Διεγράφη και επίσημα η Αλκή από την ΚΟΠ, σίγουρα θα δακρύζει ο Νικολής από ψηλά και όχι μόνο… (Ιστορικά κείμενα και φώτο)

H AΛΚΗ Λάρνακας (ακολούθως Ορόκλινης) αποτελεί πλέον μία ωραία ανάμνηση καθώς το Ιστορικό Σωματείο διαγράφηκε και επίσημα από τα μητρώα της ΚΟΠ. Από το 1948 έδωσε αγώνες και αγώνες το σωματείο της Αλκής και πέρασαν σπουδαίοι ποδοσφαιριστές και κυρίως άνθρωποι από την Αλκή. Ένας από αυτούς και ο Νικολής Στυλιανού που απεβίωσε πριν λίγα χρόνια και με την βοήθεια του συνεργάτη μας Λούη Περεντού, ανοίγουμε το χρονοντούλαπο της ιστορίας για να διαβάσουν και κυρίως να δούνε φωτογραφικό υλικό οι νεότεροι για την Αλκή που πλέον δεν βρίσκεται εν ζωή… 

Τρίζουν τα κόκκαλα του Νικολή… 

“Ο Νικολής Στυλιανού ταύτισε το όνομα του με την ΑΛΚΗ (1955-1975). Οι Λαρνακείς και γενικά οι Κύπριοι φίλαθλοι μιλούσαν πάντα με τα καλύτερα λόγια για το ήθος του ποδοσφαιριστή και του ανθρώπου. Έπαιξε και με την Εθνική Κύπρου (1973). Τιμήθηκε αρκετές φορές για την προσφορά του στο Κυπριακό Ποδόσφαιρο.

Καθημερινά ήταν στο οίκημα της ΑΛΚΗΣ. Τον είχα δει μερικές φορές ( πριν 4-5 χρόνια), όταν προσπάθησα να μαζέψω υλικό για την ΑΛΚΗ. Η βοήθεια του ήταν σημαντική και σκεφτόμουν πάντα ότι η πολιτεία δε φροντίζει να μεταλαμπαδίζει τη γνώση και το ήθος τέτοιων αθλητών στις νέες γενιές.

Η ΑΛΚΗ του οφείλει πολλά ακόμη. Και η πόλη. Για να μαθαίνουν οι νεώτεροι αυτά που δεν τους μαθαίνουν σήμερα τα Σωματεία. Κι ας ακούγεται εξωπραγματικό σήμερα που οι προϋπολογισμοί των σωματείων ξεπερνούν αυτούς των μεγάλων επιχειρήσεων…”

Ο Αθλητισμός στη Λάρνακα κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας.

 Η παρουσίαση αυτή θα προσπαθήσει να δώσει την εικόνα της αθλητικής κίνησης στη Λάρνακα από τη χρονιά που αρχίζει η Αγγλοκρατία το 1878 μέχρι τη δημιουργία του Κυπριακού Κράτους το 1960. Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούν να καλυφθούν όλες οι πτυχές του θέματος σε βάθος. Η ιστορία του Γ.Σ.Ζ. , για παράδειγμα, από μόνη της μπορεί να μας απασχολήσει για ώρες.

Βασικές πηγές της μελέτης είναι

• Το αρχείο του Γυμναστικού Συλλόγου Ζήνων
• Ανταποκρίσεις εφημερίδων της περιόδου αυτής
• Τα κατά καιρούς αφιερώματα που κάνουν τα έντυπα της Κύπρου
• Η τρίτομη ‘Ιστορία του Κυπριακού Αθλητισμού’ μέχρι το 1940 του Ανδρέα Χατζηβασιλείου, απ’ όπου άντλησα μεγάλο αριθμό φωτογραφιών και πληροφοριών.
• Αθλητές ή  οικογένειές τους
• Βιβλία που έχουν αποσπασματικές αναφορές για το θέμα μας.
• Το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Λάρνακας
• Το Αρχείο του Φοίβου Σταυρίδη

 Η σχετικά μεγάλη χρονική περίοδος των 72 χρόνων  που καλύπτεται και η περιορισμένη χρήση της φωτογραφίας αποτελούν εμπόδια στη σφαιρική και  άκρως αντικειμενική αντιμετώπιση του θέματος. Οι δύσκολες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες και τα μεγάλα εθνικά προβλήματα διαφαίνονται από τις διοργανώσεις και τα συμβάντα. Αναφέρουμε μόνο την απέλαση  που  υπέβαλαν οι Άγγλοι στον Φίλιο Ζαννέτο το 1922  λόγω των θέσεών του και της δράσης του στα Εθνικά θέματα.

