Την απόφαση να ετοιμάσει δύο προτάσεις νόμου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, που σχετίζονται με τις καταχρήσεις στη λειτουργία του ΓεΣΥ, έλαβε η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, κατά τη συνέχιση της συζήτησης γύρω από τα ευρήματα της έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή για τον ΟΑΥ.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Ζαχαρία Κουλία, οι προτάσεις νόμου θα αφορούν αφενός στη λειτουργία και διοίκηση του ΟΑΥ (για την ετοιμασία της πρότασης είπε ότι ζητήθηκαν συστάσεις από Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο και το Υπ. Υγείας), και αφετέρου θα προτείνουν αποκοπή 30% του ποσού που ζητούν οι ιατροί, πριν πληρωθούν από τον ΟΑΥ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο φοροδιαφυγής. Διευκρίνισε ότι, εφόσον αποδειχθεί ότι το ποσό που οφείλουν στο Τμήμα Φορολογίας είναι μικρότερο του 30%, θα διευθετείται η διαφορά εκ των υστέρων.
Κατά τη συζήτηση, αναδείχθηκαν κενά στην διοίκηση του ΟΑΥ και αποδόθηκαν ευθύνες και στην πολιτεία, λόγω του ότι ανέθεσε την υλοποίηση ενός μεγάλου έργου, με προϋπολογισμό που ξεπερνά το €1 δισεκατομμύριο, σε έναν υποστελεχωμένο οργανισμό, που κατά την ίδρυσή του αριθμούσε μόνο 80 άτομα προσωπικό, δηλαδή λιγότερα από το 50% των προβλεπόμενων θέσεων.
Ένταση κατά τη διεξαγωγή της συζήτησης γύρω από την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή
Κατά τη συνεδρία υπήρξαν στιγμές έντασης μεταξύ του εκπροσώπου των οργανώσεων ασθενών, Μάριου Κουλούμα, και του Προέδρου της Επιτροπής, Ζαχαρία Κουλία, όταν ο πρώτος διαμαρτυρήθηκε γιατί δεν του δινόταν ο λόγος, με αποτέλεσμα να ανέβουν οι τόνοι και ο Πρόεδρος να ζητήσει την αποχώρησή του από τη συνεδρίαση, με τη συνοδεία αστυνομικού. Ο κ. Κουλούμας αποχώρησε χαρακτηρίζοντας τη συνεδρία «παρωδία» και σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση είπε πως, όταν σε μια συνεδρία τεσσάρων ωρών δίνεται ο λόγος σε αυτούς οι οποίοι έχουν να πουν κάτι ενάντια στο ΓεΣΥ και όχι σε αυτούς που πρέπει να απαντήσουν, υπάρχει η υποψία και ο ισχυρισμός ότι αυτό ίσως να είναι στημένο. «Ναι, υπάρχουν ιδιωτικά συμφέροντα τα οποία θέλουν να αλλάξουν το ΓεΣΥ, προς όφελος τους», είπε χαρακτηριστικά, ενώ υποστήριξε ότι θα πρέπει να γίνεται διάλογος για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχουν στο ΓεΣΥ.
Από την πλευρά του ο κ. Κουλίας είπε ότι ο κ. Κουλούμας προκαλούσε οχλαγωγία ήδη από την προηγούμενη συνεδρία για το ίδιο θέμα και γι’ αυτό του ζήτησε να ακολουθεί τη διαδικασία που τηρείται σε όλες τις συνεδριάσεις. «Επειδή συνέχισε να προκαλεί οχλαγωγία, του ζήτησα να αποχωρήσει. Όταν ηρέμησε, επέστρεψε και τοποθετήθηκε», είπε ο κ. Κουλίας και πρόσθεσε ότι είναι απαράδεκτο να χαρακτηρίζει παρωδία μία διαδικασία στην οποία και ο ίδιος προσήλθε για να μιλήσει.
