλά και τις ανάγκες του προσφυγικού κόσμου, ο εξορθολογισμός της οικονομικής και επιχειρησιακής διαχείρισης ώστε να αντιμετωπιστούν οι διαχρονικές παρατυπίες και η διασφάλιση της διαφάνειας, ίσης μεταχείρισης και χρηστής διοίκησης.
Για το σκοπό αυτό, πρόσθεσε, προωθούνται μέτρα, που εισάγουν αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια και ρυθμίσεις για την αποδοτικότερη και ορθολογικότερη διαχείριση των περιουσιών, μηχανισμό παρακολούθησης των συμβάσεων μίσθωσης και αντιμετώπισης των παρατυπιών, σχεδιασμό και εισαγωγή ολοκληρωμένου μηχανογραφικού συστήματος, ενίσχυση της Υπηρεσίας σε τομείς που είναι αναγκαίο, όπως για κτηματολογικές εργασίες, λήψη ή/και προώθηση μέτρων για την είσπραξη συσσωρευμένων οφειλών και υιοθέτηση σύγχρονων συστημάτων εσωτερικού ελέγχου.
Επιδότηση ενοικίου
Παράλληλα ο ΥΠΕΣ είπε ότι επανεξετάζεται το σχέδιο επιδότησης ενοικίου για αύξηση του ύψους της επιδότησης και αναμένεται η τοποθέτηση του Υπουργείου Οικονομικών. Στόχος, όπως είπε, είναι η αναθεώρηση του σχεδίου να ολοκληρωθεί εντός των επόμενων μηνών.
Πρόσθετα, είπε, έχει εισαχθεί νέο λογισμικό σύστημα αναφορικά με τη διαχείριση του σχεδίου Επιδότησης Ενοικίου.
Παράλληλα ανέφερε ότι συνεχίζεται η διαδικασία καθορισμού δικαιούχων και έκδοση Τίτλων Ιδιοκτησίας και Πιστοποιητικών Μίσθωσης σε οικίες που ανεγέρθηκαν σε κυβερνητικά οικόπεδα αυτοστέγασης και σε κυβερνητικές οικιστικές μονάδες σε κυβερνητικούς οικισμούς.
Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, έχει επίσης κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων Νομοσχέδιο, το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει την παραχώρηση Πιστοποιητικών Μίσθωσης στους κληρονόμους δικαιούχων οικιστικής μονάδας σε συνοικισμό Αυτοστέγασης, που έχουν αποβιώσει μετά το 1974, τη μεταβίβαση τίτλου ιδιοκτησίας ή πιστοποιητικού μίσθωσης πριν την πάροδο των πέντε ετών, σε περιπτώσεις διαζυγίου, σοβαρών προβλημάτων υγείας, αυξομείωσης μελών της οικογένειας και την παραχώρηση τίτλων ιδιοκτησίας «οικοπέδου» στους δικαιούχους οικοπέδων, εντός συνοικισμών Αυτοστέγασης.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Σε δηλώσεις του μετά την Επιτροπή ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Γεωργίου, είπε ότι το κόμμα έθεσε στον ΥΠΕΣ το ζήτημα της απόδοσης της απώλειας χρήσης των κατεχόμενων περιουσιών των προσφύγων, το οποίο εδώ και δεκαετίες ο προσφυγικός κόσμος δικαίως διεκδικεί. Επίσης, ανέφερε, έθεσε την ανάγκη αναθεώρησης και ενίσχυσης των προσφυγικών στεγαστικών σχεδίων, ώστε να ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες των νέων. Ακόμα την αύξηση του επιδόματος ενοικίου και της διεύρυνσης των εισοδηματικών κριτηρίων, ως βραχυπρόθεσμη λύση απέναντι στα πιεστικά προβλήματα στέγασης τους.
