Πολύ θετικό για την Κύπρο ήταν το κλίμα που επικράτησε κατά τη χθεσινή σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ με αντικείμενο συζήτησης τους τρόπος απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, όπως δήλωσε η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου. Παράλληλα, η κα. Πηλείδου δήλωσε πως η Κύπρος αναμένεται να εξάγει φυσικό αέριο από το τεμάχιο Αφροδίτη περί το 2026 ενώ είπε επίσης πως με επιστολή της προς την Ευρωπαία Επίτροπο για την Ενέργεια, ανέλυσε τη σημαντική θέση της Κύπρου στα ενεργειακά της ΕΕ ως χώρα της Ανατολικής Μεσογείου με κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Σε δηλώσεις της μετά την Επιτροπή Εμπορίου, η Υπουργός αφού κλήθηκε να σχολιάσει τα αποτελέσματα από την Έκτακτη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, είπε πως το κλίμα στη Σύνοδο διαμορφώθηκε πολύ θετικά για την Κύπρο δεδομένου ότι έγιναν αλλαγές στο λεκτικό της κοινής Διακήρυξης, ούτως ώστε να συμπεριλαμβάνει τη σημασία εξεύρεσης εναλλακτικών πηγών ενέργειας καθώς και τη συνεργασία των κρατών μελών που έχουν τέτοια αποθέματα για να επιτευχθεί η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. «Επομένως θεωρούμε σημαντικές τις παρεμβάσεις της Κύπρου καθώς και το τελικό αποτέλεσμα», είπε.
Η κα. Πηλείδου αναφέρθηκε στην πολύ εποικοδομητική τηλεδιάσκεψη που είχε με την Επίτροπο Ενέργειας της ΕΕ πριν από μια βδομάδα, κατά την οποία ζητήθηκε να καταθέσει η Κύπρος γραπτώς λεπτομερή σχέδια με τον πιθανό ρόλο της Κύπρου. Πρόσθεσε πως έχει ήδη κατατεθεί επιστολή προς την Επίτροπο, η οποία συμπεριλαμβάνει όχι μόνο τις ευκαιρίες που πιθανό να παρουσιάζονται από τα δικά μας κοιτάσματα και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να γίνουν εξαγωγές προς την ΕΕ, αλλά και το ρόλο της χώρας ως εταίρος στην τριμερή και πολυμερή συνεργασία με γειτονικά κράτη.
Απατώντας σε άλλη ερώτηση, η κα. Πηλείδου είπε πως η Κύπρος είναι το μόνο κράτος-μέλος που εκπροσωπείται στην ομάδα χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και συνεπώς ο ρόλος της μπορεί να είναι πολύ σημαντικός και ως συνεργάτης και εκπρόσωπος της ΕΕ στην περιοχή.
Ερωτηθείσα αν η χώρα μας θα αξιοποιήσει τα κοιτάσματά της τώρα που έχει ανάγκη η ΕΕ από φυσικό αέριο, είπε πως αυτή είναι η προσπάθεια, ενώ σημείωσε πως ο αγωγός προς την Τουρκία είναι ένα αρκετά δύσκολο εγχείρημα που πιθανόν να αντιμετωπίσει τις ίδιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και άλλοι αγωγοί με τεχνικές και οικονομικές δυσκολίες.
Είπε πως υπάρχουν πολλές επιλογές όσον αφορά τις υποδομές, σημειώνοντας πως η μία είναι τα κυπριακά κοιτάσματα να διασυνδεθούν με αγωγούς προς την Αίγυπτο, είτε μαζί με το Ισραήλ είτε ξεχωριστά. Διευκρίνισε πως γίνονται επαφές με τις εταιρείες οι οποίες έχουν ήδη αγωγούς από διάφορα κοιτάσματα προς τις υποδομές της Αιγύπτου, και είναι προχωρημένες οι συζητήσεις και από πλευράς των εταιρειών, καθώς πρέπει να εμπλακούν και αυτές για να μπορέσουν να αναπτυχθούν οι υποδομές μέσα στο χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, δηλαδή των τριών με τεσσάρων ετών.