 Τον κύριο λόγο στα αθλητικά γεγονότα είχε μια μικρή μερίδα του πληθυσμού που διοικούσε τους Γυμναστικούς και τους Αθλητικούς συλλόγους. Φίλιος Ζαννέτος, Ν.Ι.Δημητρίου, Κλεόβουλος Μεσολογγίτης, Ευάγγελος Χατζηιωάννου, Κώστας Αλκίδας, Δημήτριος Ν. Δημητρίου, Ζήνων Δ.Πιερίδης, Οδυσσέας Ευρυβιάδης, Νίκος Δ. Δημητρίου, Γ. Γεωργιάδης, Μ.Οικονομάκης, Γ.Αραδιππιώτης, Δημήτρης Τσέπης, και άλλοι. 

 Τα εκπαιδευτήρια ήταν η βασική πηγή εξασφάλισης αθλητών και οι διοργανωτές πολλών αθλητικών  συναντήσεων. Το Παγκύπριο Εμπορικό Λύκειο και η Αμερικανική Ακαδημία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αθλητική ζωή της πόλης. Εμπνευσμένοι καθηγητές όπως ο Δ.Κουτουμάνος, Βύρωνας Χαχολιάδης, Δημοσθένης Συμεωνίδης, Γουίλιαμ Γουίαρ, Γεώργιος Καλαβάς, ήταν οι συντονιστές της προσπάθειας αυτής στο ξεκίνημα. Την προσφορά τους είχαν και οι Τούρκοι και Αρμένιοι της Λάρνακας. Στα κατοπινά χρόνια κι άλλοι γυμναστικοί ώθησαν τον αθλητισμό όπως τον Ανδρέα Πετρίδη και άλλους. 

 Κυρίαρχο στοιχείο είναι και το γεγονός ότι η Αγγλική Διοίκηση είχε επιβάλει πολλούς περιορισμούς. Για κάθε αγώνα  ή εκδήλωση στα γήπεδα έπρεπε να εξασφαλίζεται εκ των προτέρων η γραπτή άδεια του Τοπικού Διοικητή, μέσω του Διοικητικού Συμβουλίου του Γ.Σ.Ζ.  ????. Αρκετές ήταν οι φορές που ακυρώνονταν συναντήσεις με σκοπό την αποφυγή έκτροπων ή εθνικών εκδηλώσεων. Όταν για παράδειγμα θέλησε ο Γ.Σ.Ζ. να τοποθετήσει για πρώτη φορά μεγάφωνα στο γήπεδο, οι Άγγλοι έδωσαν έγκριση με τον όρο ότι θα χρησιμοποιούνταν μόνο για την ανακοίνωση αποτελεσμάτων των αγώνων. Σημειώνω τις συχνές αντιπαλότητες μεταξύ των σωματείων για θέματα προπόνησης, διαφορετικών φρονημάτων, καθώς και διεκδίκησης ποδοσφαιριστών. Φαινόμενα χουλιγκανισμού υπήρξαν και τότε και καταγράφηκαν από τον τύπο.

 Tο ποδόσφαιρο λόγω της φύσης του ήταν πάντα στο προσκήνιο και η συνεχής αντιπαλότητα των σωματείων δημιουργούσε συχνά εντάσεις, διαρροές, μετακινήσεις και πολλά άλλα.

 Από το 1941 μέχρι το 1944 αραίωσαν οι ποδοσφαιρικές και αθλητικές συναντήσεις λόγω του πολέμου. Λίγο αργότερα, με την πολιτική/κομματική  διαφοροποίηση μερίδας του λαού, άρχισαν να ιδρύονται κι άλλα σωματεία, τα καλούμενα ‘αριστερά’….. Προβλήματα υπήρξαν και κατά την περίοδο του απελευθερωτικού Αγώνα 1955-1959, όπου οι Άγγλοι πρόβαλλαν διάφορες δυσκολίες όπως κλείσιμο γηπέδων κ.α.

 Πολλά ήταν και τα οικονομικά προβλήματα που ανάγκαζαν τόσο τον Γ.Σ.Ζ. όσο και τα Σωματεία να προκυρήσσουν εράνους ή να διοργανώνουν χορούς και παζαράκια. Οι κατά καιρούς δωρεές από επώνυμους συμπολίτες μας ενίσχυαν τις προσπάθειες αυτές.

 Οικονομικά προβλήματα είχαν και οι αθλητές/ποδοσφαιριστές. Τα μέσα της εποχής και οι οικογενειακές ανάγκες συχνά τους ανάγκαζαν ακόμη και να μετακινούνται σε άλλα σωματεία προκειμένου να εξασφαλίσουν καλύτερη δουλειά και εισοδήματα.

