Ευαγόρας Παλλικαρίδης:Σαν σήμερα πήρε την ανηφοριά της Λευτεριάς
Συμπληρώνονται σήμερα εξήντα δύο χρόνια από την μαρτυρική θυσία του ήρωά μαθητή-ποιητή αντάρτη Ευαγόρα Παλληκαρίδη Γεννήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου του 1938 στο χωριό Τσάδα της επαρχίας Πάφου. Ήδη από τα μαθητικά του χρόνια ξεχώρισε για τη μαχητικότητα και τη φιλοπατρία του. Η «πρώτη αγωνιστική πράξη του Ευαγόρα Παλληκαρίδη», όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, «ήταν η τολμηρή του ενέργεια να κατεβάσει την αγγλική σημαία από τα προπύλαια του Ιακωβείου σταδίου της Πάφου στις 2. 6. 1953 , ημέρα στέψης της βασίλισσας. Με αυτή του την πράξη, όπως υπογραμμίζεται στην ίδια Εγκυκλοπαίδεια, «αποτέλεσε τον σπινθήρα των μαχητικών διαδηλώσεων» που κατάφεραν να οδηγήσουν σε ματαίωση τους προγραμματιζόμενους εορτασμούς των Άγγλων στην Πάφο.
Το 1954, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης μυήθηκε στην Ε.ΟΚ.Α. Από το 1954 μέχρι την επίσημη έναρξη του αγώνα, τον Απρίλη του 1955, συνέβαλε στην προετοιμασία και οργάνωση ομάδων.
Κατά τη διάρκεια του αγώνα, συμμετείχε σε ενέδρες και σε διαδηλώσεις. Σε μια από τις διαδηλώσεις, στις 17 Νοεμβρίου του 1955, συνελήφθηκε και αφού του απαγγέλθηκε κατηγορία για οχλαγωγία, αφέθηκε ελεύθερος. Η δίκη του ορίστηκε στις 6 Δεκεμβρίου του 1955.
Μια μέρα πριν τη δίκη αποφάσισε να βγει αντάρτης στα βουνά. Για ένα χρόνο, συμμετείχε σε ενέδρες και επιθέσεις κατά των αγγλικών στρατευμάτων. Μια από τις πιο σημαντικές ενέδρες που έλαβε μέρος στήθηκε στο χωριό μας, στη Λυσό. «Για την ανταρτική του δράση», όπως γράφει η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, «επικηρύχθηκε από τους Άγγλους για το πολύ μεγάλο για την εποχή ποσό των 5000 λιρών».
Στις 18 Δεκεμβρίου του 1956, οι Άγγλοι έστησαν ενέδρα στην αντάρτικη ομάδα του Ευαγόρα Παλληκαρίδη τη στιγμή που μετέφερε προμήθειες. Τότε έγινε και η σύλληψη του Παλληκαρίδη. Στο σημείο που συνελήφθηκε ο ήρωας, οι Λυσιώτες ανέγειραν το προαναφερόμενο μνημείο.
Μετά τη σύλληψη του, οδηγήθηκε στις Κεντρικές Φυλακές. Στις 25 Φεβρουαρίου καταδικάστηκε σε θάνατο δια απαγχονισμού. Την επομένη της καταδίκης του Παλληκαρίδη σε θάνατο, ο κόσμος ξεσηκώνεται για να σώσει τον νεαρό μαθητή. Οι εκκλήσεις για την απονομή χάριτος από την Ελλάδα, την Αγγλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες απορρίπτονται από τον άγγλο κυβερνήτη Τζον Χάρντινγκ και την αγγλική διπλωματία.
Tο απόγευμα της 13 Μαρτίου, ο Ευαγόρας, γράφει σ’ ένα κομμάτι χαρτί: « Θ΄ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί». Ακριβώς τα μεσάνυχτα, αφού μεταλάβει, καλούν την μητέρα του να τον αντικρίσει για τελευταία φορά και αυτός την παρηγορεί: « Μη θρηνείς μάνα, πεθαίνω για την Ελλάδα»….
