Ομιλία Χρίστου Σενέκη στο πλαίσιο της συζήτησης του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2023
Η ομιλία κάθε βουλευτή στο πλαίσιο της συζήτησης του Κρατικού Προϋπολογισμού είναι μια ευκαιρία για ανασκόπηση του έργου και της δράσης σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο τής χρονιάς που φεύγει.
Ασφαλώς όχι για να λάβει εύσημα, αλλά για να προσδιορίσει με περισσότερη ωριμότητα, σαφήνεια και ρεαλισμό τους στόχους και τις επιδιώξεις της νέας χρονιάς.
Γι’ αυτό, θα ξεκινήσω με τη θεσμοθέτηση του τιμητικού επιδόματος στους αιχμαλώτους και παθόντες του 1974. Μια οφειλόμενη αναγνώριση της πολιτείας στους ανθρώπους στους οποίους οφείλουμε, μεταξύ άλλων, τα πρόσκαιρα αξιώματα που φέρουμε. Όμως, οφείλουμε να πούμε ότι πολιτικές παρεμβάσεις οδήγησαν σε αθέτηση των συμφωνηθέντων με αποτέλεσμα το ανέντιμο κουτσούρεμα του επιδόματος.
Στο πλαίσιο των εργασιών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων, Εγκλωβισμένων, Αγνοουμένων και Παθόντων προωθήσαμε τη θεσμοθέτηση της αποζημίωσης για την απώλεια χρήσης και κάρπωσης των κατεχόμενων περιουσιών. Με το εργαλείο αυτό, που είναι πλέον διαθέσιμο νομοθετικώς, μπορεί να παρέχεται οικονομική στήριξη στον προσφυγικό κόσμο στη βάση της κατεχόμενης περιουσίας του. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι πετυχαίνουμε την επανασύνδεση της κατεχόμενης περιουσίας με της δεύτερης και τρίτης γενιάς πρόσφυγες. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι Κυπριακό πρόβλημα θα υπάρχει όσο υπάρχουν κατεχόμενες ελληνοκυπριακές περιουσίες που διεκδικούνται από τους νόμιμους ιδιοκτήτες τους. Αναμένουμε να υπάρξει η απαραίτητη πολιτική βούληση για διάθεση ενός ποσού ετησίως, που μαζί με την είσπραξη του τέλους του 0,4% από κάθε αγοραπωλησία ακίνητης περιουσίας θα επιτρέψουν την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου.
Στην ίδια επιτροπή αναδείξαμε τα σοβαρά προβλήματα και τους κινδύνους από τις πεπαλαιωμένες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις στους προσφυγικούς συνοικισμούς και την ανάγκη αναβάθμισής τους, καθώς και την καθυστέρηση στη εγκατάσταση ανελκυστήρων με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία και πολλές φορές τον αναγκαστικό εγκλεισμό ανθρώπων τρίτης ηλικίας.
Αναδείξαμε την ακύρωση προηγούμενης υπουργικής απόφασης επί Προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου για παραχώρηση οικοπέδων, ως αντιστάθμισμα, σε δικαιούχους πρόσφυγες, οι οποίοι διαμένουν σε τουρκοκυπριακές κατοικίες ή σε κατοικίες που ανεγέρθηκαν σε τουρκοκυπριακή γη που δεν απαλλοτριώθηκε, καθώς επίσης και την καθυστέρηση στην τιτλοποίηση στις περιοχές των βρετανικών βάσεων.
Εδώ, αξίζει αναφοράς και η ανάγκη ουσιαστικότερης στήριξης από την Πολιτεία των προσφυγικών αθλητικών σωματείων, τα οποία κάνουν αγώνα επιβίωσης, αν πραγματικά θέλουμε να συνεχίσουν να διαδραματίζουν τον ρόλο και την αποστολή τους.
Όμως, ο αγώνας για διαφύλαξη έστω ενός μίνιμουμ επιπέδου αξιοπρέπειας για τον προσφυγικό κόσμο είναι αέναος και δυστυχώς πολλές φορές μοιάζει μάταιος, όταν η αξιοπρεπής διαβίωση του εκτοπισμένου από την πατρώα γη αντιπαραβάλλεται με τη στείρα και αυστηρή δημοσιονομική λογική.
Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και όσον αφορά στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου συμβάλαμε στη δημιουργία δύο εξισορροπημένων -πληθυσμιακά και οικονομικά- δημοτικών οντοτήτων γύρω από το Παραλίμνι και την Αγία Νάπα, που παράγουν τον σημαντικότερο πλούτο στην περιοχή. Με τον τρόπο αυτό συμμετέχουν όλοι σε όλα, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς διακρίσεις σε πλούσιους και φτωχούς.
