Ο φόβος είναι ένα αρνητικό συναίσθημα, πιθανόν και το πρώτο που νοιώθει ένας άνθρωπος όταν γεννιέται και αλλάζει το ήρεμο και προστατευτικό περιβάλλον της μήτρας της μητέρας του.
Αυτό συμβαίνει γιατί καταφθάνει σε σοκ κατάσταση σε ένα άλλο νέο και εντελώς άγνωστο εχθρικό κόσμο, όπου για να συνεχίσει να ζει και να υπάρχει, πρέπει να αρχίσει να αναπνέει ρυθμικά, να αντέχει την ατμοσφαιρική πίεση, να προσαρμόζει την θερμοκρασία του, να νοιώθει γύρω του άτομα και να μην ξέρει πως να εξηγήσει όλα αυτά που του συμβαίνουν.
Σαν συναίσθημα ο φόβος, όσο και αν είναι αρνητικό του δίνει το μήνυμα πως υπάρχει, πως υφίσταται σαν οντότητα…
Με την εξέλιξη μας ο φόβος είναι το συναίσθημα που μας προστατεύει από πολλούς φανταστικούς, αλλά και πραγματικούς κινδύνους, είτε αυτοί είναι πράγματα, καταστάσεις, γεγονότα, ζώα, είτε και άλλοι συνάνθρωποι μας.
Ο φόβος μας κάνει να αντιληφθούμε την απειλή για την ψυχική μας ευεξία, την υγεία μας γενικά ή και την ίδια την ζωή μας και μας κινητοποιεί να δράσουμε προστατευτικά για μας ή για άλλους ανθρώπους που αγαπάμε και έχουμε έγνοια γιαυτούς.
Συνήθως υπάρχουν δύο τρόποι άμυνας και αντίδρασης στον φόβο- η μάχη ή η φυγή.
Ακόμη από την αρχή στην αναφορά μας κατηγοριοποιήσαμε τον φόβο στα αρνητικά, ή κακά, συναισθήματα, δηλαδή σε αυτά που θα θέλαμε να μην υπάρχουν. Με τον τρόπο αυτό βάζουμε άλλα ( επιθυμία, χαρά, ηδονή) στα θετικά ή καλά συναισθήματα, που θα θέλαμε να υπάρχουν, που πρέπει να μην υπάρχουν και πρέπει να υπάρχουν.
Το θέμα είναι πως όλα τα συναισθήματα υπάρχουν και τα νοιώθουμε, ανεξάρτητα αν αυτά που μας κάνουν να βιώνουμε είναι ευχάριστα ή δυσάρεστα.
Αυτό όμως που μας ενδιαφέρει είναι η ένταση που βιώνουμε το κάθε αίσθημα ανεξάρτητα πως μας επηρεάζει και η λογική που παραθέτουμε για να τα αποδεχτούμε και να τους επιτρέψουμε να καθορίσουν την διάθεση μας, τον τρόπο σκέψης μας ή και την συμπεριφορά μας.
Για παράδειγμα αν το συναίσθημα του φόβου που νοιώθουμε παρουσιάζεται σε υπερβολική ένταση μπορεί να μας οδηγήσει στον τρόμο και πιθανόν στον πανικό και στην παράλυση, όπου αποδιοργανώνονται όλοι οι μηχανισμοί άμυνας μας.
Αν το αίσθημα της χαράς μας είναι υπερβολικό και συνεχές και δεν ανταποκρίνεται στο ερέθισμα που το προκαλεί, και κάνει κάποιο να είναι συνεχώς ανεβασμένος και χαρούμενος αυτό πιθανόν να είναι σύμπτωμα άλλης ψυχικής διαταραχής.
Είναι γιαυτό που έχει σημασία να δούμε τον λόγο που μας κάνει να έχουμε το δοσμένο συναίσθημα- γιατί το νοιώθουμε και γιατί το βιώνουμε με την εκάστοτε ένταση του.
Στις μέρες μας βιώνουμε με τον άλφα ή βήτα τρόπο τον φόβο της μόλυνσης από τον κορονοϊό.
Στο πρώτο στάδιο της εμφάνισης της μόλυνσης τα άτομα που επέλεξαν για να καταπολεμήσουν τον φόβο τους με την φυγή, αρκέστηκαν στην αποδοχή της παραπληροφόρησης, πως τέτοιος ιός δεν υπάρχει, ή και αν υπάρχει δεν δικαιολογούνται τα μέτρα προστασίας, γιατί έμοιαζε με αυτό της γρίπης και άλλες φτηνές μεν αλλά γιαυτούς πολύ σοβαρές δικαιολογίες, που τους έκαναν να πιστέψουν σε κάτι, το οποίο από τότε καθοδηγεί και την συμπεριφορά τους απέναντι στο φαινόμενο.
