Δεκατρείς γυναικοκτονίες σημειώθηκαν στην Κύπρο κατά τα έτη 2019 μέχρι 2020 εκ των οποίων οι δύο αφορούν κορίτσια ενώ σχεδόν όλες διαπράχθηκαν από τον νυν ή πρώην σύζυγο ή σύντροφο όπως προκύπτει από έκθεση που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του έργου FEM – United, λεπτομέρειες της οποίας δόθηκαν σε Διάσκεψη Τύπου από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου και το ΤΕΠΑΚ, την οποία φιλοξένησε στις εγκαταστάσεις του το Πανεπιστήμιο Frederick.
Το FEM-UnitED είναι ένα διετές διακρατικό έργο που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Δικαιώματα, Ισότητα και Ιθαγένεια» της ΕΕ στο οποίο συμμετέχουν πέντε ευρωπαϊκές χώρες, η Κύπρος, η Γερμανία, η Μάλτα, η Πορτογαλία και η Ισπανία. Στο πλαίσιο του προγράμματος και για πρόληψη της γυναικοκτονίας εγκαινιάζεται η εκστρατεία ενημέρωσης «Κάνε τη σύνδεση» στη βάση της οποίας θα κυκλοφορήσουν πέντε βίντεο.
Η έρευνα του έργου FEM – United κατέδειξε ότι τη διετία 2019 και 2020 δολοφονήθηκαν στις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα 629 γυναίκες με το 60% να έχει διαπραχθεί από νυν ή πρώην συζύγους ή συντρόφους.
Όπως δήλωσε στη Διάσκεψη Τύπου η Σουζάνα Παύλου, Διευθύντρια του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου, η Κύπρος, κατά αναλογία πληθυσμού είχε το πιο ψηλό ποσοστό γυναικοκτονιών συγκριτικά με τις άλλες χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και με μεγάλη μάλιστα διαφορά.
Πρόσθεσε ότι σχεδόν όλες οι γυναικοκτονίες σε ποσοστό 90% διαπράχθηκαν από νυν ή πρώην σύζυγο ή σύντροφο.
Συγκεκριμένα από τις 13 γυναικοκτονίες οι δύο έγιναν στο πλαίσιο χωρισμού, που είναι ο πιο επικίνδυνος παράγοντας, για διάπραξη γυναικοκτονίας ενώ πιο ψηλά ποσοστά γυναικοκτονίας αφορούν την ηλικιακή ομάδα 26 με 35 χρονών.
Η κ. Παύλου είπε ότι στην περίπτωση της Κύπρου η πλειοψηφία των γυναικοκτονιών αφορά σε γυναίκες με μεταναστευτικό ιστορικό εντός και εκτός της ΕΕ. Επίσης, στην χώρα μας η πλειοψηφία των θυτών είναι Κύπριοι πολίτες κάτι που δεν συμβαίνει στις άλλες χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Ο δε τρόπος εκτέλεσης της γυναικοκτονίας κατά πλειοψηφία αφορά σε πνιγμό του θύματος ενώ μόνο για μία περίπτωση από τις 13 που καταγράφηκαν στην Κύπρο, οι κρατικές υπηρεσίες είχαν γνώση για ύπαρξη βίας. Επίσης σε δύο περιπτώσεις ήταν γνωστή η απειλή για τη ζωή των θυμάτων.
Η κ. Παύλου σημείωσε ότι προβληματίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι σε εκείνες τις δύο περιπτώσεις που ήταν γνωστές στις κρατικές υπηρεσίες εκδόθηκαν διατάγματα για περιοριστικά μέτρα τα οποία ωστόσο παραβιάστηκαν από τον θύτη με αποτέλεσμα να προκύψει η γυναικοκτονία.
Για το περιεχόμενο των βίντεο της εκστρατείας η κ. Παύλου είπε ότι θα υπογραμμίζει την ανάγκη για αναγνώριση των δολοφονιών γυναικών και κοριτσιών λόγω του φύλου τους ως γυναικοκτονίες, τη σύνδεση της κανονικοποίησης των άνισων σχέσεων εξουσίας και βίας με τη γυναικοκτονία και την κατανόηση των παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με την γυναικοκτονία.
Θα υπογραμμίζει, επίσης, την ανάγκη αντιμετώπισης των επιβλαβών στάσεων, συμπεριφορών και στερεοτύπων που αποκρύπτουν τις βασικές αιτίες της βίας κατά των γυναικών καθώς και την συλλογική απαίτηση από το κράτος για αποτελεσματικές κρατικές πολιτικές και μέτρα για την πρόληψη των γυναικοκτονιών.
Η Συντονίστρια Προγραμμάτων του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου, Αλεξία Σιάκου, είπε ότι η βασικότερη δράση του προγράμματος FEM – United είναι η ανάπτυξη ποσοτικών και ποιοτικών εργαλείων συλλογής δεδομένων για την καταμέτρηση των γυναικοκτονιών, την καταγραφή των παραγόντων κινδύνου και τον εντοπισμό των κενών του συστήματος άμεσης ανταπόκρισης και παρέμβασης.
Πρόσθεσε ότι μετά και την εκπόνηση της έρευνας, θα προωθηθούν συστάσεις για την ανάπτυξη πολιτικών και μέτρων που στοχεύουν στην πρόληψη της γυναικοκτονίας τα οποία θα μπορέσουν να εφαρμόσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς.
Η Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Frederick, Νατάσα Φρειδερίκου, σε δικό της χαιρετισμό εξέφρασε την ευαρέσκειά της για την εμπιστοσύνη που οι εταίροι του προγράμματος έδειξαν στο πανεπιστήμιο το οποίο ετοίμασε την όλη εκστρατεία και τα πέντε βίντεο.
Πρόσθεσε ότι αν και το θέμα «Γυναικοκτονία» είναι πολύ σκοτεινό η εκστρατεία «Κάνε τη σύνδεση» είναι «άκρως αισιόδοξη».
Εξήγησε ότι μέσα από πέντε βίντεο η εκστρατεία «προσπαθεί να ρίξει φως στη φύση, στην έκταση και στις συνθήκες αυτών των δολοφονιών, στις ιδιαιτερότητες που τις χαρακτηρίζουν και που αν τις αναγνωρίσουμε και αντιληφθούμε, θα μπορέσουμε να δούμε τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα που οδηγούν στις γυναικοκτονίες, διότι αν υπάρχουν τέτοια, σημαίνει ότι μπορούμε να προβλέψουμε αυτούς τους θανάτους και να τους αποτρέψουμε και αυτό είναι αισιόδοξο».
