Ζέτα: Η βιωσιμότητα του ΤΚΑ διασφαλίζεται πλήρως μέχρι το 2080

Η βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων διασφαλίζεται πλήρως μέχρι το 2080, βάση την αναλογική μελέτη που ολοκληρώθηκε το 2021 και έλαβε υπόψη μεταξύ άλλων και τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, ανέφερε σήμερα η Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ζέτα Αιμιλιανίδου.

Σε ομιλία που ανέγνωσε ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εργασίας Αντρέας Ζαχαριάδης, στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη ΔΕΟΚ και ΕΖΑ που πραγματοποιήθηκε στη Λάρνακα, η κ. Αιμιλιανίδου ανέφερε πως «η διαχρονική συνεργασία της Κυβέρνησης με τους κοινωνικούς εταίρους βασίζεται σε γερά θεμέλια, τα οποία έχουν ρίζες στον αμοιβαίο σεβασμό και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των κοινών μας ανησυχιών, στα πλαίσια πάντοτε του κοινωνικού διαλόγου.

Αναφερόμενη στην έξαρση της πανδημίας COVID-19, η Υπουργός είπε πως «τόσο οι επιπτώσεις όσο και οι δυνατότητες ανάκαμψης, συνδέονται άμεσα και ουσιαστικά με τις δημογραφικές δομές κάθε κοινωνίας, αφού η γηραιότερη γενιά πλήττεται περισσότερο, με τους ηλικιωμένους να είναι οι πλέον ευάλωτοι στη συγκεκριμένη κρίση», αφού όπως εξήγησε εκτός «από τον κίνδυνο, που διατρέχουν σε περίπτωση που νοσήσουν, ανήκουν στις πιο απομονωμένες ομάδες του πληθυσμού λόγω και των προστατευτικών μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης, που εφαρμόζονται».

Η Υπουργός Εργασίας στην ομιλία της έκανε αναφορά και στη δημογραφική διάρθρωση μιας χώρας, η οποία «επηρεάζει σημαντικά την ταχύτητα και ικανότητα ανάκαμψης. Έως το 2070 εκτιμάται ότι το 30% των ατόμων στην Ευρώπη θα είναι άνω των 65  ετών σε σύγκριση με 20% που είναι σήμερα. Από το 2019 έως το 2070 το ποσοστό των ανθρώπων ηλικίας 80 ετών και άνω προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί φτάνοντας το 13%. Ο ενεργός πληθυσμός ηλικίας 20-64 ετών προβλέπεται να μειωθεί αναλογικά στο 51% μέχρι το 2070 από 59%, που ήταν το 2019, ενώ στην Κύπρο  το ποσοστό των ατόμων που ήταν άνω των 65 ετών το 2019 ήταν 16,4% και το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 20-64  ετών ήταν 62%».

Για την Κύπρο, συνέχισε η Υπουργός «κύρια προτεραιότητα είναι τόσο η διασφάλιση της μακρόχρονης βιωσιμότητας του Σχεδίου Κοινωνικών Ασφαλίσεων έτσι που να ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις που δημιουργούν η γήρανση του πληθυσμού και η υπογεννητικότητα όσο και η διασφάλιση και διατήρηση της επάρκειας των ωφελημάτων, που παρέχει το  Σχέδιο. Στα πλαίσια αυτά και κατόπιν διάλογου με όλους τους κοινωνικούς εταίρους, έχει υιοθετηθεί δέσμη μέτρων με στόχο την διασφάλιση της βιωσιμότητας του συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων».

Οσον αφορά την αναλογιστική μελέτη που διεξάγεται κάθε τρία χρόνια, η οποία προνοείται όπως είπε από τη σχετική νομοθεσία, είπε ότι «σύμφωνα με την τελευταία αυτή μελέτη η οποία ολοκληρώθηκε το 2021 και έχει λάβει υπόψη και τις επιπτώσεις της πανδημίας, η βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων διασφαλίζεται πλήρως μέχρι το 2080, ακόμα και μετά που έχουν ληφθεί υπόψη και προσμετρηθεί οι νέες ή αυξημένες παροχές που έχουν προστεθεί τα τελευταία χρόνια, όπως η Σύνταξη Χηρείας ανδρών, η Πληρωμένη Άδεια Πατρότητας, η Αύξηση Θεσμοθετημένης Σύνταξης για Πολεμιστές, Αιχμαλώτους και Τραυματίες Πολέμου 1974, η Επέκταση Επιδόματος Μητρότητας για πολλαπλές κυήσεις, η Παροχή Επιδόματος Μητρότητας σε μητέρες μέσω παρένθετης μητρότητας ή υιοθεσίας και η Παροχή Ειδικής Συνταξιοδοτικής Παροχής σε θαλασσαιμικούς από τα 50 έτη ηλικίας».