Η προέκταση των πιο πάνω απόψεων ήταν η σύνδεση τους με όλα τα σενάρια της συνωμοσιολογίας που αναπτύχθηκαν πως ο ιός είναι τεχνητά φτιαγμένος για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους και συμφέροντα και αρνούνταν την λήψη οποιονδήποτε μέτρων πρόληψης- άρνησης τήρησης της καραντίνας, της τήρησης της μάσκας, των περιορισμών επαφής με άλλα άτομα και πολλά άλλα.
Με την αύξηση των κρουσμάτων, των νοσηλευόμενων και θανάτων ατόμων πιο μικρών ηλικιών, που δεν συνοδεύονταν από τα δήθεν «υποκείμενα νοσήματα», που δικαιολογούσαμε τους θανάτους υπερηλίκων, η άποψη για την μη ύπαρξη τέτοιου ιού άρχισε να εξασθενεί και να χάνεται αλλά τώρα όμως μεταφέρθηκε σε άλλο επίπεδο, όπου βρίσκεται ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης της πανδημίας της μόλυνσης- τα εμβόλια.
Αυτά που ακούγονται τώρα γύρω από τον φόβο του εμβολίου είναι διάφορα.
Για παράδειγμα πως μέσα σαυτό υπάρχει ειδικό τσιπ για την παρακολούθηση μας, πως το εμβόλιο θα αλλάξει το ΝΤΙ-ΕΝ-ΕΪ μας, πως δεν θα μπορούν οι γυναίκες να γονιμοποιήσουν και να αποκτήσουν παιδιά, πως θα αυξηθεί ο καρκίνος, πως όλοι παθαίνουν θρομβώσεις και πως οι επιπτώσεις θα φανούν ύστερα από δέκα και περισσότερα χρόνια και πολλά άλλα.
Αυτά είναι λίγα από τα αρκετά επιχειρήματα και φοβίες που προβάλλουν οι υποστηρικτές της φυγής στον αγώνα ενάντια στην μόλυνση του κορονοϊού.
Από σεβασμό στην διαφορετικότητα του κάθε ανθρώπου οι πιο πάνω απόψεις είναι αποδεκτές και μπορούν να αποτελέσουν θέμα προσωπικής συζήτησης, διαλόγου και παράθεσης επιστημονικών επιχειρημάτων και αντι-επιχειρημάτων μέχρι που να υπάρξει αλλαγή ή όχι της στάσης τους απέναντι στο φαινόμενο αυτό.
Αυτό που είναι κοινωνικά επικίνδυνο και μη αποδεκτό είναι η παρουσίαση με τέτοιο τρόπο όλων των πιο πάνω φοβικών αντιδράσεων με ακραίο προπαγανδιστικό, μη βασισμένο σε επιστημονικά δεδομένα τρόπο, που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την στάση και άλλων ανθρώπων στην λήψη προληπτικών μέτρων.
Και όταν αυτό γίνει αντιληπτό πιθανόν να είναι πλέον αργά.
Δυστυχώς αυτό συμβαίνει στις μέρες μας, γιατί ο φόβος είναι μεταδοτικός.
Αν για παράδειγμα ένα άτομο βγει στον δρόμο και αρχίζει να τρέχει και να φωνάζει «τρέξτε, τρέξτε να σωθούμε», όποιος τον ακούσει υποκινούμενος από το αίσθημα της απειλής και του φόβου, που του έχει μεταδοθεί δεν θα κάνει καμιά δεύτερη σκέψη και θα τρέξει σε φυγή ακολουθώντας τον προηγούμενο, μέχρι να καταλάβει πως ο κίνδυνος ή έφυγε ή δεν υπήρχε…
Με τα σύγχρονα μέσα ο κάθε πολίτης μπορεί να μετατραπεί σε Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας.
Νοιώθοντας δε, πως έχει το δικαίωμα να εκφράζει τις απόψεις του και τα συναισθήματα του με αρκετή ευκολία μπορεί και το κάνει να μεταφέρει με μεταδοτικό τρόπο τους φόβους του για το εμβόλιο στο Διαδίκτυο και να φωνάξει «τρέξτε για να σωθούμε»…
Ανοίγει λοιπόν μια σελίδα και εκφράζει με αρκετά έντονο και παραστατικό τρόπο τα συναισθήματα του φόβου και της ανησυχίας που τον κατακλύζουν σχετικά με το επίμαχο θέμα του εμβολίου. Οτιδήποτε άκουσε στο κουρείο ή κομμωτήριο ή στην γειτονιά ή διάβασε κάπου στο διαδίκτυο γίνεται μέρος της πεποίθησης του και ατσαλώνει την αρνητική του στάση, την οποία προωθεί, απορρίπτοντας οποιαδήποτε επιστημονική τοποθέτηση, που είναι εναντίον της προσωπικής του άποψης και του μεγάλου του φόβου.
