Ομόφωνα ψηφίστηκε την Πέμπτη, από την Ολομέλεια της Βουλής, η πρόταση για επέκταση του διαστήματος κατά το οποίο δικαιούνται οι πατέρες να αιτηθούν άδεια πατρότητας δύο εβδομάδων. Την πρόταση κατέθεσαν εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΑΚΕΛ, οι Βουλευτές Αντρέας Καυκαλιάς, Χρίστος Χριστόφιας και Γιώργος Κουκουμάς.
Η πρόταση που ψηφίστηκε από το σώμα της Ολομέλειας, προβλέπει ότι η χρονική περίοδος εντός της οποίας δύναται να ασκείται το δικαίωμα λήψης άδειας πατρότητας, επεκτείνεται από 16 εβδομάδες σε 52, και για αντίστοιχο διάστημα παρατείνεται και το δικαίωμα λήψης επιδόματος πατρότητας. Κατ’ επέκταση, ένας νέος πατέρας θα μπορεί να λάβει άδεια πατρότητας δύο εβδομάδων, έως και δύο εβδομάδες μετά το τέλος της άδειας μητρότητας του νεογέννητου παιδιού του.
Σκοπός της πρότασης ήταν να ενισχυθεί η δυνατότητα αξιοποίησης του δικαιώματος λήψης της άδειας πατρότητας, καθώς, όπως αναφέρθηκε και κατά τη συζήτηση του θέματος στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Εργασίας της Βουλής, το 2020 σε σύνολο 9.500 γεννήσεων υποβλήθηκαν περίπου 6.500 αιτήσεις για άδεια μητρότητας, ενώ οι αιτήσεις για άδεια πατρότητας ανήλθαν γύρω στις 3.500.
Οι εισηγητές της πρότασης υποστήριξαν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ζευγαριών, οι γονείς δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια να λαμβάνουν ταυτόχρονα την άδεια μητρότητας και πατρότητας που δικαιούνται, καθώς για την περίοδο αυτή τα αντίστοιχα επιδόματά τους περιορίζονται στο 72% του μισθού τους,ΓΓ και ως εκ τούτου τα συνολικά εισοδήματα του ζευγαριού μειώνονται σε μια περίοδο που τα έξοδά του αυξάνονται λόγω της γέννησης του νεογνού. Εξάλλου, υποστήριξαν ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις συμβάλλουν στην εξισορρόπηση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή, στην πάταξη των έμφυλων στερεοτύπων σε σχέση με τη φροντίδα των νεογνών, καθώς και στη σύσφιξη της σχέσης μεταξύ του πατέρα και του νεογνού.
Σε παρέμβασή της κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας, η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, είπε ότι είναι σημαντικό το γεγονός πως μία τέτοια πρόταση διατυπώθηκε από άντρες βουλευτές, αν και ο ΓΓ και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, διευκρίνισε ότι η πολιτική αντίληψη πίσω από την πρόταση είναι πιο σημαντική από το φύλο των βουλευτών που την διατύπωσαν.
Οι βουλευτές όλων των κομμάτων που τοποθετήθηκαν κατά τη διαδικασία της ψήφισης της πρότασης, υπογράμμισαν τη σημασία της στην ενίσχυση του ρόλου του πατέρα στην ανατροφή των παιδιών και στην εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων στον τομέα αυτό, ενώ όλοι ανεξαιρέτως τόνισαν ότι υπάρχουν πολλά ακόμα που χρειάζεται να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, είπε ότι η πρόταση, μέσα από τη συζήτηση στην Επιτροπή Εργασίας της Βουλής, συνδιαμορφώθηκε από όλους τους εμπλεκόμενους. Επεσήμανε, όμως ότι χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμα στην κατεύθυνση αυτή, όπως η μείωση της περιόδου κατά την οποία εξετάζονται οι αιτήσεις για τέτοιες άδειες, ενώ υποστήριξε ότι έστω για τους χαμηλόμισθους θα πρέπει να καταβάλλεται το 100% του μισθού ως επίδομα, αλλά να εξεταστεί και η επέκταση του διαστήματος 22 εβδομάδων για άδειας μητρότητας για το πρώτο παιδί. Από το βήμα της Ολομέλειας χαιρέτισε την πρόθεση του Υπ. Εργασίας να παρουσιάσει νομοσχέδιο για επί πληρωμή γονική άδεια, άδεια για γονείς που φροντίζουν παιδιά με αναπηρίες ή χρόνιους ασθενείς, καθώς και τις ευέλικτες ρυθμίσεις για εργασία των νέων μητέρων.
«Χαίρομαι γιατί τα τελευταία χρόνια, μέσα από τη συνεργασία της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, έχουμε κάνει βήματα προς τα μπροστά, με τα σχέδια για πρώτη κατοικία νέων ζευγαριών, με το πλαίσιο για κατώτατο μισθό και πιο ποιοτικές θέσεις εργασίας, οι πρόνοιες για παιδιά με αναπηρίες και χρόνιες ασθένειες», είπε ο κ. Αποστόλου. Τόνισε, ακόμα, ότι η μη μεταβιβάσιμη άδεια πατρότητας ενισχύει την ισότητα στις ευθύνες και τα δικαιώματα, αφού στηρίζοντας τις μητέρες και συζύγους, αλλά και γενικά το νοικοκυριό και το σπίτι, οι άντρες επιβεβαιώνουν στην πράξη την πρόθεσή τους για εξισορρόπηση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.
