Σε ένα κράτος με φιλοπεριβαλλοντική πολιτική και ευαισθησία από τους πολίτες, δεν θα συζητούσαμε σήμερα για τα υλικά εκσκαφών, κατεδαφίσεων και κατασκευών, αφού αποτελούν πηγή πρώτων υλών και εύκολα μπορούν να διαχειριστούν. Στην Κύπρο, ωστόσο, μέχρι και σήμερα έχουν προορισμό τους παράνομους σκυβαλότοπους, τα χωράφια, τα ποτάμια και τα δάση. Τα απόβλητα από εκσκαφές, κατεδαφίσεις και κατασκευές (ΑΕΚΚ), γνωστά ως μπάζα, απαγορεύεται να εναποθέτονται παράνομα, αλλά πρέπει να καταλήγουν για ανακύκλωση. Στην Κύπρο δεν γίνεται καθόλου ανακύκλωση των υλικών, έτσι όσα δεν απορρίπτονται όπου να ‘ναι, κατέληγαν μέχρι και σήμερα για ταφή.
Σύμφωνα με το Τμήμα Περιβάλλοντος υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή Λευκωσίας – Λάρνακας αδειοδοτημένες μονάδες, καθώς και μονάδα υπό αδειοδότηση στο Δάλι, η θετική περιβαλλοντική Γνωμάτευση της οποίας εκδόθηκε από την Περιβαλλοντική Αρχή και στάληκε στην Πολεοδομία. Με την εν λόγω μονάδα είχαν γίνει διαπραγματεύσεις, με αποτέλεσμα να υπάρξει κατάληξη για κόστος χρέωσης στα €70, το οποίο κατά το Τμήμα Περιβάλλοντος είναι προσιτό, για πλήρη επεξεργασία όλων των αποβλήτων και απόθεση των υπολειμμάτων μέχρι τέλους του 2019.
Επιθεωρητές του Τμήματος Περιβάλλοντος έχουν παρατηρήσει παραβίαση της πρόσβασης και πύλης του πρώην σκυβαλότοπου Κοτσιάτη και παράνομη απόθεση στερεών αποβλήτων εκ μέρους επαγγελματιών μεταφορέων SKIP και φορτηγών. Πρόκειται για παράνομη ενέργεια, η οποία ενέχει σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον και την υγεία. Οι παρανομούντες υπόκεινται στις πρόνοιες της νομοθεσίας, εναντίον των οποίων θα ληφθούν όλα τα σχετικά μέτρα, εξώδικα μέχρι €4.000, ποινική δίωξη και ανάκληση της άδειας μεταφοράς αποβλήτων.
Παράλληλα, το Τμήμα Περιβάλλοντος αναφέρει ότι η πιο πάνω παράνομη ενέργεια περικλείει αισχροκέρδεια, εφόσον οι πολίτες έχουν πληρώσει τα σχετικά τέλη επεξεργασίας σε κατάλληλα αδειοδοτημένες μονάδες και όχι απόρριψη σε παράνομες περιοχές ή πρώην σκυβαλότοπους. Τονίζεται ότι η μεταφορά και απόθεση στερεών αποβλήτων διέπεται από τις πρόνοιες των περί Αποβλήτων Νόμων, οι οποίες και θα εφαρμοστούν από το Τμήμα Περιβάλλοντος, ώστε να παταχθεί το πιο πάνω φαινόμενο.
Με απόφαση του Τμήματος Περιβάλλοντος έχει ανασταλεί η λειτουργία της μονάδας παραλαβής στερεών αποβλήτων υπό την ονομασία «Λατομεία Χ. Μυλωνά (Μιτσερού) Λτδ».
Με απόφαση του Τμήματος Περιβάλλοντος έχει ανασταλεί η λειτουργία της μονάδας παραλαβής στερεών αποβλήτων υπό την ονομασία «Λατομεία Χ. Μυλωνά (Μιτσερού) Λτδ».
Η αναστολή της λειτουργίας της μονάδας οφείλεται σε δημιουργία συνθηκών, μετά από εκτεταμένη πυρκαγιά, που ενδέχεται να περικλείουν κίνδυνο για την υγεία και το περιβάλλον. Ως εκ τούτου, ειδοποιούνται ότι όσοι επιθυμούν να μεταφέρουν απόβλητα στη συγκεκριμένη μονάδα απαγορεύεται και όλοι οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εξυπηρετούνται από τη μονάδα «Λατομεία Λατούρος Λτδ» στο Δάλι, σύμφωνα με το Τμήμα Περιβάλλοντος.
