Tην παρέμβαση του Γενικού Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη προκάλεσαν οι πολύμηνες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην εκτέλεση έργων της Β’ Φάσης του αποχετευτικού συστήματος στη Λάρνακα, κυρίως, λόγω του εντοπισμού αρχαιοτήτων.
Γεγονός, που εκτόξευσε το κόστος στα ύψη, το οποίο, βεβαίως, θα κληθούν να πληρώσουν οι δημότες της Λάρνακας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ίδιου του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λάρνακας (ΣΑΛ), μέχρι την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών έργων, οι απαιτήσεις του εργολάβου αναμένεται να ανέλθουν στα €2,5 εκατ. Αρκεί να αναφέρουμε, ότι τα κατασκευαστικά έργα στο κέντρο της Λάρνακας θα έπρεπε να αποπερατωθούν τον Σεπτέμβριο του 2015, ενώ μέχρι σήμερα ολοκληρώθηκε μόλις το 65% των έργων.
Λόγω, ακριβώς, αυτών των καθυστερήσεων στην αποπεράτωση των έργων, που θυμίζουν το «γιοφύρι της Άρτας», δρόμοι παραμένουν κλειστοί για μεγάλο χρονικό διάστημα, υποχρεώνοντας αρκετές μικρές επιχειρήσεις – καταστήματα και περίπτερα στην περιοχή των λεωφόρων Στρατηγού Τιμάγια, Γρίβα Διγενή και Γρηγόρη Αυξεντίου να βάλουν λουκέτο, ενώ η ταλαιπωρία των πολιτών συνεχίζεται.
Ενόψει των πολύμηνων καθυστερήσεων και λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα περατώθηκε μόλις το 65% των έργων, ενώ το εναπομένον τμήμα αφορά εργασίες στον πυρήνα της Λάρνακας, περιοχή ιδιαίτερου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, ο Γενικός Ελεγκτής ζήτησε όπως επανεξεταστεί σοβαρά το ενδεχόμενο να αφαιρεθούν από τις συμβατικές υποχρεώσεις του εργολάβου, οι εργασίες στις περιοχές που εκτιμάται ή διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν αρχαιότητες. Λαμβάνοντας υπόψη και το αναθεωρημένο πρόσθετο κόστος καθώς και τη σημαντική υπέρβαση του προϋπολογισμού του έργου. Επί του θέματος, ο Γενικός Ελεγκτής προέβη χθες σε γραπτή ενημέρωση της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής, μετά από απαίτηση των βουλευτών, καθώς ενώπιον τους εκκρεμεί προς εξέταση, θέμα ενδεχόμενης διασπάθισης δημόσιου χρήματος.
Στην έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, ημερομηνίας 24/11/2015, που υπογράφει ο Διευθυντής Τεχνικού Ελέγχου Ανδρέας Χασαπόπουλος, επιρρίπτονται σαφέστατες ευθύνες για τις μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην ολοκλήρωση των έργων στο διοικητικό συμβούλιο του Αποχετευτικού Λάρνακας, στο οποίο να σημειωθεί, συμμετέχουν όλα τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου της πόλης.
Τα ευρήματα
Η σύμβαση με αρ. C12 για την οποία παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα και καθυστερήσεις, υπογράφηκε στις 8/8/2013 μεταξύ του ΣΑΛ και του ανάδοχου εργολάβου που είναι η κοινοπραξία «lacovou – Zemco» για το ποσό των €7.476.000. Η σύμβαση προβλέπει την κατασκευή 22 χλμ. δικτύου λυμάτων, επτά χλμ. δικτύου όμβριων υδάτων και ενός αντλιοστασίου λυμάτων στην περιοχή που περικλείεται από τις λεωφόρους Στρατηγού Τιμάγια, Γρίβα Διγενή και Γρηγόρη Αυξεντίου και τις οδούς Κιλκίς, Κίμωνος και Πετράκη Κυπριανού. Ως ημερομηνία έναρξης του συμβολαίου καθορίστηκε η 2/9/2013, με διάρκεια 24 μήνες. Ως εκ τούτου, η συμβατική ημερομηνία αποπεράτωσης ήταν η 1/9/2015, η οποία έχει παρέλθει προ πολλού.
Στην έκθεση του ο Γενικός Ελεγκτής προβαίνει στις εξής αναφορές, διαπιστώσεις και υποδείξεις:
>> Το Τμήμα Αρχαιοτήτων είχε ενημερώσει το ΣΑΛ από το 2006 για την ύπαρξη αρχαιοτήτων εντός των ορίων του Συμβολαίου αρ. C12, ζητώντας όπως περιληφθούν στους όρους της σύμβασης οι ανάλογες πρόνοιες. Για το θέμα αυτό, ο Γενικός Ελεγκτής ζήτησε πρόσθετα στοιχεία τόσο από το Τμήμα Αρχαιοτήτων όσο και από το ΣΑΛ για περαιτέρω διερεύνηση προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο λήφθηκαν υπόψη από το ΣΑΛ οι υποδείξεις του Τμήματος Αρχαιοτήτων και εάν ναι, με ποιο τρόπο στο συμβόλαιο C12. Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, δεν λήφθηκαν υπόψη.
