Κρίσιμος ο Σεπτέμβριος για τράπεζες και πελάτες
Τα οικονομικά δεδομένα νοικοκυριών και επιχειρήσεων αλλά και το μέλλον των τραπεζών στη μετά COVID-19 εποχή μπαίνουν επί τάπητος τον Σεπτέμβριο. Η ατζέντα των τραπεζών ανοίγει τόσο από εποπτικής πλευράς όσο και από πλευράς κυβέρνησης, καθώς, μετά τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, έρχεται η ώρα να αποτιμηθεί ο αντίκτυπος στην οικονομία και ειδικά στην αύξηση της ανεργίας και στο τραπεζικό σύστημα.
Ο Σεπτέμβριος θα είναι μήνας απολογισμού και επανεκκίνησης για δανειζόμενους αλλά και για τις ίδιες τις τράπεζες, με έμφαση σε δύο μέτωπα: κόκκινα δάνεια και νέες χορηγήσεις. Ουσιαστικά το τέλος Αυγούστου σηματοδοτεί, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα και το ξεπάγωμα των διαδικασιών όσον αφορά τη διαδικασία των εκποιήσεων.
Οι τράπεζες λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού από τα μέσα Μαρτίου είχαν ανακοινώσει ότι τερματίζουν τις διαδικασίες πλειστηριασμών δίνοντας δυο παρατάσεις, με την τελευταία να είναι τέλος Αυγούστου.
Φυσικά οι τράπεζες θέλοντας να ξεφορτωθούν μεγάλο όγκο μη εξυπηρετούμενων δανείων, έχουν κινήσει τις διαδικασίες πώλησης δανείων, με την Τράπεζα Κύπρου να προχωράει στη διάθεση των δανείων τα οποία περιλαμβάνονταν στο Helix 2.
Ο Σεπτέμβριος θα δώσει το στίγμα για το πού βαδίζουν οι τράπεζες και η οικονομία, καθώς θα συμπληρωθεί ένα εξάμηνο από το ξέσπασμα της κρίσης της COVID-19, συμπεριλαμβανομένου του β’ τριμήνου του έτους, στο οποίο υπολογίζεται ότι θα σημειωθεί και η μεγαλύτερη ύφεση. Αν και αυτό αποτελεί μια εκτίμηση που θα κριθεί από την εξέλιξη που θα έχει η πανδημία, το βασικό μέχρι στιγμής σενάριο λέει ότι η προοπτική ισχυρής ανάκαμψης υπάρχει για το 2021. Ακόμα και με το θετικό αυτό σενάριο, ωστόσο, η οικονομία το 2021 θα βρίσκεται με έλλειμμα ανάπτυξης , αφού η φετινή ύφεση δεν θα μπορέσει να ισοφαριστεί.
Το θέμα είναι τι γίνεται με τα ξενοδοχεία και τον ευρύτερο τουριστικό τομέα και αν η αναστολή δόσεων θα παραταθεί το 2021. Οι κυπριακές τράπεζες αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί και το 2021 μορατόριουμ στην καταβολή δόσεων δανείων, αυτή τη φορά πιο στοχευμένα και όχι οριζόντια όπως ισχύει σήμερα. Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα της ευρωζώνης η οποία με νομοθετική ρύθμιση και σε τόσο μεγάλο εύρος δανειοληπτών, χωρίς να υπάρχουν περιορισμοί εφάρμοσε το «πάγωμα» καταβολής δόσεων και τόκων μέχρι τέλος του 2020.
Φυσικά η μόνη εξαίρεση είναι ότι το δάνειο πρέπει να είναι εξυπηρετούμενο. Για τις τράπεζες έχει ανοίξει ο δρόμος και η σχετική δυνατότητα είναι εφικτή μετά και την απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ) να παρατείνει μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου την ημερομηνία εφαρμογής των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την υιοθέτηση νομοθετικών ή /και μη νομοθετικών μορατόριουμ.
Με πρώτο κρίσιμο τεστ την πορεία του τουρισμού, η εικόνα θα αποκρυσταλλωθεί το α’ τρίμηνο του 2021, όταν θα έχουν λήξει τα μορατόριουμ που έχουν συνάψει οι τράπεζες με επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Φυσικά οι τράπεζες όπως και η Κεντρική Τράπεζα εκτιμούν ότι ένα ποσοστό των δανείων που είναι σε αναστολή δόσεων θα γυρίσει σε μη εξυπηρετούμενα με την λήξη της περιόδου.
Το τοπίο παρακολουθείται στενά και από τον ευρωπαίο εποπτικό μηχανισμό, SSM, ο οποίος έχει θέσει στις τράπεζες κάποιους στόχους. Από τη μία πλευρά να συγκρατήσουν τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων και να συνεχίσουν και να επιταχύνουν τις προσπάθειες για τη μείωση του υφιστάμενου στοκ των NPLs. Από την άλλη πλευρά, να προχωρήσουν άμεσα και δυναμικά σε νέες χορηγήσεις στην πραγματική οικονομία.