Η Βουλευτής των Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, είπε ότι η εξισορρόπηση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής είναι μία μεγάλη πρόκληση, ιδίως για νέους γονείς και νέους εργαζόμενους, με παρατεταμένα ωράρια εργασίας. «Είναι ένα σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην υπο-εκπροσώπηση των γυναικών στην αγορά εργασίας», είπε, εξηγώντας ότι οι γυναίκες που έχουν παιδιά τείνουν να εργάζονται λιγότερες ώρες σε αμειβόμενη δραστηριότητα και να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο σε μη αμειβόμενες ευθύνες φροντίδας, πράγμα που τελικά οδηγεί και στην αποχώρησή τους από την αγορά εργασίας. «Η επέκταση της περιόδου άδειας πατρότητας, θα ανατρέψει μία κατάσταση που λειτουργούσε αρνητικά στο να αναλάβουν οι πατεράδες ίσο μερίδιο ευθυνών φροντίδας και θα συμβάλει στο να αλλάξουν τα χαμηλά ποσοστά λήψης άδειας από πατεράδες», πρόσθεσε.
Χαιρέτισε την πρόταση, τόσο γιατί ενισχύει την άποψη ότι η ευθύνη της ανατροφής των παιδιών επιμερίζεται και σε μητέρες και σε πατέρες, αλλά και επειδή δείχνει ότι οι νέοι πατεράδες έχουν την ανάγκη να συνδεθούν με βιωματικό τρόπο με τα παιδιά τους. Κατέληξε, δε, ότι «θα πρέπει οι πολιτικές να στοχεύουν στην αντιμετώπιση του ζητήματος των στερεοτύπων στα επαγγέλματα και στους ρόλους αντρών και γυναικών και οι κοινωνικοί εταίροι να ενθαρρύνονται να εκπληρώνουν τον κοινωνικό τους ρόλο, ενημερώνοντας τους εργαζόμενους, άντρες και γυναίκες».
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Χρίστος Σενέκης καυτηρίασε το γεγονός ότι μόλις το 1/3 των νέων πατεράδων αιτήθηκαν άδεια πατρότητας το 2020. «Μέσα από την πρόταση γίνεται μία προσπάθεια να αυξηθεί το ποσοστό αυτό, όμως είναι αξιοπερίεργο ότι το αντεπιχείρημα από πλευράς του Υπουργείου ήταν το γεγονός ότι πιθανόν να αυξηθεί ο αριθμός των ατόμων που θα αιτηθούν άδεια και επίδομα πατρότητας, ενώ αυτό το δικαίωμα δυνητικά τους αφορά όλους», είπε χαρακτηριστικά.
Υποστήριξε ότι το στενό περιθώριο του διαστήματος 16 εβδομάδων από τον τοκετό αποσκοπούσε στον περιορισμό του αριθμού των αιτητών και τόνισε ότι «οι αντιλήψεις αυτές είναι εντελώς λανθασμένες και επιβεβαιώνουν τον μεγάλο δρόμο που έχουμε να διανύσουμε για να πετύχουμε έστω στοιχειώδη συμφιλίωση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής».
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αντρέας Καυκαλιάς, σε συνέχεια της τοποθέτησης του κ. Σενέκη, ευχήθηκε ότι δεν θα υπάρξουν μετά την ψήφιση της πρότασης δυσάρεστες εκπλήξεις, με αναπομπή ή αναφορά εκ μέρους της κυβέρνησης. Σχολιάζοντας τις πολιτικές για στήριξη της οικογένειας στην Κύπρος, είπε ότι καταλαμβάνει μία καθόλου τιμητική θέση σε έρευνα της UNICEF σε 41 χώρες, αφού κατατάσσεται στις τρεις τελευταίες θέσεις.
Τόνισε ότι πολλά πρέπει να γίνουν ακόμα, όπως η θεσμοθέτηση πληρωμένης γονικής άδειας, η αύξηση της άδειας μητρότητας για το πρώτο παιδί, επέκταση των κρατικών δομών φροντίδας για βρέφη παιδιά, επιδότηση του κόστους φροντίδας στη βάση κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων, επανεξέταση και επαναδιαμόρφωση επιδομάτων τέκνου και μονογονιού, τερματισμός των καθυστερήσεων στην καταβολή επιδομάτων και εφαρμογή αποτελεσματικού στεγαστικού προγράμματος για νέες οικογένειες.
«Ξέρουμε ότι με την πρόταση που καταθέτουμε, δεν ανατρέπονται τα πιο πάνω», είπε, αλλά υποστήριξε ότι είναι ένα μικρό βήμα για τη στήριξη της οικογένειας και προς το συμφέρον του παιδιού. Κατέληξε, δε, ότι επόμενο βήμα θα είναι η άρση μία αδικίας και στρέβλωσης, όπως τη χαρακτήρισε, ώστε να δίνεται δικαίωμα άδειας πατρότητας σε ζευγάρια που δεν έχουν παντρευτεί ή συνάψει σύμφωνο συμβίωσης.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, είπε ότι μετά τη θεσμοθέτηση της άδειας πατρότητας και την επέκταση άδειας μητρότητας για το δεύτερο και τρίτο παιδί, προέκυψε και η ανάγκη για αναθεώρηση της άδειας πατρότητας. «Στη δική μου αντίληψη, αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι το γεγονός ότι δίνουμε το δικαίωμα σε ένα πατέρα να μείνει για δύο εβδομάδες μόνος με το παιδί του», είπε, εξηγώντας ότι δεν είναι απλώς μία άδεια για στήριξη της μητέρας.
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι ιδιαίτερη σημασία έχει το επικείμενο νομοσχέδιο για επί πληρωμή γονική άδεια, που θα ενισχύσει τη συμφιλίωση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, ενώ επιβεβαίωσε ότι έπεται και νομοσχέδιο που θα παραχωρεί το δικαίωμα άδειας πατρότητας και σε πατεράδες που δεν έχουν συνάψει γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης με τις μητέρες των παιδιών τους.