>> Σημειώθηκε σοβαρή καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τον χειρισμό του σοβαρού θέματος της ανεύρεσης αρχαιοτήτων από το ΣΑΛ. Συγκεκριμένα, οι αρχαιότητες ενώ άρχισαν να εντοπίζονται από τα τέλη Μαΐου του 2014 ζητήθηκαν απόψεις/εισηγήσεις από την Ελεγκτική Υπηρεσία επτά μήνες μετά και συγκεκριμένα στις 28/12/2014 στο πλαίσιο συνάντησης που είχε η Επιτροπή Παρακολούθησης Έργων του ΣΑΛ με την Ελεγκτική Υπηρεσία, οι οποίες και δόθηκαν αμέσως. Η εισήγηση του Γενικού Ελεγκτή ήταν από τότε να εξεταστεί σοβαρά το ενδεχόμενο να αφαιρεθούν από τις συμβατικές υποχρεώσεις του ανάδοχου εργολάβου οι εργασίες στις περιοχές που παρουσιάζονται αρχαιότητες, περιλαμβάνοντας τες, σε νέα σύμβαση, η οποία θα προκηρυσσόταν με διαφορετικούς όρους, για να λαμβάνουν υπόψη, με πιο συγκεκριμένο τρόπο, την ύπαρξη των αρχαιοτήτων.
>> Τον Ιούνιο του 2015, δηλαδή, μετά από παρέλευση άλλων έξι μηνών, υποβλήθηκε έκθεση εξωτερικού συμβούλου και ακολούθησε τον Ιούλιο του 2015 η υποβολή μελέτης ευαισθησίας. Στη συνέχεια, έγινε επικαιροποίηση της μελέτης τον Οκτώβριο του 2015. Όπως προκύπτει από την επικαιροποιημένη έκθεση του εξωτερικού συμβούλου, οι απαιτήσεις του εργολάβου μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015, με συμπληρωμένο το 45% του έργου, ανέρχονταν στις €900.000. Μέχρι την ολοκλήρωση του έργου, η οποία εκτιμήθηκε ότι θα γίνει περίπου δύο χρόνια μετά τη συμβατική ημερομηνία αποπεράτωσης του, οι απαιτήσεις αυτές υπολογίστηκαν από το ΣΑΛ ότι θα ανέλθουν στα €2,9 εκατ.. Όπως αναφέρει στην έκθεση του ο Γενικός Ελεγκτής, παρατηρήθηκαν φαινόμενα εκβιαστικών απαιτήσεων του εργολάβου προς το ΣΑΛ σύμφωνα με τις οποίες, δεν θα προχωρούσε με τις κατασκευαστικές εργασίες εάν δεν του καταβληθεί προηγουμένως συγκεκριμένο ποσό.
>> Με επιστολή του στις 27/1/2016 ο Γενικός Ελεγκτής αφού παρατήρησε ότι σημειώθηκε σημαντική καθυστέρηση στο χειρισμό του θέματος επανέφερε την εισήγηση του για εξέταση του ενδεχόμενου αφαίρεσης τμήματος του έργου από τις συμβατικές υποχρεώσεις του εργολάβου καθώς και την εισήγηση όπως πριν τη διαμόρφωση των τελικών αποφάσεων του ΣΑΛ, ζητηθεί συμβουλευτικά, η συνδρομή της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων. Ακολούθησαν σχετικές υπηρεσιακές εκθέσεις του ΣΑΛ με ημερ. 3/2/2016 και 1/3/2016 για το εν λόγω θέμα, σύμφωνα με τις οποίες, η αφαίρεση μέρους του έργου δεν αποτελούσε την καλύτερη υπό τις περιστάσεις επιλογή. Θέση, με την οποία συμφώνησε και ο εξωτερικός σύμβουλος του ΣΑΛ. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στις εν λόγω εκθέσεις, το έργο αναμένεται να έχει συνολική καθυστέρηση 31-36 μήνες και αντίστοιχο πρόσθετο κόστος της τάξης των €2,2 εκατ. με €2,5 εκατ..
>> Όπως πληροφόρησε τους βουλευτές της Επιτροπής Ελέγχου ο Γενικός Ελεγκτής, προτίθεται να εισηγηθεί, εκ νέου, στο ΣΑΛ όπως τεθούν ενώπιον της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων οι υπηρεσιακές και άλλες εκθέσεις που αφορούν το θέμα της ανεύρεσης αρχαιοτήτων για συμβουλευτική καθοδήγηση του σε σχέση με τη διαχείριση της εν λόγω σύμβασης καθώς και για τις πρόσθετες απαιτήσεις του εργολάβου.
Πολλά μέτωπα εργασίας, μεγάλη η ταλαιπωρία
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, συνεχίζουν να υφίστανται προβλήματα εκτέλεσης των εργασιών στις περιοχές του έργου όπου εντοπίζονται αρχαιολογικά ευρήματα.
Τα προβλήματα σχετίζονται κατά κύριο λόγο με τη μεθοδολογία που εφαρμόζεται για την ανασκαφική διερεύνηση στον χώρο καθώς και με την ερμηνεία προνοιών της σύμβασης από τα συμβαλλόμενα μέρη (εφαρμογή σχεδίου ασφάλειας και υγείας, κάλυψη του προσωπικού του Τμήματος Αρχαιοτήτων από τις ασφάλειες έργου κ.λπ.). Λόγω των εν λόγω προβλημάτων, διάφορα μέτωπα εργασίας παραμένουν ανοικτά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, με συνεπακόλουθη ταλαιπωρία των επηρεαζόμενων κατοίκων και επιχειρήσεων και των διερχομένων οδηγών ενώ παρατείνεται και η έκθεση αρχαιολογικών ευρημάτων στις κλιματικές συνθήκες.
Γεγονός, που λειτουργεί ανασταλτικά για τη διατήρηση της στατικής επάρκειάς τους όπως σχετικά υποδεικνύεται και από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.