Από την ταφή, στην ανακύκλωση
Μέχρι τις 28/2/2019, όλα τα ΑΕΚΚ μεταφέρονταν από τους μεταφορείς σκιπ στον σκυβαλότοπο Κοτσιάτη με μία υποτυπώδη χρέωση εισόδου (gate fee), μέχρι €8 ανά σκιπ. Ο σκυβαλότοπος Κοτσιάτης, όμως, έπρεπε να κλείσει, αφού το Κράτος πλήρωνε υπέρογκα ποσά ως πρόστιμο, για τη λειτουργία του. Από 1/3/2019 και αφού ο Κοτσιάτης έκλεισε, όλα τα ΑΕΚΚ ξεκίνησαν να μεταφέρονται σε αδειοδοτημένη μονάδα Επεξεργασίας, Εναλλακτικής Διαχείρισης και Τελικής Διάθεσης ΑΕΚΚ (Μονάδα ΑΕΚΚ) στο Μιτσερό. Η μονάδα αυτή παραλάμβανε με ένα πολύ χαμηλό gate fee ύψους €20 τα ΑΕΚΚ και απλά τα στοίβαζε σε μεγάλους σωρούς χωρίς να κάνει καμία διαχείριση.
Η εταιρεία Λατομεία Λατούρος Λτδ υπέβαλε αίτηση από τον Νοέμβριο του 2018 για να εξασφαλίσει όλες τις απαραίτητες άδειες λειτουργίας Μονάδας ΑΕΚΚ στις εγκαταστάσεις του λατομείου στο Δάλι. Η αίτηση είχε θετική γνωμάτευση από το Τμήμα Περιβάλλοντος στις 25/7/2019 και προέβηκε, πρόσφατα, σε παραγγελία Μονάδας Ανακύκλωσης από το Ισραήλ, η οποία θα είναι έτοιμη να λειτουργήσει περί τα τέλη Οκτωβρίου 2019. Η όλη επένδυση για να λειτουργήσει πλήρως σύμφωνα με τη νομοθεσία η μονάδα ΑΕΚΚ, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες υποδομές, μηχανήματα, γη του λατομείου θα πλησιάσει τα €2,5 εκατομμύρια. Πρόθεση της εταιρείας ήταν να ξεκινήσει να παραλαμβάνει ΑΕΚΚ, όταν και μόνο θα ήταν έτοιμη η Μονάδα Ανακύκλωσης.
Με αφορμή την πρόσφατη πυρκαγιά στις σωρούς των ΑΕΚΚ που ήταν στοιβαγμένες στη μονάδα στο Μιτσερό, το Τμήμα Περιβάλλοντος, στις 19/7/2019, μη έχοντας άλλη επιλογή για την εναπόθεση των ΑΕΚΚ, παρακάλεσε τα Λατομεία Λατούρος Λτδ να ξεκινήσουν να παραλαμβάνουν ΑΕΚΚ από τις 22/7/2019.
Με αφορμή την πρόσφατη πυρκαγιά στις σωρούς των ΑΕΚΚ που ήταν στοιβαγμένες στη μονάδα στο Μιτσερό, το Τμήμα Περιβάλλοντος, στις 19/7/2019, μη έχοντας άλλη επιλογή για την εναπόθεση των ΑΕΚΚ, παρακάλεσε τα Λατομεία Λατούρος Λτδ να ξεκινήσουν να παραλαμβάνουν ΑΕΚΚ από τις 22/7/2019.
ΜΟΝΑΔΑ ΓΙΑ 250.000 ΤΟΝΟΥΣ ΕΤΗΣΙΩΣ
Η εγκατάσταση και λειτουργία μονάδας επεξεργασίας διαχείρισης και τελικής διάθεσης ΑΕΚΚ στον χώρο του λατομείου της εταιρείας Λατομεία Λατούρος στην περιοχή Δήμου Ιδαλίου στην επαρχία Λευκωσίας, θα καταλαμβάνει έκταση περίπου 8,5 δεκάρια και θα έχει δυναμικότητα που εκτιμάται σε 250.000 τόνους εισερχόμενων ΑΕΚΚ ετησίως.
