Τί νόημα έχει σήμερα η φιλανθρωπία;

Σήμερα εορτάζεται η μνήμη ενός συμπατριώτη μας, που γεννήθηκε στην Αμαθούντα (Παλαιά Λεμεσό), αλλά διέπρεψε ως πατριάρχης Αλεξανδρείας. Πρόκειται για τον άγιο Ιωάννη, που δίκαια χαρακτηρίστηκε ελεήμονας, διότι σε όλη τη διάρκεια της ζωής του (556-619) διακρίθηκε στον τομέα της φιλανθρωπίας και της αγάπης. Ευκαιρία λοιπόν να εκθέσουμε κάποιες σκέψεις για το αν έχει και ποιο είναι το νόημα της φιλανθρωπίας σήμερα.

Υπάρχουν, δυστυχώς, άνθρωποι, ανάμεσά τους και χριστιανοί, οι οποίοι ευκαίρως ακαίρως λένε με μεγάλη ευκολία τις φράσεις: “Εγώ αγαπώ τους ανθρώπους. Και μακάρι να μπορούσα να τους αγκαλιάσω όλους…”. Πρόκειται για γενικόλογη φράση, συνήθως χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο.

Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ο Ιησούς Χριστός συνιστά να αγαπάμε “τον πλησίον” μας. Γιατί; Επειδή αυτόν είναι δύσκολο να τον περιβάλλουμε με πραγματική αγάπη, αφού είναι ενδεχόμενο στη μεταξύ μας επικοινωνία, σχέση ή συνύπαρξη  να εμφιλοχωρήσει η ζήλια, ο ανταγωνισμός, η παρεξήγηση, η μνησικακία… Αντίθετα, ο άγνωστος και αυτός που ζει μακριά μας, δεν μας “ενοχλεί” με την παρουσία του. ΄Ετσι εύκολα μπορούμε να λέμε ότι τον αγαπάμε και να προσφέρουμε τον οβολό μας σε κάποιον έρανο γι’ αυτόν. Για να γίνει πλήρως κατανοητό αυτό που αναφέρω, σημειώνω εδώ μια προσωπική μου εμπειρία:

Το 1973 βρισκόμουν στην (τότε) Δυτική Γερμανία ως υπότροφος ενός ειδικού εκκλησιαστικού προγράμματος. Η εκεί Ευαγγελική Εκκλησία διενεργούσε έρανο για να βοηθήσει τα πεινασμένα παιδάκια της Μπιάφρα (Αφρική). Οι ευημερούντες και τότε Γερμανοί δεν δυσκολεύονταν να προσφέρουν σεβαστά ποσά για τους ανθρώπους που ζούσαν πολύ μακριά και δεν τους “ενοχλούσαν” με την παρουσία τους. Αλλά δεν ήταν και πολύ πρόθυμοι να δείξουν πραγματική αγάπη προς “τον πλησίον” τους. Και “πλησίον” ήταν ο Έλληνας, ο Σέρβος, ο Ιταλός, ο Ισπανός εργάτης και η οικογένειά του, αφού με δυσκολία τους νοίκιαζαν τα υπόγεια ή κάποια άθλια διαμερίσματά τους.

Επειδή όλοι μας βρισκόμαστε μακριά από την άσκηση της φιλανθρωπίας και την εφαρμογή τής προς τον πλησίον αγάπης, ας υπενθυμίσουμε τί ορίζεται από τη θεόπνευστη Αγία Γραφή: “Παιδιά μου, ας μην αγαπάμε με λόγια και ωραίες φράσεις, αλλά με έργα και αληθινή αγάπη” (Α΄ Ιω. 3,18). “Ποιό είναι το όφελος, αν κάποιος λέει ότι έχει πίστη, δεν την αποδεικνύει όμως με έργα. Μήπως μπορεί μόνη της η πίστη να τον σώσει;” (Ιακ. 2,14).

Ο Ιησούς Χριστός απαιτεί από τους πιστούς να ασκούν “τα καλά έργα”, έχοντας όμως αγνότητα στις προθέσεις και τα κίνητρά τους. Να αποβλέπουν όχι στο να τους επαινέσουν οι άλλοι, αλλά στο “να δουν τα καλά έργα και να δοξολογήσουν τον ουράνιο Πατέρα” (Ματθ. 5,16). Μπορεί τα καλά έργα να μην εξασφαλίζουν από μόνα τους τη σωτηρία, παραμένουν εντούτοις αναγκαία έκφραση της πίστης, η οποία “ενεργείται δι’ αγάπης” (Γαλ. 5,6). Γι’ αυτό και η ουράνια ανταμοιβή θα συνδεθεί με τα έργα της αγάπης που έπραξε ο άνθρωπος εδώ στη γη, όπως τόσο παραστατικά περιέγραψε ο Κύριός μας στο “ευαγγέλιο της Κρίσεως” (Β΄ Παρουσίας του, Ματθ. 25, 31-46).

[Ο άγιος Ιωάννης, ο ελεήμων, είναι πολιούχος της Λεμεσού και της κωμόπολης Casarano, στη Νότια Ιταλία].

Ευάγγελος Π. Λέκκος