Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Αλτσχαίμερ

Η Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Σεπτεμβρίου με στόχο τόσο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τους νοσούντες και τις οικογένειές τους, όσο και για την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση. Παράλληλα στόχος είναι η αφύπνιση και ενεργοποίηση των αρμόδιων φορέων. Το θέμα της φετινής επετείου είναι «Ας μιλήσουμε για την άνοια».

Η άνοια αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες αναπηρίας και εξάρτησης μεταξύ των ηλικιωμένων παγκοσμίως και περιγράφει ένα σύνολο συμπτωμάτων που προκαλούνται από διαταραχές που επηρεάζουν τον εγκέφαλο. Το εκτιμώμενο ποσοστό του γενικού πληθυσμού ηλικίας 60 ετών και άνω με άνοια, κυμαίνεται μεταξύ 5-8%. Κάθε χρόνο, υπάρχουν σχεδόν 10 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις και ο συνολικός αριθμός των ατόμων με άνοια αναμένεται να φθάσει τα 82 εκατομμύρια το 2030.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας που επηρεάζει μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν τη μνήμη, τη σκέψη, την κρίση, τη γλώσσα ή την επικοινωνία που είναι αρκετά σοβαρά για να επηρεάσουν την καθημερινή ζωή ενός ατόμου και την ικανότητά του να λειτουργεί ανεξάρτητα. Είναι πιο συνηθισμένη σε άτομα άνω των 60 ετών, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθεί η πρώιμη έναρξη της νόσου μεταξύ των ηλικιών 30 και 60.

Τα όρια μεταξύ διαφορετικών μορφών άνοιας είναι πολλές φορές αδιάκριτα και οι μικτές μορφές συχνά συνυπάρχουν. Κοινό στοιχείο των διαφόρων μορφών άνοιας είναι η σημαντική απώλεια της καθημερινής λειτουργικότητας ως συνέπεια των παθολογικών αλλαγών που συμβαίνουν στο εγκέφαλο και της μειωμένης γνωστικής ικανότητας.

Η απώλεια των γνωστικών ικανοτήτων, η άνοια, η απώλεια της αυτονομίας και της λειτουργικότητας, θεωρούνται πτυχές που προκαλούν ανησυχία και φόβο στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν τι ακριβώς πρέπει να περιμένουν από τη διαδικασία της γήρανσης, για παράδειγμα, τι είναι φυσιολογικό, πώς να προετοιμαστούν για τις αλλαγές που θα επέλθουν ή τι είδους πράγματα μπορούν να κάνουν για να παραμείνουν υγιείς.

Είναι αλήθεια ότι τα άτομα που θα αναπτύξουν Αλτσχάιμερ δείχνουν μείωση των γνωστικών λειτουργιών ήδη από την ηλικία των 40 (άλλες μελέτες αναφέρουν ακόμα και στα 30). Ο μέσος όμως άνθρωπος, παρουσιάζει ναι μεν φυσιολογικές γνωστικές αλλοιώσεις, χωρίς ωστόσο να είναι σε βαθμό που τον καθιστούν μη λειτουργικό.

O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τονίζει ότι οι άνοιες όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, δεν είναι φυσιολογικό επακόλουθο της γήρανσης. Αναμένονται, ναι, αλλοιώσεις στις μνημονικές ικανότητες, στην εκτέλεση πολύπλοκων γνωστικών δραστηριοτήτων καθώς και στην ταχύτητα σκέψης σε σύγκριση με νεαρότερες ηλικίες, όχι όμως σε βαθμό που να καθηλώνουν το άτομο. Παράλληλα οι μεγαλύτερες ηλικίες πιθανόν να κατέχουν υψηλό λεξιλόγιο, γενικές γνώσεις και κοινωνική σοφία, σε σύγκριση με νεότερούς τους.
Ο πληθυσμός της γης γερνά τόσο γρήγορα όπου τα άτομα άνω των 60 θα ξεπεράσουν σε αριθμό τα παιδιά για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπινου γένους μέχρι το 2050. Ημέρες σαν και αυτή σήμερα, υπάρχουν για να υπενθυμίζουν στον καθένα μας την αναγκαιότητα πρόληψης και ευαισθητοποίησης στα θέματα της υγείας του εγκεφάλου, καθώς και λήψη κατάλληλης πολιτικής από τις κυβερνήσεις για πρόληψη και ενίσχυση των κοινωνικών και οικονομικών προεκτάσεων της άνοιας.

Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα και την σελίδα στο Facebook του Κέντρου Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης και μάθετε περισσότερα για την υγεία του εγκεφάλου και δράσεις που τρέχουν τη χρονιά αυτή.

*Ειδικός Επιστήμονας, Κέντρο Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης

Εγγεγραμμένος Σχολικός Ψυχολόγος

Διδακτορικός Φοιτητής Κλινικής Ψυχολογίας