Η μονάδα θα παραλαμβάνει υλικά που ταξινομούνται ως υλικά εκσκαφών, κτηριακών κατασκευών και κατεδαφίσεων (μπάζα), καθώς και ογκωδών και ανάμεικτων αποβλήτων.
Η μονάδα θα παραλαμβάνει υλικά που ταξινομούνται ως υλικά εκσκαφών, κτηριακών κατασκευών και κατεδαφίσεων (μπάζα), καθώς και ογκωδών και ανάμεικτων αποβλήτων.
Στο προτεινόμενο έργο που θα κατασκευαστεί και θα λειτουργεί στον χώρο θα γίνεται παραλαβή, διαχείριση και επεξεργασία των ΑΕΚΚ και ανάμεικτων και διαχείριση ανακυκλωμένων υλικών. Επίσης, θα γίνεται τελική διάθεση μη αξιοποιήσιμων υπολειμμάτων αδρανών υλικών με υγειονομική ταφή που θα συμβάλει στην αποκατάσταση του χώρου του λατομείου.
Η λειτουργία της προτεινόμενης μονάδας επεξεργασίας και τελικής διάθεσης ΑΕΚΚ αποτελεί μέρος στη λύση της διαχείρισης οικοδομικών και άλλων ογκωδών ανάμεικτων και δομικών αποβλήτων, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις απορρίπτονται ανεξέλεγκτα σε όχθες ποταμών, χωματερές και άλλους ακατάλληλους χώρους.
Ταυτόχρονα, επιτυγχάνεται μείωση του όγκου και του βάρους των αποβλήτων που προκύπτουν από κατασκευές και εκσκαφές και εξοικονόμηση πρώτων υλών, ενώ η λειτουργία της συνεισφέρει σημαντικά στη προστασία του περιβάλλοντος, διαμορφώνοντας περιβαλλοντική συνείδηση και ενθαρρύνοντας περαιτέρω την ανακύκλωση.
Ζητούν εφαρμογή της νομοθεσίας τα Λατομεία Λατούρος
Τα Λατομεία Λατούρος Λτδ με επιστολή τους στον Πρόεδρο Αναστασιάδη αναφέρουν ότι μόλις δημιούργησαν τις απαραίτητες υποδομές για να ξεκινήσουν να παραλαμβάνουν ΑΕΚΚ και εξέδωσαν και τον τιμοκατάλογο εισαγωγής, άρχισαν οι διαμαρτυρίες από τους μεταφορείς σκιπ. Οι τιμές αυτές βασίστηκαν στο ότι τα Λατομεία θα κάνουν πλήρη διαχείριση – ανακύκλωση των ΑΕΚΚ και θα καταλήγουν σε ένα ποσοστό υπολειμμάτων (που θα θάβονται), λιγότερο του 10%, ενώ η νομοθεσία προνοεί τα υπολείμματα τέτοιων μονάδων να είναι μέχρι και 30%, το οποίο από το 2025 θα πρέπει να κατέβει στο 10%.
Σύμφωνα με τα Λατομεία Λατούρος, οι διαμαρτυρίες και τα απεργιακά μέτρα του Συνδέσμου Αδειούχων Μεταφορών σκιπ ξεκίνησαν μετά από σύγκριση δύο ανομοίων πραγμάτων: (1) Παραλαβή και 100% θάψιμο των ΑΕΚΚ (ουσιαστικά κάτι που είναι παράνομο) και (2) παραλαβή, πλήρης διαχείριση – ανακύκλωση και λιγότερο από 10% θάψιμο των ΑΕΚΚ.
Τα Λατομεία Λατούρος, απευθυνόμενα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θέλουν να γνωρίζουν κατά πόσο το Κράτος προτίθεται να εφαρμόσει πλήρως τη νομοθεσία που διέπει τη σωστή διαχείριση των ΑΕΚΚ. Σε αντίθετη περίπτωση, σημειώνουν, καμία μονάδα η οποία στοχεύει να κάνει πλήρη διαχείριση – ανακύκλωση των ΑΕΚΚ δεν έχει πιθανότητα επιβίωσης, αφού ο ανταγωνισμός από κάποιον που απλά θα παραλαμβάνει και θα θάβει θα είναι αθέμιτος.
Τα λατομεία ζητούν να εφαρμοστεί η νομοθεσία. Σε διαφορετική περίπτωση δεν επιθυμούν να προχωρήσουν στην εν λόγω επένδυση.