Πρώτιστος στόχος, συνέχισε, για εξαγωγή φυσικού αερίου από την Κύπρο μέσα σε αυτά τα χρονοδιαγράμματα είναι η Αφροδίτη. Σημείωσε, παράλληλα, πως όσο πιο πολλές επιβεβαιωμένες ποσότητες φυσικού αερίου προστίθενται στα κοιτάσματα της Κύπρου, τόσο πιο εύκολη είναι η ανάπτυξη. «Δηλαδή και τα αποτελέσματα του ΄Γλαύκος΄ αλλά και τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων ENI-TOTAL που θα ακολουθήσουν θα είναι μεγάλης σημασίας όσον αφορά την όλη εικόνα», είπε.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, η Υπουργός Ενέργειας είπε πως το σενάριο ανάπτυξης είναι πολύ απτό, και σίγουρα ξεκινούν οι σεισμικές μελέτες στο τεμάχιο 5 μέσα στο ερχόμενο καλοκαίρι καθώς έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες προσφοράς. «Ναι, υπάρχει η πρόθεση επίσπευσης και ακολούθησης ενός προγράμματος το οποίο να έχει απτά αποτελέσματα. Αναμένουμε και από την Chevron την οποία θα ξαναδούμε μέσα στο επόμενο διάστημα, 13 του μήνα, για να δούμε σε πιο μεγάλη λεπτομέρεια το πρόγραμμα», είπε.
Κληθείσα να πει τη θέση της Κομισιόν χθες, είπε πως εκφράστηκε η αλληλεγγύη προς όλα τα κράτη μέλη. Σημείωσε πως γίνονται προσπάθειες για εντατικοποίηση της συζήτησης όσον αφορά την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο αλλά και όσον αφορά θέματα αποθήκευσης φυσικού αερίου και θέματα διατήρησης αποθεμάτων καθώς και την πράσινη μετάβαση που δεν πρέπει να μπει σε δεύτερη μοίρα λόγω των επιπτώσεων της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Φόρος κατανάλωσης στα καύσιμα
Ερωτηθείσα στη συνέχεια αν προτίθεται να δώσει επέκταση στο μέτρο που αποφάσισε η Κυβέρνηση τον Μάρτη σε σχέση με τη μείωση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, η κα. Πηλείδου δήλωσε πως το θέμα αυτό ήδη μελετάται από το Υπουργείο Οικονομικών και γίνεται μια σοβαρή μελέτη για επέκταση τόσο εκείνου του μέτρου όσο και για επέκταση του μέτρου μείωσης του ΦΠΑ για ευάλωτους καταναλωτές και λοιπούς οικιακούς καταναλωτές στον ηλεκτρισμό.
Σε σχόλιο ότι οι αυξήσεις στα καύσιμα στην Κύπρο γίνονται πριν να παραληφθούν τα φορτία με τις νέες υψηλές τιμές ενώ δεν μειώνονται όταν πέσουν οι διεθνείς τιμές, η κα. Πηλείδου είπε πως η Κύπρος είναι μια μικρή αγορά και οι εισαγωγές γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα των 2 με 3 εβδομάδων. «Επομένως, βάσει των τιμών οι οποίες έχουν ελεγχθεί μέχρι σήμερα των φορτίων που έχουν εισαχθεί, δεν έχει εντοπιστεί αισχροκέρδεια όσον αφορά τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο», είπε.
Πρόσθεσε πως τους τελευταίους 8 μήνες, έγινε μια μεγάλη προσπάθεια έκδοσης προσφορών και ανάπτυξης ενός καινούριου λογισμικού συστήματος, οι διαδικασίες του οποίου έχουν ολοκληρωθεί σε μικρό χρονικό διάστημα και τώρα βρίσκεται σε εφαρμογή. Το σύστημα αυτό είναι σε συμφωνία με τον Γενικό Ελεγκτή, το Γενικό Λογιστήριο και άλλους φορείς και έχουν συγκεκριμενοποιηθεί οι παράμετροι που εξετάζονται για να διαπιστώνεται αν υπάρχει αισχροκέρδεια ή όχι. Σημείωσε πως το σύστημα αυτό έχει τεθεί σε εφαρμογή μέσα στις τελευταίες εβδομάδες και με βάση αυτό υπάρχει πολύ ποιοτικότερη πληροφόρηση και ανάλυση σε σχέση με τις τιμές που επικρατούν και σε σχέση με τις αναπροσαρμογές στις τιμές που θεωρούνται λογικές με βάση τις συναλλαγματικές διαφορές, τα μεταφορικά κόστη, ώστε να εντοπίζεται αμέσως η αισχροκέρδεια.
