Διτζίμιν, το κυπριακό πασχαλινό έθιμο της παλληκαριάς και της δύναμης

Η κυπριακή Λαμπρή φημίζεται για τα παραδοσιακά παιχνίδια που πραγματοποιούνται και σε αυτά παίρνουν μέρος μικροί και μεγάλοι. Σακουλοδρομίες, αυγοδρομίες και σούσες είναι μερικά από τα πιο γνωστά.

Υπάρχει και κάποιο, όμως, που πέρα από ένα απλό παιχνίδι, αποτελούσε για πολλές δεκαετίες σύμβολο δύναμης και παλικαριάς.

Το διτζίμιν.

Πασχαλινή άρση βαρών

Ήταν ένας βαρύς ογκόλιθος από πέτρα ή βράχο, ή τμήμα μιας αρχαίας κολόνας με διαστάσεις που να χωράνε σε μια αντρική αγκαλιά. Το διτζίμιν μπορούσε να φτάσει τα 500 κιλά, και κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού τα παλικάρια του χωριού καλούνταν να το σηκώσουν.

Σε κάποιες περιπτώσεις οι κανόνες όριζαν πως έπρεπε αφού το σηκώσουν να ξεκινήσουν το περπάτημα, και νικητής ήταν αυτός που θα έκανε τα περισσότερα βήματα. Σε άλλη παραλλαγή, ο παίκτης έπρεπε απλώς να το σηκώσει ψηλά και νικητής θεωρούνταν όποιος το σήκωνε ψηλότερα.

Μάλιστα, κάποιοι έκαναν επίδειξη υπερβολικής δύναμης· όχι απλώς το σήκωναν, αλλά το έριχναν και πίσω από τον ώμο τους. Από αυτήν την κίνηση προήλθε και η έκφραση «έσυρεν το του ώμου του», που σημαίνει πως κάποιος ευτέλισε μια κατάσταση που μέχρι τότε θεωρούνταν αρκετά σπουδαία και δύσκολη.

Βυζαντινό έθιμο
Η ονομασία του παιχνιδιού προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «δοκίμιο» και εντοπίζεται στη βυζαντινή εποχή, ενώ συνδέεται και με το ολυμπιακό αγώνισμα της άρσης βαρών. Ο νικητής του παιχνιδιού γινόταν στα μάτια του λαού το απόλυτο σύμβολο δύναμης και παλικαριάς και η παράδοση τον συνέδεε με τον Διγενή Ακρίτα, ενώ υπάρχει κι ένα ποίημα που εντοπίζεται στην περίοδο των ακριτικών τραγουδιών.

Έμπα μέρα τζι έβκα μέρα,
ήρτεν τζιαι μια γιοτρούλλα,
τζι εξέβηκεν τζιαι το μωρόν
έξω να δκιατζινήσει,
ηύρεν τζιαι τους Σαρατζηνούς,
διτζίμια τζι εσηκώνναν
άλλος σηκώννει πιθαμήν,
τζι άλλος σηκώννει πήχην,
τέλεια τους ο καλύτερος
στα στήθη του αθρώπου
ετάνησεν τζιαι το μωρόν,
με το μιτσίν δαχτύλιν
τζιαι πίσω του το πέταξεν,
τζι επήεν έναν μίλιν.

Φυσικά ο νικητής γοήτευε και τα κοριτσόπουλα, αφού γινόταν το πρόσωπο της ημέρας.

Το λιβανέζικο διτζίμιν
Το έθιμο συναντάται και στο Λίβανο, με την ονομασία μαχρατζιάν, και πολλές φορές επρόκειτο για ένα μαρμάρινο γουδί (το κυπριακό κτιν) το οποίο ζύγιζε γύρω στα 75 κιλά. Όπως και στην Κύπρο έτσι και στο Λίβανο, το παιχνίδι ήταν έθιμο της Δευτέρας του Πάσχα, ενώ πολύ πιο παλιά οι άντρες δοκίμαζαν τη δύναμή τους και σε γάμους.

Συνήθως τοποθετούσαν το διτζίμιν δίπλα από την είσοδο της εκκλησίας τη Δευτέρα του Πάσχα για να είναι έτοιμη προς μετακίνηση, αφού εκείνη τη μέρα γίνονταν όλα τα παραδοσιακά παιχνίδια. Ένας-ένας οι άντρες του χωριού εμφανίζονταν για να αποδείξουν τη λεβεντιά τους.

Οι θρύλοι
Πολλοί άντρες όχι μόνο κατάφεραν να αποδείξουν τη σωματική δύναμή τους, αλλά δημιούργησαν θρύλους γύρω από το όνομά τους, τραγούδια και ιστορίες. Ένας από αυτούς ήταν ο Γιώργος Κοκοτής, άλλως Βούρουνος, από τους Τρούλλους της Λάρνακας, ο οποίος για μία δεκαετία, από το 1910 έως το 1920, ήταν ο νικητής του παιχνιδιού και κανείς δεν μπορούσε να τον ξεπεράσει. Η οικογένεια των Βούρουνων χαρακτηριζόταν από σωματική δύναμη την οποία όμως ποτέ δεν χρησιμοποιούσε άσκοπα…

Πηγή: mixanitouxronou.com.cy