Δράσεις για μείωση των σκουπιδιών

Σε συγκεκριμένες δράσεις στρέφεται το Τμήμα Περιβάλλοντος για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων με ζητούμενο, η Κύπρος να επιτύχει τους άπιαστους προς το παρόν στόχους για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αστικών απορριμμάτων σε ποσοστό 50%. Μέσα από δράσεις που επεξεργάζεται το Τμήμα αυτό το διάστημα προωθείται μεταξύ άλλων η εισαγωγή φόρων επί της υγειονομικής ταφής αποβλήτων, με στόχο να μην καταλήγουν σε ΟΕΔΑ/ΧΥΤΑ ανακυκλώσιμα και ανακτήσιμα απόβλητα.

Παράλληλα, προωθείται η βελτίωση και επέκταση της χωριστής συλλογής αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων βιολογικών αποβλήτων και θέσπιση ελάχιστων προτύπων υπηρεσιών για τη χωριστή συλλογή. Στους σχεδιασμούς περιλαμβάνεται η αξιοποίηση οικονομικών μέσων, όπως συστήματα «Πληρώνω Όσο Πετώ» και θέσπιση υποχρεωτικών στόχων ανακύκλωσης για τοπικές αρχές, με κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση. Επιπλέον, περιλαμβάνεται η ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων στήριξης των τοπικών Αρχών για υλοποίηση των μέτρων χωριστής συλλογής και βελτίωση των ποσοστών ανακύκλωσης, καθώς και βελτίωση της λειτουργίας των συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού.

Επισημαίνεται ότι οι πολιτικές και οι δράσεις που προωθεί το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος στοχεύουν στη σταδιακή μετάβαση προς την κυκλική οικονομία, υιοθετώντας τους φιλόδοξους ευρωπαϊκούς στόχους για μείωση της δημιουργίας αποβλήτων, αύξηση της διαλογής στην πηγή, αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των αποβλήτων και σημαντική μείωση αποβλήτων που προορίζονται για ταφή. Στόχος είναι όπως, μέχρι το 2035, οι συνολικές ποσότητες αστικών αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής μειωθούν στο 10% των συνολικών ποσοτήτων που παράγονται.

Σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση των περιβαλλοντικών στόχων αποτελούν Κανονισμοί οι οποίοι βρίσκονται στο τελικό στάδιο ετοιμασίας και διαβούλευσης με τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και έχουν στόχο τον καθορισμό των υποχρεώσεων των τοπικών αρχών για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων. Οι Κανονισμοί, προβλέπουν την εκπόνηση τοπικών σχεδίων δράσης για την πρόληψη της δημιουργίας και τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων, την εγκαθίδρυση παγκύπριου προγράμματος διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής των δημοτικών αποβλήτων και την εφαρμογή ενιαίου συστήματος «Πληρώνω Όσο Πετώ». Η χωριστή συλλογή θα καλύπτει τόσο τα ανακυκλώσιμα ρεύματα όσο και τα οργανικά απόβλητα που παράγονται από τα νοικοκυριά.

Για την εφαρμογή των Κανονισμών, το Υπουργείο έχει διεξάγει δύο μελέτες. Η πρώτη μελέτη προτείνει τις προδιαγραφές του συστήματος διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής των οργανικών αποβλήτων, που θα εγκατασταθεί σε αστικές, τουριστικές και αγροτικές περιοχές. Η δεύτερη μελέτη αφορά στο παγκύπριο σύστημα «Πληρώνω Όσο Πετώ», που θα πρέπει να εφαρμοστεί από τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και προτείνει επιλογές για τη χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών σε περιοχές που δεν καλύπτονται από τα υφιστάμενα συστήματα ευθύνης του παραγωγού.

Σύμφωνα με την Έκθεση Έγκαιρης Προειδοποίησης για την Κύπρο που εκδόθηκε από την Κομισιόν στα πλαίσια της Έκθεσης της για την εφαρμογή της νομοθεσίας της Ε.Ε. για τα απόβλητα, η Κύπρος θεωρείται ότι κινδυνεύει να μην επιτύχει τον στόχο του 2020 για την προετοιμασία των αστικών αποβλήτων για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση σε ποσοστό 50%.

Οι συνεχιζόμενες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Κύπρος στην εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων οφείλονται:

● Στην έλλειψη συστημάτων υποδομής και συλλογής για ανακυκλώσιμα υλικά και για τη μεταφορά των βιοδιασπώμενων αποβλήτων μακριά από τους χώρους υγειονομικής ταφής.
● Στην έλλειψη συντονισμού μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων της διοίκησης και στην ανεπαρκή ικανότητα σε τοπικό επίπεδο.
● Στην έλλειψη κινήτρων (συμπεριλαμβανομένης της απουσίας οικονομικών μέσων) για πρόληψη των αποβλήτων και βελτίωση της ανακύκλωσης.

