Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου – του Σωκράτη Αντωνιάδη
Στην προηγούμενη ανάρτηση, μιλήσαμε για τον παπα-Παναγιώτη Ζάρο που υπηρετεί για 35 χρόνια στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, κηρύσσοντας στον Λαό του Θεού, μέσα από το πνευματικό του έργο και την προσωπική στάση ζωής του, το μήνυμα της Αγάπης.
Σήμερα θα πούμε δυο λόγια για την ιστορία της εκκλησίας του Αϊ Γιάννη:
Η εκκλησία ανακαινίστηκε εκ βάθρων το 1715 επί Μητροπολίτη Κιτίου Σιλβέστρου, μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Κύπρου. Χωρίς να υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες υπολογίζεται πως ο αρχικός ναός ανάγεται στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Το 1853 ανακαινίστηκε και πήρε τη σημερινή του μορφή.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, υπήρξε ο καθεδρικός ναός της Μητροπόλεως Κιτίου. Η Μητρόπολη στεγαζόταν σε αρχοντικό πλησίον της εκκλησίας.
Επειδή ο ναός γειτνίαζε με το κονάκι του Τούρκου διοικητή και τις φυλακές, ο Μητροπολίτης Κιτίου Μακάριος Α΄ (1737-1776), αγόρασε τούρκικες περιουσίες στην ενορία της Σωτήρας και έκτισε, μεταξύ 1756-1760, νέο μητροπολιτικό μέγαρο, καθιερώνοντας ως μητροπολιτικό ναό την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Το μητροπολιτικό μέγαρο του 18ου αιώνα, κατεδαφίστηκε το 1960 και αντικαταστάθηκε από το σημερινό, επί μητροπολίτη Ανθίμου.
Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου είναι θολωτή, μικρού μεγέθους γι αυτό και κατανυχτική (προκαλεί δέος στους πιστούς). Τις τρεις πλευρές του ναού (βόρεια, νότια και δυτική) διατρέχει στοά. Στη βόρεια και δυτική πλευρά είναι κτισμένα κελιά και το Συνοδικό. Στη δυτική πλευρά, εξωτερικά, υπάρχει μαρμάρινος άμβωνας του 1842. Το καμπαναριό οικοδομήθηκε περί τα μέσα του 19ου αιώνα, όπως και εκείνα του Αγίου Λαζάρου και της Χρυσοπολίτισσας. Υψώνεται σε 4 επίπεδα, σε αντίθεση με τα καμπαναριά των 2 άλλων εκκλησιών που διαθέτουν 3 επίπεδα. Θεωρείται ως ένα από πιο περίτεχνα καμπαναριά της Κύπρου.
Το ωραίο ξυλόγλυπτο εικονοστάσι είναι του 18ου αιώνα. Πολλές εικόνες είναι της περιόδου του μεσαίωνα και της τουρκοκρατίας. Ξεχωριστή θέση κατέχουν οι εικόνες του Κρητικού ζωγράφου Εμμανουήλ Τζανφουρνάρη που χρονολογούνται στην αρχή της τουρκοκρατίας. Διαθέτει επίσης ωραίο ξύλινο γυναικωνίτη.
Σωκράτης Αντωνιάδης
Σκαλλιώτικες Αναδρομές