Ένταση προκλήθηκε, όμως, και μεταξύ της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Υγείας, Χριστίνας Γιαννάκη, και του Προέδρου του ΟΑΥ, Θωμά Αντωνίου, όταν η κ. Γιαννάκη, λίγο πριν αποχωρήσει από τη συνεδρίαση, διαμαρτυρήθηκε έντονα, λέγοντας ότι δεν έχει κανείς το δικαίωμα να επιρρίπτει ευθύνες στο ΓεΣΥ. Η διαμαρτυρία της ακολούθησε της τοποθέτησης του κ. Αντωνίου, ο οποίος υποστήριξε ότι όλες οι αποφάσεις του ΟΑΥ λήφθηκαν εν γνώσει όλων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων και εκπροσώπων των Υπουργείων Υγείας και Οικονομικών. Από την πλευρά του και ο εκπρόσωπος του Υπ. Οικονομικών στη συνεδρίαση, ανέφερε ότι εξέφρασε πολλές φορές τη διαφωνία του για αποφάσεις που λήφθηκαν από το ΔΣ του ΟΑΥ.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Ζαχαρίας Κουλίας αναγνώρισε ευθύνες στην πολιτεία, η οποία παραχώρησε, όπως είπε, τη διαχείριση ενός τεράστιου ποσού (περίπου €1,2 δισ.) σε έναν υποστελεχωμένο οργανισμό με 80 άτομα προσωπικό. «Ήταν ευθύνη της πολιτείας, αφού έθεσε σε λειτουργία το σύστημα, πρώτα να δομήσει και να οργανώσει τον ΟΑΥ με τον σωστό τρόπο, με τα σωστά στελέχη και το κατάλληλο προσωπικό», τόνισε. Από την άλλη, επεσήμανε ότι ο ΟΑΥ είχε την ευθύνη να καταρτίσει κανονισμούς λειτουργίας και τα απαραίτητα ιατρικά πρωτόκολλα, πράγμα που δεν έγινε ακόμα, σχεδόν τρία χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας του ΓεΣΥ.
Προβληματικό χαρακτήρισε, επίσης, το γεγονός ότι η εφαρμογή του ΓεΣΥ προχώρησε, χωρίς προηγουμένως να αναβαθμιστούν τα δημόσια νοσοκομεία, πράγμα που, όπως είπε, έδωσε κίνητρο στους γιατρούς να φύγουν από τα νοσοκομεία και να προσχωρήσουν στο ΓεΣΥ, με πιο ευνοϊκούς όρους εργασίας και απολαβές. Αναφερόμενος στην πολύκροτη υπόθεση των δύο ιατρών που λάμβαναν €1,4 εκ., είπε ότι είχαν επικοινωνία με τον ίδιο αναφέροντας ότι η δημόσια συζήτηση τους έχει εκθέσει, ενώ τα έσοδά τους είναι αυτά που είχαν και πριν την ένταξή τους στο ΓεΣΥ. «Ζήτησα από τον επόπτη του ΓεΣΥ να ελέγξει το θέμα και εφόσον ισχύει αυτό που ισχυρίζονται, να γίνει μία διορθωτική ανακοίνωση», κατέληξε.
Χρήζει περαιτέρω διερεύνησης η υπόθεση με τους δύο γυναικολόγους, λέει ο Γενικός Ελεγκτής
Από την πλευρά του, ο Γενικός Ελεγκτής ανέφερε ότι η περίπτωση των δύο ιατρών χρήζει περαιτέρω διερεύνησης και ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία προτίθεται να καταθέσει στοιχεία για να τύχουν ποινικής διερεύνησης από την Αστυνομία. Σημείωσε ότι στη συγκεκριμένη υπόθεση, οι γιατροί δε δήλωσαν τον χρόνο εξέτασης που χρειάστηκαν για περίπου το 60% των ασθενών που εξέτασαν. Πρόσθεσε, επίσης, ότι ανέφεραν πως ένας γιατρός σε μία μόνο μέρα εξέτασε 70 ασθενείς, ενώ δηλώθηκαν ως εργάσιμες ώρες ανά ημέρα 29 και 37 αντίστοιχα από τους δύο γιατρούς. «Μας προβλημάτισαν κάποια στοιχεία και μας εκπλήσσει που δεν προβλημάτισαν και τον ΟΑΥ», τόνισε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης κατά τη συνεδρίαση.