Ανέφερε ακόμα ότι «σύμφωνα με την Εκθεση για την Επάρκεια των Συντάξεων της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας του 2018, τα ποσοστά κινδύνου σχετικής φτώχειας και του κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού μεταξύ των ηλικιωμένων στην Κύπρο μειώθηκαν σημαντικά κατά την περίοδο 2008-2020. Η μείωση αυτή αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της αναδιανεμητικής ικανότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης , της ωρίμανσης του αναλογικού μέρους του Σχεδίου Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθώς επίσης και της καταβολής συμπληρωματικών επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας σε χαμηλοσυνταξιούχους στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων»

Στην ομιλία της η Υπουργός αναφέρθηκε και στον Κοινωνικό Διάλογο που άρχισε αυτό το μήνα «με τη συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων, για την εκ βάθρων αναθεώρηση των διαδικασιών και του νομοθετικού πλαισίου του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης της χώρας. Κύριοι στόχοι της μεγάλης αυτής μεταρρύθμισης που από κοινού προωθούμε, είναι ο εκσυγχρονισμός τόσο των διαδικασιών όσο και του νομοθετικού πλαισίου προς όφελος των πολιτών με ιδιαίτερη έμφαση στη ψηφιοποίηση και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και η αναθεώρηση του συνταξιοδοτικού συστήματος για διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, δίκαιες συντάξεις και διόρθωση διαχρονικών στρεβλώσεων που έχουν διαπιστωθεί.

Σημείωσε επίσης πως «με βάση τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί και στο πλαίσιο μιας στρατηγικής προσέγγισης για τη σταδιακή μετάβαση σε διαρθρωτικά και μόνιμα μέτρα που μπορούν να συμβάλουν στην ανάκαμψη αλλά και στην εμβάθυνση των δικαιωμάτων των πολιτών» το Υπουργείο Εργασίας έχει θέσει σε τροχιά υλοποίησης διάφορες ενέργειες μεταξύ των οποίων η έναρξη κοινωνικού διαλόγου για καθιέρωση εθνικού κατώτατου μισθού, στη βάση των αναλύσεων και μελετών που έχουν ήδη ετοιμαστεί από το Υπουργείο με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και η αναθεώρηση του Συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων και της σχετικής Νομοθεσίας σε συνεργασία με Διεθνές Γραφείο Εργασίας, με σκοπό μεταξύ άλλων την απλοποίηση της Νομοθεσίας προς όφελος των πολιτών και την  ενίσχυση της κάλυψης αυτοαπασχολούμενων και εργαζόμενων με νέες μορφές απασχόλησης».

Επίσης σε τροχιά υλοποίησης τέθηκαν μεταξύ άλλων η «συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση για δίκαιες συντάξεις για όλους, η αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης στις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων σε σχέση με την οργάνωση και τις διαδικασίες και μελέτη καλών πρακτικών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο ανασχεδιασμός και απλοποίηση των διαδικασιών των ΥΚΑ και κατάρτιση των στελεχών και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΥΚΑ με ανάπτυξη ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος και διασύνδεση με άλλα πληροφοριακά συστήματα για ηλεκτρονική υποβολή και επεξεργασία των αιτήσεων για παροχές και σύντμηση του χρόνου εξέτασης τους».

Στόχος του Υπουργείου «μέσα από αυτές τις επιπρόσθετες μεταρρυθμίσεις και πολιτικές είναι η καθοριστική βελτίωση της ποιότητας εξυπηρέτησης του πολίτη αναφορικά με παροχές μέσω της ψηφιοποίησης, η εμβάθυνση της κοινωνικής προστασίας για όλους και η προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων με την αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων και διαδικασιών. Αναφορικά με το Σύστημα Εργασιακών Σχέσεων στην Κύπρο διαχρονικά βασίζεται σε ένα ελεύθερο μοντέλο καθορισμού όρων εργοδότησης μέσα από συλλογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μερών (εργοδοτών και εργοδοτουμένων) και την συνομολόγηση συλλογικών συμβάσεων».

