Έγκλημα… χωρίς τιμωρία ενόχων από το 2000

Ο κυπριακός λαός αναμένει με υπομονή εδώ και 21 χρόνια την τιμωρία όλων εκείνων που έπαιξαν κάποιο ρόλο στην κατάρρευση του χρηματιστηρίου, της οικονομίας, στο κούρεμα των καταθέσεων, στο λουκέτο της Λαϊκής και της Συνεργατικής, αλλά τι έγινε με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων και τη λίστα Γιωρκάτζη.

Προς απογοήτευση κανείς δεν έχει τιμωρηθεί παρά το γεγονός ότι φάκελοι με έρευνες βρίσκονται στοιβαγμένοι είτε στη Βουλή, είτε στη Νομική Υπηρεσία παρά τις προσδοκίες που είχαν εκφραστεί για τιμωρία των ενόχων. Τόσα χρόνια έρευνες επί ερευνών, σύσταση ερευνητικών επιτροπών, ατελείωτες ώρες κοινοβουλευτικών συνεδριάσεων για να αποδοθούν ευθύνες στους υπαίτιους της χρηματιστηριακής, οικονομικής και τραπεζικής καταστροφής.

Και τώρα έρχεται να προστεθεί ακόμη μια έρευνα που πάει και έρχεται στη Βουλή και συνεχώς διαφοροποιείται και έχει σχέση με τους βουλευτές και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Είναι η περιβόητη λίστα Γιωρκάτζη και η διαδικασία διερεύνησης των δανείων πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων (ΠΕΠ), τις διευκολύνσεις που είχαν στα δάνεια και γενικότερα αν υπήρχε προνομιακή μεταχείριση.

Στην ιστορία των ερευνητικών επιτροπών μπαίνει ακόμη μια. Είναι η τετραμελής επιτροπή για τον έλεγχο των πολιτογραφήσεων που διόρισε ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης, ορίζοντας ως πρόεδρο της ερευνητικής επιτροπής τον πρώην πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Μύρωνα Νικολάτο. Θα ερευνήσει κατά πόσο εφαρμόστηκαν ορθά όλες οι εν ισχύ κατά τον χρόνο υποβολής αιτήσεων για πολιτογράφηση, νομοθεσίες και αποφάσεις του Υπουργικού, κριτήρια, διαδικασίες, όροι και προϋποθέσεις περιλαμβανομένων των οικονομικών κριτηρίων. Υπάρχει και η τριμελής ερευνητική επιτροπής που κλήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον περασμένο Νοέμβριο να ελέγξει 26 περιπτώσεις για τις οποίες θα ξεκινούσε διαδικασία αποστέρησης διαβατηρίου.

Το σκηνικό λίγο πολύ γνωστό και με ορίζοντα τις βουλευτικές τον Μάιο του 2021 οι κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις είναι στα φόρτε τους. Τα πολιτικά κόμματα διαπληκτίζονται σε μια προσπάθεια να μετατοπίσουν την ευθύνη από πάνω τους και να διατηρήσουν την αθωότητά τους. Ο «Φ» παρουσιάζει τα μεγαλύτερα γεγονότα της σύγχρονης οικονομικής ιστορίας και τις έρευνες χωρίς όμως να υπάρξει τιμωρία.

21 χρόνια μετά τη φούσκα του ΧΑΚ

Το 1999 ήταν η χρονιά που ξέσπασε στην Κύπρο ο «πυρετός» του χρηματιστηρίου με εκατοντάδες Κύπριους από τη μια μέρα στην άλλη να μετατρέπονται σε επενδυτές σκορπώντας στον αέρα της φούσκας του χρηματιστηρίου όλες τους τις οικονομίες. Οι Κύπριοι έπαιζαν χρηματιστήριο όπως θα έπαιζαν σε πρακτορείο στοιχημάτων. Άρχισαν να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια οι λεγόμενοι χρηματιστές (νέοι και παλιοί) που σκοπό είχαν να καθοδηγήσουν την αγορά στις επενδύσεις. Όπως ειπώθηκε κατόπιν εορτής, δεκάδες ιδιοκτήτες εταιρειών έπαιρναν τα λεφτά των επενδυτών αλλά δεν γινόταν καμία πραγματική επένδυση. Αρκούνταν στο να αγοράζουν γραφεία, πολυτελή προσωπικά είδη και άλλες επιχειρήσεις οι οποίες και δεν είχαν καμία σχέση με την προϋπάρχουσα εταιρεία τους. Σε γενικές γραμμές δεκάδες άνθρωποι έχασαν τα λεφτά τους και κάποιοι άλλοι έγιναν πλούσιοι.