Απαιτείται δίκτυο για αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων

Σύμφωνα με την Έκθεση της Κύπρου για την επισκόπηση εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής που εκδόθηκε από την Ε.Ε. τον Απρίλιο του 2019, παρόλο που έχει σημειωθεί πρόοδος, η Κύπρος πρέπει να καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να δημιουργήσει επαρκές δίκτυο εγκαταστάσεων για την αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων εάν επιθυμεί να εκπληρώσει τον στόχο του 2020 για αύξηση σε 50% του ποσοστού ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων.

Στην Έκθεση επισημαίνεται ότι η Κύπρος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην επίτευξη του στόχου ανακύκλωσης, κυρίως λόγω έλλειψης συστημάτων χωριστής συλλογής και διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών και εκτροπής των βιοδιασπώμενων αποβλήτων από χώρους υγειονομικής ταφής. Επισημαίνεται, ότι θα πρέπει να καταβληθούν επιπλέον σημαντικές προσπάθειες για τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής μόνο σε υπολειμματικά απόβλητα έως το 2035 (10 % κατ’ ανώτατο όριο).
Προωθείται η διαλογή στην πηγή και χωριστή συλλογή

Κανονισμοί που ετοιμάστηκαν για τη διαχείριση των αποβλήτων από τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και του σχεδιασμού που προωθείται για το σύστημα διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής και το σύστημα Πληρώνω Όσο Πετώ (ΠΟΠ), με στόχο την ανταλλαγή απόψεων με τους εμπλεκόμενους, παρουσιάστηκε σε πρόσφατη ημερίδα για τη διαχείριση των αποβλήτων από τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Βάσει των σχετικών Κανονισμών που έχουν ετοιμαστεί, οι τοπικές Αρχές θα πρέπει να εφαρμόσουν συστήματα χωριστής συλλογής και διαλογής στην πηγή των δημοτικών αποβλήτων, καθώς και σύστημα ΠΟΠ σε παγκύπρια βάση. Με τον τρόπο αυτό δίνονται αρμοδιότητες στις Τοπικές Αρχές και καθορίζεται το πλαίσιο στο οποίο θα δύνανται να δραστηριοποιούνται, στα πλαίσια της προώθησης της ορθολογικής διαχείρισης των αποβλήτων. Συγκεκριμένα οι Κανονισμοί θα περιλαμβάνουν μέτρα για την ετοιμασία τοπικών σχεδίων δράσης για την πρόληψη δημιουργίας και τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων, την υποχρέωση για εγκαθίδρυση συστήματος διαλογής στην πηγή και χωριστή συλλογή και συστήματος ΠΟΠ.

Στη μελέτη γίνονται εισηγήσεις για το σχεδιασμό του Συστήματος ΠΟΠ που θα εφαρμοστεί σε Δήμους και Κοινότητες, σε Παγκύπρια βάση και καθορίζονται οι σχετικές προδιαγραφές του συστήματος, όπως απαιτείται από τους περί Αποβλήτων (Διαχείριση δημοτικών αποβλήτων από τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης) Κανονισμοί που έχουν ετοιμαστεί και προωθούνται.
Η ανάγκη θέσπισης, μέτρων πρόληψης και χωριστής συλλογής είναι επιτακτική τόσο λόγω στόχων που τίθενται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο λόγω ανάγκης εκτροπής από τις ΟΕΔΑ ποσοτήτων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με τρόπο πιο ψηλά στην ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων για την εγκαθίδρυση συστήματος χωριστής συλλογής οργανικών αποβλήτων.

Η χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων αποτελεί στόχο στην Στρατηγική για τη Διαχείριση των Δημοτικών Αποβλήτων της Κύπρου η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2015 αλλά, και απαίτηση βάση των περί Αποβλήτων (Διαχείριση δημοτικών αποβλήτων από τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης) Κανονισμών που έχουν ετοιμαστεί και προωθούνται.
Σύμφωνα με το Τμήμα Περιβάλλοντος, για την αποτελεσματική εφαρμογή των Κανονισμών και την συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων, των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των μονάδων διαχείρισης αποβλήτων, είναι απαραίτητη η τεχνοοικονομική ενίσχυση τους, για τη διασφάλιση του εκσυγχρονισμού των υποδομών επεξεργασίας και της υψηλής απόδοσης ως προς την διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων.

Πηγή:philenews.com