Οσον αφορά τα Ταμεία Προνοίας, η Υπουργός ανέφερε πως «συνιστούν τον δεύτερο πυλώνα του συνταξιοδοτικού μας συστήματος. Ο θεσμός των Ταμείων Προνοίας, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες κατακτήσεις των εργαζομένων στην Κύπρο, καθώς διασφαλίζουν το συνταξιοδοτικό μέλλον κάθε εργαζόμενου, ενώ στην πλειοψηφία τους οι συλλογικές συμβάσεις, τόσο επιχειρησιακές όσο και κλαδικές, προνοούν για λειτουργία Ταμείου Προνοίας, στο οποίο συνεισφέρουν εργοδότες».

Αναγνωρίζοντας συνέχισε «τη σημαντικότητα του ωφελήματος αυτού, καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διασφάλιση του στις εκάστοτε ανανεώσεις των Συλλογικών Συμβάσεων, αφού η εν λόγω μακροχρόνια αποταμίευση αποφέρει στον εργοδοτούμενο, μεταξύ άλλων, την ευκαιρία ενός πιο ικανοποιητικού βιοτικού επιπέδου κατά τη συνταξιοδότηση. Σημαντική εξέλιξη αποτελεί και το γεγονός ότι τόσο στην Ξενοδοχειακή, όσο και στην Οικοδομική Βιομηχανία έχει πλέον ρυθμιστεί νομοθετικά, μεταξύ άλλων, η διασφάλιση και ο τρόπος καταβολής των εισφορών  των εργοδοτών και εργοδοτουμένων στα Ταμεία Προνοίας, με την ψήφιση των περί Εργοδοτουμένων εις Ξενοδοχεία Τροποποιητικών Κανονισμών του 2020 και των περί Εργοδοτουμένων στην Οικοδομική Βιομηχανία (Βασικοί Όροι Υπηρεσίας) του 2020, αντίστοιχα».

Στον δικό του χαιρετισμό ο Ιωσήφ Αναστασίου, Πρόεδρος της ΔΕΟΚ  έδωσε το στίγμα των προθέσεων της Οργάνωσης για τον κοινωνικό διάλογο που θα ξεκινήσει σύντομα για την μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος,  και είπε ότι «αναλύοντας τα δεδομένα του ασφαλιστικού χάρτη της Κύπρου θα διαπιστώσουμε ένα ευρύ φάσμα κατηγοριών ασφαλισμένων που είτε παίρνουν χαμηλές συντάξεις είτε απειλούνται με συντάξεις φτώχειας.  Στις κατηγορίες αυτές ανήκουν οι γυναίκες με ασφαλιστικά κενά λόγω της μητρότητας και της μακροχρόνιας απουσίας τους από την αγορά εργασίας, οι εργαζόμενοι/ες σε χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας, οι νέοι οι οποίοι εισέρχονται στην αγορά εργασίας με μεγάλη καθυστέρηση και εργοδοτούνται κυρίως στις λεγόμενες άτυπες μορφές απασχόλησης, και οι εργαζόμενο στην γκρίζα ζώνη της αδήλωτης εργασίας».

Υπογράμμισε ότι η θέση της ΔΕΟΚ «είναι πως θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το συνταξιοδοτικό πρόβλημα με μια ολιστική προσέγγιση, δηλαδή θα πρέπει να δοθεί έμφαση και στην ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα.  Για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να θεσπιστεί η καθολικότητα των ταμείων προνοίας για όλους τους εργαζομένους» είπε και σημείωσε πως «θα πρέπει επίσης να εφαρμοστούν αποτελεσματικές πολιτικές για την ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας ιδιαίτερα στα κεφάλαια της συμφιλίωσης επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων και της επαγγελματικής κατάρτισης».

Επιπρόσθετα πρότεινε «την εφαρμογή συστήματος ενισχυμένης επιδότησης εισφορών από το κράτος τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους νέους με χαμηλά εισοδήματα και εισφορές προς το Τ.Κ.Α.  Παράλληλα με την μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος επιβάλλεται να σχεδιαστεί αξιόπιστη επενδυτική πολιτική με στόχο την αξιοποίηση των αποθεματικών του Τ.Κ.Α» είπε και σημείωσε πως «στα πλαίσια αυτά είναι απαραίτητο να καθοριστεί χρονοδιάγραμμα για την επιστροφή των οφειλόμενων από το κράτος στο ταμείο».