Καταθέσαμε προτάσεις νόμου που τροποποιούν τον περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο και τον περί Χορήγησης Κοινωνικής Σύνταξης Νόμο, ώστε από τον πρώτο μήνα που καθίσταται οποιοσδήποτε δικαιούχος να καταβάλλεται το ελάχιστο ποσό θεσμοθετημένης ή κοινωνικής σύνταξης, μέχρι την εξέταση της αίτησής του. Με αυτό τον τρόπο επιχειρούμε αφενός να παράσχουμε τους ελάχιστους οικονομικούς πόρους για ικανοποίηση των βασικών αναγκών κάθε δικαιούχου κοινωνικής ή θεσμοθετημένης σύνταξης και αφετέρου να καταστίσουμε σαφές ότι οι πολύμηνες καθυστερήσεις στην κρατική λειτουργία δεν μπορούν να στερούν την αξιοπρεπή διαβίωση των πολιτών.
Στο πλαίσιο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, μεταξύ άλλων, αναδείξαμε και συμβάλαμε στην υλοποίηση της συμβατικής υποχρέωσης της Ελληνικής Τράπεζας για αποκατάσταση των μειώσεων στους μισθούς των υπαλλήλων, που προέρχονται από τον πρώην Συνεργατισμό. Υπάρχουν, βεβαίως, κάποιες ακόμα εκκρεμότητες που θα επανεξεταστούν με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής.
Εγγράψαμε, επίσης, ως αυτεπάγγελτο θέμα στην ίδια επιτροπή, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ειδικευόμενοι Ιατροί, όσον αφορά τα εξαντλητικά ωράρια εργασίας και τις εξευτελιστικές αμοιβές που λαμβάνουν για τις εφημερίες τους.
Στο πλαίσιο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών αναδείξαμε, μεταξύ άλλων, την ανεξέλεγκτη εγκατάσταση κεραιών κινητής τηλεφωνίας σε οικοδομές που γειτνιάζουν σε νηπιαγωγεία και σχολεία δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα να προκαλείται ανησυχία των τοπικών κοινωνιών για την υγεία των παιδιών.
Στην προηγούμενη σταχυολόγηση δράσεων και πρωτοβουλιών, οφείλουμε να παραδεχθούμε, στο πλαίσιο της επιβαλλόμενης αυτοκριτικής, ότι παραμένουν πολλά που πρέπει να γίνουν και να αντιμετωπιστούν. Πολλά που θα έπρεπε να είχαν ήδη γίνει και να είχαν ήδη αντιμετωπιστεί.
Ενδεικτικά αναφέρω την τραπεζική αδηφαγία και την ασυδοσία των εταιρειών διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τη συνέχιση του τρόπου εργοδότησης εκπαιδευτικών υπό το μεσαιωνικό καθεστώς της αγοράς εργασίας και τη συνέχιση της δυσμενούς μεταχείρισης που τυγχάνουν οι γυναίκες υπαξιωματικοί της Εθνικής Φρουράς.
Ο υπερπληθυσμός σε πολλά σχολεία όλων των βαθμίδων, με αποτέλεσμα κάποια εξ αυτών να λειτουργούν τμήματα σε λυόμενες κατασκευές, όπως τα πρώτα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή του 1974.
Η ανοικτή πληγή της γραμμής καταπαύσεως του πυρός δια μέσου της οποίας η Τουρκία διοχετεύει παράτυπους μετανάστες στις ελεύθερες περιοχές, οι οποίοι μετατρέπονται σε αιτητές πολιτικού ασύλου, σε αριθμούς που πλέον απειλούν την κοινωνική συνοχή και τις πεπερασμένες αντοχές του κυπριακού κράτους.
Το φαινόμενο – μάστιγα εργάτες από τρίτες χώρες να εγκαταλείπουν τους γεωργοκτηνοτρόφους εργοδότες τους και είτε να αιτούνται πολιτικό άσυλο είτε να καταφεύγουν στην αδήλωτη εργασία σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Εδώ, πρέπει να πούμε ότι ένας εργάτης που έρχεται από τρίτη χώρα για να εργαστεί, έχοντας όλα τα απαραίτητα έγγραφα από τη χώρα του, δεν μπορεί να αιτείται βάσιμα πολιτικό άσυλο. Αν αυτή η προδήλως αβάσιμη αίτηση εξεταστεί, απορριφθεί και εντός μιας εβδομάδας ο συγκεκριμένος εργάτης είναι στο αεροπλάνο της επιστροφής στη χώρα του, τότε θα σταλεί και το μήνυμα ότι η Κύπρος είναι ένα σοβαρό κράτος, που σέβεται τον εαυτό του και τους πολίτες του, και που δεν μπορεί ο οποιοσδήποτε δεν δικαιούται να το ξεγελάσει και να το απομυζήσει.
Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για τους παράτυπους μετανάστες, που αιτούνται πολιτικό άσυλο, αλλά προέρχονται από ασφαλείς χώρες.
Τον τελευταίο χρόνο βιώνουμε τις συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, που πυροδότησε πρωτίστως μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση, αλλά ταυτόχρονα και μια πρωτοφανή ενεργειακή και επισιτιστική κρίση.
Σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία το μεγάλο διακύβευμα είναι ασφαλώς η διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής, μέσω της ουσιαστικής κρατικής στήριξης.
Όμως, ταυτόχρονα θα πρέπει να σταθμίζουμε και τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα, που δημιουργούνται μέσα από αυτή τη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας από τη μια και Δύσης -δια αντιπροσώπου- από την άλλη.
Η επιτήδεια ουδετερότητα της Τουρκίας, με την ανοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ο ρόλος μεσολαβητή, που προσπαθεί να ενδυθεί, αναβαθμίζουν τον ρόλο της στην περιοχή.
Την ίδια ώρα η προκλητική ρητορική και οι ευθείες απειλές, που εξακοντίζουν οι τούρκοι αξιωματούχοι εναντίον Ελλάδας και Κύπρου, δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.
Επιπλέον, αποτελεί ιστορικά αποδεδειγμένο γεγονός ότι η Τουρκία εκμεταλλεύεται περιόδους κρίσεων, όπου η διεθνής κοινότητα έχει στραμμένο το βλέμμα της αλλού, για να κάνει κινήσεις, που εξυπηρετούν τους διαχρονικούς επεκτατικούς σχεδιασμούς της. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η τουρκική εισβολή του 1974 έγινε στη σκιά της πετρελαϊκής κρίσης, που πυροδότησε ο αραβοϊσραηλινός πόλεμος του Γιομ Κιπούρ.
Δεν πρέπει, επίσης, να μας διαφεύγει ότι απέναντί μας έχουμε ένα κράτος, που η ιστορία του βρίθει φρικαλεοτήτων. Προς επίρρωση αυτού παραθέτω τα λόγια του αμερικανού πρόξενου στη Σμύρνη, Τζορτζ Χόρτον, που βίωσε την πυρπόληση της πόλης από τους ατάκτους του Κεμάλ πριν από ακριβώς 100 χρόνια: «Ένα από τα δυνατότερα αισθήματα που πήρα μαζί μου από τη Σμύρνη ήταν το αίσθημα της ντροπής γιατί ανήκα στο ανθρώπινο γένος.»
Σε λιγότερο από δύο μήνες οι πολίτες θα αποφασίσουν για τον επόμενο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Είναι οι ίδιοι πολίτες που εδώ και μήνες στέλνουν συγκεκριμένα μηνύματα για να αφήσουμε πίσω μας τον ακραίο διχαστικό λόγο. Να κοιτάξουμε έξω και πέρα από την παραδοσιακή περιχαράκωση σε παραταξιακά διαχωριστικά τείχη. Να επενδύσουμε στη σύνθεση και στη συναίνεση.
Εμείς, ως ΔΗΚΟ, αφουγκραστήκαμε αυτά τα μηνύματα και αποφασίσαμε να στηρίξουμε τη γνήσια ανεξάρτητη υποψηφιότητα του Νίκου Χριστοδουλίδη. Και λέω γνήσια ανεξάρτητη υποψηφιότητα, γιατί είναι η μοναδική υποψηφιότητα εκ των τριών επικρατέστερων, που δεν εξαρτήθηκε από την προηγούμενη στήριξη οποιουδήποτε κόμματος.
Στηρίζουμε τον Νίκο Χριστοδουλίδη για να δημιουργήσουμε την Κύπρο της νέας εποχής.
Στηρίζουμε τον Νίκο Χριστοδουλίδη για να δημιουργήσουμε το σύγχρονο κράτος δικαίου, που θα δικαιώνει τις προσδοκίες του λαού μας.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι ο φορέας μιας πρωτοφανούς ενότητας σε επίπεδο κοινωνίας και με την εκλογή του θα γίνει ο φορέας ενότητας και των πολιτικών δυνάμεων. Για να ενώσουμε δυνάμεις και να προχωρήσουμε μπροστά.
Γι’ αυτό, αρνούμαστε να ακολουθήσουμε όσους επενδύουν στη λασπολογία, στα fake news και στο παρελθόν για να διχάσουν την κοινωνία, με σκοπό την πρόσκαιρη κομματική συσπείρωση.
Η εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη θα είναι πρωτίστως μια νίκη της κοινωνίας, χωρίς επιμέρους νικητές και ηττημένους.
