Γράφει η Κατερίνα Μιχαήλ
Οι άλλοτε απόφοιτοι του Δημοτικού σχολείου καλούνται σε λίγες ημέρες να περάσουν τις πόρτες στο Γυμνάσιο. Η μετάβαση αυτή συνάδει με άλλες μεταβάσεις που συμβαίνουν ταυτόχρονα με κυριότερη τη μετάβαση στην εφηβεία.
Από τη μια πλευρά οι βιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα και η ανάπτυξη του κριτικού τρόπου σκέψη και από την άλλη η διάθεση για διεκδίκηση της αυτονομίας του και η επαναξιολόγηση των οικογενειακών τους σχέσεων με τους φίλους να ανήκουν στο σημαντικό τους είναι.
Κι όμως η φοβερή αντίφαση είναι πως ενώ μεγαλώνουν εντάσσονται ως μικροί στον κόσμο των μεγάλων του Γυμνασίου. Η αίσθηση της ασφάλειας που άλλοτε κυριαρχούσε στο Δημοτικό σχεδόν καταρρίπτεται στο Γυμνάσιο. Δηλαδή, οι νέοι μαθητές στο Γυμνάσιο καλούνται να προσαρμοστούν γρήγορα και ταυτόχρονα σε μεγαλύτερο χώρο με μεγαλύτερες απαιτήσεις. Έτσι έχουν να προσαρμοστούν με περισσότερα μαθήματα και περισσότερους καθηγητές αλλά και να διαχειριστούν περισσότερες απαιτήσεις μαθημάτων και περισσότερες εργασίες. Με την ένταξη στο Γυμνάσιο οι μαθητές καλούνται να ανταποκριθούν στις επιδόσεις αφού αξιολογούνται για όλα δηλ. για τις απουσίες – παρουσίες, για την εμφάνιση, περισσότερα διαγωνίσματα, εργασίες. Πολλά παιδιά νιώθουν άγχος και πολλές φόρες μια αίσθηση ακινητοποίησης αφού έχουν να διαχειριστούν τον προσανατολισμό τους σε καινούριους χώρους, πολλούς καθηγητές, νέους συμμαθητές και έναν αγώνα επίδοσης.
Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι που έχουν να διαχειριστούν στο πλαίσιο της μετάβασης είναι ότι οι καθηγητές αναμένουν από τους μαθητές ότι θα υπακούν στους κανόνες που αφορούν το σχολείο. Το πλαίσιο του Δημοτικού είναι ότι προσπαθεί να θέσει τα όρια. Στο Γυμνάσιο όμως για ένα παιδί που δεν σέβεται τους κανόνες είναι ότι θα τιμωρηθεί με αποβολές , που εάν αυτές οι αποβολές είναι μεγάλες σε αριθμό ίσως κινδυνέψει να μείνει στάσιμο.
Επίσης στο Γυμνάσιο τα παιδιά έχουν να διαχειριστούν το γεγονός ότι χρειάζονται να αποκτήσουν νέες δεξιότητες μελέτης και να βελτιώσουν τις ακαδημαϊκές τους δεξιότητες. Ο χρόνος μελέτης και η μελέτη καθαυτή αποτελεί προσωπική υπόθεση του καθενός. Στο Γυμνάσιο έχουν να διαχειριστούν πιο σύνθετα κείμενα και εργασίες και να εμβαθύνουν περισσότερο προσθέτοντας την κριτική τους σκέψη. Ο προσωπικός χρόνος ίσως νιώσουν ότι μειώνεται και έτσι να νιώσουν δυσαρέσκεια. Το γεγονός ότι θα λαμβάνουν βαθμολογία για το κάθε μάθημα ξεχωριστά αποτελεί από μόνο του μια στρεσογόνα συνθήκη αφού μέσα από τη βαθμολογία επηρεάζεται η αυτοεικόνα τους.
Παράλληλα την ίδια περίοδο οι μαθητές βιώνουν συναισθηματικές αλλαγές. Συχνά βιώνουν αντιφατικά συναισθήματα που από τη μια είναι ο ενθουσιασμός ότι μεγαλώνουν και αυτονομούνται αλλά και από την άλλη το άγχος και η ανασφάλεια για όλα τα άγνωστα που φέρνει η συνθήκη «Γυμνάσιο». Σαν απώλεια βιώνεται η μετάβαση άρα υπάρχουν και συναισθήματα θλίψης πολλές φορές.
Πως ένας γονιός μπορεί να βοηθήσει το παιδί του σε μια τέτοια μετάβαση;
Αναγνωρίστε την αμφιθυμία του παιδιού σας και ακούστε και τις δύο πλευρές των όσων σκέφτεται ή αισθάνεται χωρίς να παίρνετε θέση ενισχύοντας τη μια πλευρά.
Δώστε χώρο και χρόνο στο παιδί να οργανώσει τη μελέτη αναλαμβάνοντας έτσι και τις νέες του ευθύνες.
Δείξτε στο παιδί σας αποτελεσματικούς τρόπους μελέτης ή δεχτείτε τη βοήθεια ειδικού.
Δώστε έμφαση στα ταλέντα του αποφεύγοντας την άσχημη κριτική γύρω από τις βαθμολογίες.
Με την ενεργητική ακρόαση ενισχύστε τις συζητήσεις γύρω από τα θέματα που σας φέρνει το παιδί σας χωρίς κριτική και χωρίς έτοιμες λύσεις.
Εάν δείτε ότι το παιδί δυσκολεύεται συναισθηματικά πάρτε τη βοήθεια ειδικού.
Κατερίνα Μιχαήλ
Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
Συμβουλευτική Ζευγαριών