Σε λίγο χρονικό διάστημα, άλλα άτομα που έχουν τα ίδια αρνητικά συναισθήματα φόβου για τον ιό και ειδικά τώρα για τα εμβόλια συνδέονται μαζί του, τον υποστηρίζουν, τον γεμίζουν με λαϊκ και σαν διαμορφωθεί ομάδα υποστηρικτών και εκφραστών του ίδιου μη τεκμηριωμένου με τίποτε φόβου και τρέχουν όλοι μαζί πλέον και με μεγάλη ταχύτητα προς την κατεύθυνση της φυγής..
Το επόμενο βήμα είναι πως όλοι αυτοί οι φόβοι των πολλών παρουσιάζονται μέσα από τον ίδιο τρόπο στο Διαδίκτυο σαν πειστικό γεγονός αδιάψευστης εμπειρίας των πολλών και επιβεβαιώνει πλέον με δήθεν «επιστημονικά στατιστικούς τους υπολογισμούς», πως ο φόβος αυτός που ξεκίνησε από τον ένα και κάλυψε τους πολλούς δεν ανήκει μόνο σε ένα αλλά σχεδόν σε όλους.
Η επιστρεφόμενη πληροφορία, τώρα « τεκμηριωμένη» με την γνώμη των «πολλών» προβάλλεται όχι σαν φόβος του ενός, αλλά σαν στατιστικό γεγονός που συναντάται σε πολλούς και αφού παρουσιαστεί πλέον σαν είδηση, μετατρέπεται σε αδιάσειστο επιχείρημα σε οτιδήποτε και οποιοδήποτε που υποστηρίζει την αντίθετη άποψη.
Με τον τρόπο αυτό ο Φόβος μετατρέπεται σε «επιστημονική» θέση και αν στολιστεί όταν εκφράζεται και με τον τίτλο κάποιου ειδικού, γιατρού, καθηγητή, ερευνητή, νομπελίστα ή ατόμου με κάποιο κύρος, τότε τα πράγματα οδηγούνται στην ισοπαλία και μπαίνουμε με την ορολογία των ημερών στα πέναλτυ και όποιος νικήσει.
Το θέμα πως την ώρα που συζητούμε και φιλοσοφούμε τους φόβους μας στην Κύπρο κάθε μέρα μολύνονται πάνω από χίλα άτομα και πάνω από 200 άτομα βρίσκονται ξανά στα νοσοκομεία. Οι νεκροί πλησιάζουν τους 400 και τα Διαγγέλματα του Προέδρου γίνονται πιο συχνά και ακόμη να πεισθούμε για το σωστό της εφαρμογής των εμβολίων.
Πίσω από τους φόβους και την έκφραση τους, που φέρνει αρνητικά αποτελέσματα στην προώθηση του εμβολίου σαν μοναδικού ιατρικού μέσου σωτηρίας βρίσκονται ανθρώπινες ζωές και τα επακόλουθα της κατάστασης αυτής που αφήνουμε στις επόμενες γενιές, όχι μόνο στον τομέα της υγείας, αλλά και της οικονομικής επιβίωσης είναι μεγάλα και απρόβλεπτα για το μέλλον.
Ας αναλογιστούμε λοιπόν την ιστορική ευθύνη που φέρουμε απέναντι στον εαυτό μας, στους δικούς μας, στην κοινότητα και στην κοινωνία που ανήκουμε να κάνουμε το παν να εκλογικεύσουμε τους φόβους μας και να απελευθερωθούμε από αυτούς, ας δούμε τις νέες πραγματικότητες με λογικό τρόπο ( πως όταν αυξήθηκαν τα εμβόλια και τηρήσαμε τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης μειώθηκαν σε σχεδόν μηδενικό βαθμό τα κρούσματα) για να προχωρήσουμε ενωμένοι στην αντιμετώπιση αυτής της απειλής για την ζωή και την ύπαρξη μας.
Πιο κάτω παραθέτουμε ένα πολύ λογικό συμπέρασμα:
Υπάρχουν δύο τρόποι για να αποκτήσουμε αντισώματα και να στηρίζουμε τον εαυτό μας και τυς άλλους.
Πρώτο.
Να μολυνθούμε με τον ιό και να έχουμε 10% πιθανότητα να βρεθούμε λόγω επιπλοκών σε νοσοκομείο για νοσηλεία.
Και 1-2% από αυτούς που εισάγονται να πεθάνουν.
Και Δεύτερο:
Να κάνουμε το εμβόλιο.
Με σχεδόν ΜΗΔΕΝ πιθανότητα εισαγωγής σε Νοσοκομείο
Και
Σχεδόν ΜΗΔΕΝ πιθανότητα θανάτου.
Η επιλογή αφύεται στην λογική, στην κρίση και στην υπευθυνότητα του καθενός απέναντι στον εαυτό του, στους δικούς του και στον τόπο μας.
Δρ. Κυριάκος Βερεσιές
Νευρολόγος-Ψυχίατρος