Αναφέρθηκε, τέλος, στα ποσά που δαπανήθηκαν σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό (€44 εκ.) και φάρμακα (€220 εκ.), λέγοντας ότι διαπιστώθηκαν μεγάλες διαφορές στις τιμές φαρμάκων (διπλάσιες ή και τριπλάσιες) που προμηθεύεται ο ΟΑΥ, σε σχέση με τις τιμές που εξασφάλισε το Υπ. Υγείας μέσα από ανοιχτούς διαγωνισμούς. Απαντώντας, στη συνέχεια, ο Πρόεδρος του ΟΑΥ, Θωμάς Αντωνίου, διευκρίνισε ότι το ΓεΣΥ προσφέρει μία γκάμα από φαρμακευτικά σκευάσματα στους ασθενείς και όχι μόνο το φθηνότερο διαθέσιμο, ενώ ο Γενικός Ελεγκτής επιφυλάχθηκε να επανέλθει μετά από περαιτέρω διερεύνηση.
Στην τοποθέτησή του ο Μάριος Κουλουμάς, Εκπρόσωπος των οργανώσεων ασθενών, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο θέμα των φαρμάκων λέγοντας ότι «δεν είναι τσιμέντα ή τούβλα για να κάνουμε δημόσιους διαγωνισμούς για να εξασφαλίζουμε τα πιο φτηνά» και υπογράμμισε ότι «ο ασθενής πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλα τα φάρμακα και όχι μόνο στο πιο φτηνό». Κατέληξε ότι αυτό που πάσχει είναι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και όχι το ΓεΣΥ και έκανε έκκληση για συνεργασία όλων των φορέων, ώστε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το ΓεΣΥ να επιλυθούν, όχι όμως σε πολεμικό κλίμα.
Ο Πρόεδρος το ΟΑΥ, Θωμάς Αντωνίου, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση είπε ότι ο Οργανισμός παρέθεσε στοιχεία που «αποδεικνύουν ότι το αφήγημα ότι κινδυνεύει με κατάρρευση, δεν ευσταθεί» και πρόσθεσε ότι «το ΓεΣΥ στηρίζεται σε γερά θεμέλια και θα αντέξει και τις καταχρήσεις και τους κραδασμούς». Ανέφερε ότι τους τελευταίους μήνες έχουν ήδη αποβληθεί περίπου 10 γιατροί, καθώς και φαρμακεία και άλλοι επαγγελματίες από το ΓεΣΥ.