 Μια πλειάδα αθλητών δραστηριοποιήθηκαν και πέτυχαν σε όλα τα αγωνίσματα. Μεταξύ άλλων αναφέρουμε τους Χαράλαμπο Τζιαπούρα, Φωκίωνα Μητσάκη, Νίκο Φλωρίδη, Ανδρέα Μικέλλη, Αρτέμη Κλεοβούλου, Μιχαλάκη Παυλίδη, Πασχάλη Παντελίδη, Λυκούργο Παράσχο, Κώστας Παντελίδης,  Γεώργιο Καλαβά, Βύρωνα Χαχολιάδη, Γουίλιαμ Γουίαρ, Θεόκλιτο Τσαπή, Γεώργιο Παντελή, Γεώργιο Καλαβά, Χουσεΐν Τζιαχίτ, Αράμ Τερζιάν,  Κύρικο Πιξαξιάν, Χαράλαμπο Αντωνόπουλο,  Γεώργιο Ζαρμάο,  Λεωνίδα Παναγιωτίδη, Δημήτριο Γρηγορίου, Δημήτρη Μιλτιάδου, Αναστάσιο Φωτόπουλο,  Μιχαήλ Μέρτακα, Γεώργιο Τζιρκώτη, Μιλτή Μιχαηλίδη, Τίτο Παπαεωργίου, Στέλιο Λειβαδιώτη, Σπύρο Στυλιανού, Ανδρέα Παπαδόπουλο, Ορέστη Γεωργίου, Ερρίκο Λανίτη, Κ.Πύρκο, Γλαύκο Βαλδασερίδη, Νικόλαο Σμένη, Λούλλα  Μιχέλη, Χαριτίνη Τζιρκώτη, Μαρούλα Ζαρμάου, Αλέκα Μαδέλα, Λένια Καισίδου και άλλοι… 

Ανάμεσα στους ποδοσφαιριστές που πρωταγωνίστησαν ήταν οι Αρθούρος Σκιαδάς, Αρτέμης Κλεοβούλου, Γ.Καλλίδης, Περπεριάν, Άγγελος Σκιαδάς, Καραπέτ, Χειμωνίδης, Κιτηπός, Τζιρκώτης, Πιτσιλλής,  Κώστας Αλκίδας, Κώστας Μυριανθέας, Κώστας Ιακωβίδης, Απόστολος Χριστοφόρου, Μαύρος, Πέτρος Πετρίδης , Κώστας Κοντόπουλος, Βίκτωρ Χούρης, Μαυρομιχάλης, Λίλης, Μιλτής Μιχαηλίδης, Τάκης Χριστοδουλίδης, Γιώργος Λουκαίδης, Άριστος Καισίδης, Κώστας Λουρουτζιάτης, Γιώργος Λουρουτζιάτης, Α.Περόν, Γιόλης Χριστοφόρου, Παυλάκης, Γιακουμής, Στ.Βλάχος, Φιλιαστίδης, Νικολής Στυλιανού,  Κ.Πύρκος, Κόκος Χειμωνίδης, Μαύρος, Α. Πύργος,  Ν.Πύρκος ?????, Σταυρινού, Μικέλλης, Α.Δρουσιώτης, Παπιέν, Περπεριάν, Πατούνας, Πιπίνος, Γιασεμίδης, Νώνης Προδρόμου,  Καλλής, Γιώτης Καραβοκύρης και άλλοι. 

Είναι μια ατέλειωτη  σειρά με ονόματα που για πρακτικούς λόγους δεν μπορούν να αναφερθούν εδώ όλοι. Τα ονόματα αναφέρονται όπως καταγράφονται στις επίσημες λίστες στον τύπου της εποχής εκείνης. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τους μαθητές που ξεκινούσαν την προσπάθειά τους από τα σχολεία και συνέχιζαν σαν μέλη των Σωματείων και του Γ.Σ.Ζ. Παρακαλώ να έχω τη συμπάθειά σας αν παρέλειψα μερικά ονόματα αθλητών/ποδοσφαιριστών.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα έγγραφα του Γ.Σ.Ζ. που έχουν σχέση με τις προσφορές για την κατασκευή του γηπέδου και οι εκατοντάδες αποδείξεις για την αγορά υλικών ή υπηρεσιών. Μέσα από τις αποδείξεις αυτές παίρνουμε πληροφορίες για τις επιχειρήσεις/καταστήματα της περιόδου και τις τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών. Έχουμε πληροφορίες για εμπορικά καταστήματα, γραφεία ταξί, ξενοδοχεία, βιβλιοπωλεία και πολλά άλλα διαφορετικά είδη και υπηρεσίες.

Στην παρουσίαση φωτογραφιών παρακαλώ να έχουμε υπόψη μας ότι το γεγονός ότι αυτές προέρχονται από διαφορετικές πηγές, πολλές φορές από βιβλία, αφιερώματα κ.λ.π., η ποιότητά τους δεν είναι ικανοποιητική. Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζω σε όλους τους αθλητές, στις οικογένειές τους, στα αθλητικά σωματεία, στο Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Λάρνακας, στο Φοίβο Σταυρίδη και πρωτίστως στον Ανδρέα Χατζηβασιλείου, τον βασικό ιστορικό του Κυπριακού αθλητισμού.

Κλείνοντας θέλω να υποβάλω στα Αθλητικά Σωματεία της Λάρνακας και τον Γ.Σ.Ζ. ότι η συντήρηση, αρχειοθέτηση και προβολή του υλικού που έχουν θα συμβάλει θετικά στην ενίσχυση τής εικόνας τους και της ιστορίας του Κυπριακού Αθλητισμού.

 Κείμενα και Φωτογραφικό Υλικό από το αρχείο του Λούη Περεντού