Ατιμώρητοι

21 χρόνια μετά και οι ιθύνοντες του σκανδάλου του ΧΑΚ παραμένουν είτε ατιμώρητοι είτε την έβγαλαν καθαρή με ελάχιστες ποινές. Το όλο θέμα παραπέμφθηκε στη Βουλή και στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημοσίων Δαπανών και της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού για το θέμα που τιτλοφορείται «Προβλήματα/Προοπτικές/Ευθύνες από τη Λειτουργία του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου». Το αποτέλεσμα, δεν τιμωρήθηκε κανείς. Ή αν τιμωρήθηκε κάποιος ή κάποιοι, την έβγαλαν με μικροχαστούκια και ας είχαμε στην Κύπρο βουλευτές και άλλους πολιτειακούς αξιωματούχους, που μας έλεγαν πως θα παραιτηθούν αν δεν μπουν φυλακή οι ένοχοι του ΧΑΚ. Ευθύνες και μάλιστα ασήκωτες είχαν και τα πολιτικά κόμματα, που, αντί να συστήσουν στους επενδυτές του γρήγορου πλουτισμού αυτοσυγκράτηση, έστησαν επενδυτικές εταιρείες και μπήκαν και αυτά στο κουμάρι της τότε εποχής. Όλοι μηδενός εξαιρουμένου. Μέσα στον επενδυτικό τους οίστρο και μέσα από την επιδίωξη του εύκολου πλουτισμού αγνόησαν όλοι τη διαχρονική αξία του «παν μέτρον άριστο».

Τραπεζική φούσκα

Η ιστορία επαναλαμβάνεται αρκετά χρόνια αργότερα, αλλά με άλλους πρωταγωνιστές. Μετά τη χρηματιστηριακή φούσκα, δώδεκα χρόνια μετά έσκασε η τραπεζική φούσκα. Οι τρεις σημαντικότερες επιτροπές που δημιουργήθηκαν με σκοπό τη διερεύνηση των αιτιών πίσω από την οικονομική κρίση αποφασίστηκαν από πολιτικούς θεσμούς (μία Επιτροπή διορίστηκε από την κυβέρνηση ενώ η άλλη ήταν από απόφαση της Βουλής) αλλά και μία από ένα ανεξάρτητο θεσμό (η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου είχε διορίσει μία επιτροπή). Ο διορισμός ερευνητικών επιτροπών αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο με σκοπό να διερευνηθούν διάφορα σκάνδαλα που είχαν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για την κοινωνία και την οικονομία. Παρόλα αυτά το σύστημα δεν κατάφερε να διασφαλίσει ότι υπάρχουν οι αναγκαίες διαδικασίες/μηχανισμοί που θα μπορούν να αξιοποιούν πλήρως, με πρακτικό τρόπο, τα ευρήματα τέτοιων επιτροπών ώστε να υποβοηθούν την απονομή δικαιοσύνης.

Ανεξάρτητη Επιτροπή 2012

Τον Νοέμβριο του 2012, η Κεντρική Τράπεζα δημιούργησε ανεξάρτητη επιτροπή τεσσάρων εμπειρογνωμόνων για να εξετάσει τον τραπεζικό τομέα με σκοπό να δώσει συγκεκριμένες και πρακτικές βελτιωτικές συστάσεις για το μέλλον του.

Σε πολιτικό επίπεδο 2013

Με το που ανέλαβε τα καθήκοντά της η Κυβέρνηση Αναστασιάδη (Φεβρουάριος 2013) διόρισε μία ανεξάρτητη εξεταστική επιτροπή (με επικεφαλής τον πρώην δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου Γιώργο Πική και ακόμη δύο δικαστές) με πολύ διευρυμένους όρους εντολής για να εξετάσει την κατάρρευση της οικονομίας.

Έρευνα το 2018 για τον Συνεργατισμό

Υπήρξε ο διορισμός τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής για να ερευνήσει και μα διακριβώσει όλα τα γεγονότα τα οποία σχετίζονται με την κατάσταση στην οποία περιήλθε το Συνεργατικό Πιστωτικό σύστημα στην Κύπρο. Η έκθεση που υπερβαίνει τις 800 σελίδες δόθηκε στη δημοσιότητα κατόπιν απόφασης του πρώην Γενικού Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη ο οποίος διαβεβαίωσε όταν πήρε στα χέρια του το πόρισμα, ότι δεν θα παραμείνει αναξιοποίητο. Στον απόηχο του πορίσματος της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού εξέχουσα θέση κατέχει και ο κατάλογος των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, τα οποία διατηρούσαν, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2017, μη εξυπηρετούμενα δάνεια σχεδόν €130 εκατομμυρίων ευρώ. Η κοινωνία των πολιτών διψά να μάθει τα ονόματά τους και να απαντηθούν τα αμείλικτα ερωτήματα που έθεσε στο πόρισμά της η Ερευνητική Επιτροπή για τον Συνεργατισμό.

Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών: Αυτεπάγγελτη Έρευνα

Η αυτεπάγγελτη έρευνα της επιτροπής από το 2012 είχε ως στόχο είχε να εξετάσει την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας. Αξίζει να αναφερθεί ότι μέσα από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο δεν μπορούσαν να διεξαχθούν παρά μόνο πολιτικά συμπεράσματα σχετικά με τις ενέργειες ή παραλείψεις της εκτελεστικής εξουσίας. Η τελική έκθεση συμπεριλαμβάνει ένα τεράστιο όγκο δεδομένων και πληροφοριών. Παρόλα αυτά στην προσπάθεια να επιτευχθεί ομοφωνία στην έγκριση του τελικού κειμένου από όλους τους βουλευτές της Επιτροπής, που προέρχονταν από διαφορετικά πολιτικά κόμματα, υπήρξαν οι σχετικές τροποποιήσεις στα κύρια συμπεράσματα.

Πηγή: philenews