Κατά τη συζήτηση στη συνεδρίαση, είπε ότι κριτική είναι ευπρόσδεκτη, όταν είναι εποικοδομητική, αλλά υποστήριξε ότι μεγάλο μέρος της κριτικής αποσκοπεί στην ανατροπή όσων χτίστηκαν μέχρι στιγμή. «Ασφαλώς υπάρχουν προβλήματα σε όλα τα επίπεδα», είπε, αλλά πρόσθεσε ότι δεν μπορούν να διορθωθούν όλα μέσα σε 1,5 χρόνο. Όσον αφορά την αποκοπή ποσού σχεδόν €150 εκ. από την εισφορά προς τον ΟΑΥ, είπε ότι είναι «θεσμικά επικίνδυνη» γιατί «αν ανοίξει η πόρτα ώστε με πολιτικές αποφάσεις οποιουδήποτε Υπουργού ή υπηρεσιακών, να μην αποδίδονται στο ΓεΣΥ αυτά που προβλέπονται από τον νόμο, τότε το ΓεΣΥ δε θα αντέξει ούτε έξι μήνες, βάζουμε βόμβα στα θεμέλιά του», όπως είπε.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση, η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Σάββια Ορφανίδου τόνισε ότι μεγαλύτερη έγνοια του κόμματός της είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του ΓεΣΥ. «Αυτό σημαίνει ότι ο ΟΑΥ θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα με αποτελεσματικό τρόπο για να αντιμετωπίσει τις καταχρήσεις που καταγράφονται, τις προκλητικές σπατάλες, την κακή διαχείριση, την έλλειψη συστήματος ελέγχου, που διαπιστώνονται τα τελευταία δυόμισι χρόνια εφαρμογής του ΓεΣΥ», ανέφερε. Κατά τη συνεδρίαση προχώρησε και σε προτάσεις για την αξιοποίηση ελεγκτών με εξειδίκευση σε ιατρικά θέματα, όπως και στην εισαγωγή ποιοτικών κριτηρίων για τις αμοιβές των ιατρών που είναι συμβεβλημένοι με το ΓεΣΥ.
Η κ. Ορφανίδου επεσήμανε πως αν δεν αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις θα οδηγήσουν είτε στην υπονόμευση της ποιότητας των υπηρεσιών, είτε στην αύξηση των εισφορών με αποτέλεσμα αυτών την κατάρρευση του ΓεΣΥ. Σχολιάζοντας την ένταση που προκλήθηκε μεταξύ του Προέδρου της Επιτροπής και του Μάριου Κουλούμα, είπε ότι και οι καλεσμένοι οφείλουν σεβασμό στις διαδικασίες, αλλά και οι βουλευτές απέναντι στους καλεσμένους, που περιμένουν με υπομονή αρκετή ώρα για να τοποθετηθούν.
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, ανέφερε σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση, ότι «η φιλοσοφία του ΓεΣΥ επ’ ουδενί θα αλλάξει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχει έλεγχος, δε πρέπει να υπάρχει εποπτεία». Τόνισε ότι οι καταχρήσεις πρέπει να παταχθούν με τον πιο σκληρό τρόπο.
«Μας εξέπληξε η αποκάλυψη από τον Γενικό Ελεγκτή ότι ζεύγος γυναικολόγων αιτήθηκε από τον ΟΑΥ ποσό ύψους €6 εκ. για ένα χρόνο» είπε και πρόσθεσε ότι πρέπει να γίνει έλεγχος και από την Ελεγκτική Υπηρεσία, και από τον Έφορο Φορολογίας, αλλά κυρίως από τον ΟΑΥ. Υποστήριξε, δε, ότι θα έπρεπε ο Έφορος Φορολογίας να ενημερώνεται μέσα από μηχανογραφημένα στοιχεία ανά πάσα στιγμή για τα ποσά που καταβάλλονται από τον ΟΑΥ σε γιατρούς. Είπε, ακόμα, ότι εισηγήθηκε να γίνεται αποκοπή ποσού από την πηγή, κατά την πληρωμή των ιατρών, για να αποφεύγεται η φοροδιαφυγή.
Σχολιάζοντας το περιστατικό έντασης μεταξύ των κυρίων Κουλούμα και Κουλία, είπε ότι δεν είναι θεμιτό να δείχνεις την έξοδο σε εκπρόσωπο των ασθενών. «Αντέδρασα άμεσα και ανήκω στους προέδρους Επιτροπών που πιστεύουν ότι πρέπει να αφήνεις τον διάλογο να εξελίσσεται. Ο κ. Κουλούμας έπρεπε να περιμένει τη σειρά του και να μη διακόπτει, αλλά και ο Πρόεδρος της Επιτροπής δεν δικαιολογούνταν να του δείξει την έξοδο», κατέληξε.
