Ποιος εν ο πελλός που την πόρτα και γιατί εν της παπαθκιάς τα ξύλα; Κυπριακές εκφράσεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά και κρύβουν από μία ιστορία! …
Εν ο πελλός που την πόρτα, εν να πιάεις τον Μίτα, η συτζιά του μαύρου και άλλες πολλές εκφράσεις της κυπριακής καθομιλουμένης, που χρησιμοποιούνται καθημερινά και εκφράζουν ακριβώς αυτό που θέλουμε να πούμε. Κι όλοι καταλαβαίνουν. Ποια είναι όμως η ιστορία της κάθε έκφρασης, πώς προέκυψε και ποια είναι όλα αυτά τα πρόσωπα που έχουν εισβάλει στην καθημερινότητά μας; Ο Μίτας, ο πελλός, ο μαύρος, η παπαθκιά έχουν δικές τους ιστορίες. Άλλες πραγματικές, άλλες φανταστικές συνδέονται με το παρελθόν και την κουλτούρα του νησιού.
Μέρος Α΄
Εν ο πελλός που την πόρταν
Αρχικά η έκφραση δεν βγάζει κανένα νόημα. Ωστόσο, όλοι καταλαβαίνουν. Ποιοι ξέρουν όμως τον πελλό; Η ιστορία αναφέρει πως κάποτε υπήρχαν δύο αδέλφια. Ο πελλός και ο πιο «έξυπνος» αδελφός του, οι οποίοι αποφάσισαν να βγουν στους δρόμους και να βρουν την τύχη τους. Φεύγοντας από το σπίτι ο έξυπνος φώναξε «Φερ’ τζιαι την πόρταν μιτά σου, ρε πελλέ», εννοώντας να την κλείσει. Ωστόσο, αυτός απλά πήρε μαζί του ολόκληρη την πόρτα και οι δυο τους άρχισαν να περιφέρονται στους δρόμους. Όταν το συνειδητοποίησε ο έξυπνος του είπε «ρε μα ΄σαι πελλός, κουβαλάς τζιαι την πόρτα μιτά σου;». Σε μία άλλη εκδοχή του παραμυθιού λέγεται πως ο έξυπνος αδελφός αποφάσισε να αναζητήσει την τύχη του στο σπίτι του παπά. Έτσι ζήτησε από τον πελλό αδελφό του να πάνε να δουν αν είναι όμορφη η κόρη του παπά για να τη ζητήσει σε αρραβώνα. Το παραμύθι τελειώνει με την ίδια στιχομυθία και τον πελλό να κρατά την πόρτα του σπιτιού του παπά.
Εν να πιάεις τον Μίτα
Γενιές ολόκληρες χρησιμοποιούν αυτήν τη φράση χωρίς παρ’ όλα αυτά να γνωρίζουν την προέλευσή της. Συνήθως τη χρησιμοποιούμε για να εκφράσουμε με υπερβολή πως όταν κάποιος προσπαθεί να πετύχει ή να πάρει κάτι, ουσιαστικά στο τέλος δεν θα τα καταφέρει. Θα φύγει, δηλαδή, με άδεια χέρια. Ποιος ήταν όμως ο Μίτας και γιατί έμεινε το όνομά του τόσο βαθιά χαραγμένο στη μνήμη μας ως κάτι το άπιαστο; …
Διαβάστε όλο το άρθρο: mixanitouxronou.com.cy