Όσον αφορά τις 43 προσφυγικές πολυκατοικίες, είπε ότι μπορεί η πολιτεία να μεταβίβασε τα διαμερίσματα των πολυκατοικιών στους δικαιούχους πρόσφυγες, για να αποφύγει και το βραχνά των εξόδων της συντήρησης, των επισκευών και των οχλήσεων από τους πολίτες, όμως δεν έχει αποσείσει το βάρος της ηθικής ευθύνης, απέναντι σε αυτόν τον κόσμο. Πρόσθεσε ότι το κράτος οφείλει να τους στηρίξει, ιεραρχώντας πρώτιστα τη δημόσια υγεία και ασφάλεια των πολιτών του, που δεν φταίνε σε τίποτε.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου, ανέφερε ότι το θέμα συζητήθηκε ύστερα από παραστάσεις και διαβήματα του κόμματος. Πρόσθεσε επίσης ότι ζήτησαν για άλλη μια φορά τη μελέτη της Πολεοδομίας για της 43 πολυκατοικίες, αφού όπως είπε, η Βουλή πρέπει και έχει το νομικό δικαίωμα να γνωρίζει για το τι λέει και τις περιλαμβάνει η σχετική μελέτη. Επέκρινε την προηγούμενη Κυβέρνηση για «ασύγγνωστη αμέλεια» και «εγκληματική αδιαφορία», σε σχέση με ένα θέμα που έχει να κάνει με την ασφάλεια των πολιτών, αφού είπε γνώριζε ότι υπήρχαν επικίνδυνες πολυκατοικίες σε μια σεισμογενή περιοχή.
Παράλληλα εξήρε τα αντανακλαστικά του Υπουργού Εσωτερικών που ανταποκρίθηκε αμέσως στο αίτημα του κόμματος να συζητηθεί το θέμα στη Βουλή και να τους ενημερώσει. Πρόσθεσε ότι η παρούσα Κυβέρνηση έχει ευθύνη για την εφαρμογή ενός Σχεδίου Δράσης που είναι απαιτητικό και έχει και νομικές και άλλες δυσκολίες οι οποίες θα πρέπει να επιλυθούν. Πρόσθεσε ότι το ΑΚΕΛ έχει ακούσει προσεκτικά το Σχέδιο Δράσης και έχει καταθέσει προτάσεις, απόψεις και παρατηρήσεις επ’ αυτού και θα συνεχίσει να παρακολουθεί το ζήτημα.
Ο κ. Στεφάνου είπε ακόμα ότι η τιτλοποιηση προσφυγικών κατοικιών έγινε εν μιά νυκτί από την Κυβέρνηση Κληρίδη για προεκλογικούς σκοπούς, χωρίς να έχουν μελετηθεί οι νομικές προεκτάσεις και άλλα ζητήματα.
Ο Βουλευτής ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας ανέφερε ότι το θέμα της εγκατάστασης ανελκυστήρων χρονίζει, αφού όπως είπε κάποιοι σοφίστηκαν τον καιρό των εκλογών να δώσουν τίτλους ιδιοκτησίας στους προσφυγικούς συνοικισμούς, δημιουργώντας ανομοιογένεια στους ιδιοκτήτες. Πρόσθεσε ότι ήταν ο μόνος Βουλευτής που δεν συναινούσε στην παραχώρηση τίτλων ιδιοκτησίας, αλλά συναινούσε στην παραχώρηση τίτλων στους συνοικισμούς αυτοστέγασης.
Πρόσθεσε ότι υπάρχουν επίσης περιουσίες που πωλήθηκαν λόγω προβλημάτων των ιδιοκτητών τους, ενώ άλλες περιουσίες πωλήθηκαν σε ξένους. Σημείωσε ότι η πολιτεία πρέπει να εφαρμόσει την κείμενη νομοθεσία, δηλαδή η τοπική αυτοδιοίκηση να κηρύξει ένα κτήριο επικίνδυνο ή κατεδαφιστέο και να κτιστεί ένα ασφαλές. Χρειάζεται αποφασιστικότητα, ανέφερε και η Νομική Υπηρεσία να βοηθήσει να γίνουν οι ανάλογες νομοθεσίες.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Μιχάλης Γιακουμή, είπε ότι κάθε περίπτωση χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης, γι’ αυτό και αναμένονται εξατομικευμένες, πολιτικές λύσεις, καθότι πολλοί πρόσφυγες κατάφεραν να χτίσουν ξανά τη ζωή τους μετά τον πόλεμο, ενώ κάποιοι άλλοι όχι. Επιπρόσθετα, είπε, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι άλλες ανάγκες έχουν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, άλλες οι γονείς και άλλες η 3η και 4η γενιά, δηλαδή τα παιδιά των εκτοπισθέντων.
Είπε ακόμα ότι χρειάζεται επιτέλους μια συνολική προσφυγική πολιτική στον τόπο, απαιτείται ο εκσυγχρονισμός στην ισότιμη κατανομή βαρών, στην απώλεια χρήσης, στα θέματα μέριμνας, στα θέματα τουρκοκυπριακών περιουσιών. Πρότεινε ακόμα όπως δημιουργηθεί ενιαίος, κρατικός φορέας υπό τον οποίο θα πρέπει να εισαχθούν όλες οι προαναφερθείσες υπηρεσίες.