Σε δηλώσεις του μετά της συνεδρίαση ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, είπε ότι «οι πολλές λανθασμένες πρακτικές διαχείρισης, οι πολλές περιπτώσεις αδιαφάνειας, ο ανεπαρκής έλεγχος, οι καταχρήσεις, η ανισότητα αμοιβών και μεταχείρισης νοσηλευτηρίων, η απουσία κριτηρίων ποιότητας και ιατρικών πρωτοκόλλων, η φοροδιαφυγή και η ευφάνταστη απουσία συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων υπηρεσιών, έχουν φέρει το ΓεΣΥ σε πολύ δύσκολη κατάσταση».
Πρόσθεσε, δε, ότι η ΔΗΠΑ κατέθεσε προτάσεις για άμεση σύσταση Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου, αποκοπή του Φόρου Εισοδήματος από τον ΟΑΥ πριν να πληρωθούν είτε οι γιατροί ή άλλοι πάροχοι, άμεση λειτουργία των ΤΑΕΠ στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια και άμεση ένταξη των καινοτόμων φαρμάκων. Τέλος, ανέφερε ότι αναμένονται απαντήσεις από τους αρμόδιους φορείς, σχετικά με το γεγονός ότι αναμένεται η αγορά των δύο μεγαλύτερων ιδιωτικών νοσηλευτηρίων της χώρας από ξένους επενδυτές, κάτι που, όπως είπε, «ίσως να ελλοχεύει τεράστιους κινδύνους για την παροχή σωστής και αποτελεσματικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, διότι πολύ πιθανόν οι νέοι ιδιοκτήτες να έρθουν και να απαιτούν εξωπραγματικά ποσά για τις υπηρεσίες τους στους πολίτες».
Σε παρέμβασή του κατά τη συνεδρίαση, ο Βουλευτής και Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, είπε ότι η παράταξή του είχε καταθέσει από το 2017 προτάσεις, για να αποφευχθεί η διασπάθιση δημοσίου χρήματος, για εποπτικό έλεγχο, για τρόπους ένταξης των ιατρών και τις αμοιβές τους από το ΓεΣΥ. «Κατηγορηθήκαμε τότε ότι δε θέλουμε το ΓεΣΥ», είπε και ανέφερε ότι ο ίδιος, ως γιατρός, επέλεξε να μείνει εκτός ΓεΣΥ, για να μην είναι «μέρος της διασπάθισης δημοσίου χρήματος και της «απάτης» που το σύστημα προωθεί» και κατέληξε ότι μέχρι τώρα δεν προωθήθηκε καμία πρόταση για βελτίωση της λειτουργίας του συστήματος.
Από την πλευρά του ο Βουλευτής των Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης, είπε ότι η φιλοσοφία του ΓεΣΥ παραμένει ως έχει, όμως υπόκειται σε έλεγχο για θέματα κατάχρησης και αυτό είναι θεμιτό. «Ο έλεγχος οδηγεί σε ερωτήματα, τα ερωτήματα οδηγούν σε απαντήσεις και αν οι απαντήσεις δεν ικανοποιούν, προωθούνται με καταγγελίες προς την αστυνομία», πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι, όταν προκύπτει ως μέσος όρος χρόνου εξέτασης ασθενών τα 12 λεπτά, αυτό συνεπάγεται χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών. Όσον αφορά τις συμβάσεις του ΟΑΥ με ιδιωτικά νοσηλευτήρια, είπε ότι φαίνεται πως θα υιοθετηθεί η πρόταση για χρεώσεις με base rate, σύμφωνα με ποιοτικά χαρακτηριστικά, και όχι ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε νοσηλευτηρίου. Όσον αφορά το ποσό που αποκόπηκε από το Υπ. Οικονομικών από την εισφορά προς τον ΟΑΥ, είπε ότι ζητήθηκε να αποσαφηνιστεί το τελικό ποσό (περίπου €140 εκ.), ώστε να εξεταστεί κατά πόσο είναι δικαιολογημένο.
