Απορώ αν αισθάνεσαι τύψεις!

Ο Ορέστης είναι αυτός που δικαιούται περισσότερο από όλους να ανατριχιάζει και μόνο στο άκουσμα του λαϊκού άσματος, μολονότι δεν ευτύχησε να το ακούσει live. Μπορεί βέβαια, το δικό του έγκλημα να ήταν κάτι παραπάνω από ανόσιο και το κυνήγι των Ερινυών να φαντάζει μία λογική και δίκαιη τιμωρία, αλλά το ξέρεις και από μόνη σου: διακρίσεις δεν γίνονται.

Τα συμπαθέστατα γυναικόμορφα όρνια, με τα γαμψά νύχια, δεν διακρίνουν μεταξύ μητροκτόνου και ατόμου που δεν άφησε πουρμπουάρ στον σερβιτόρο (εσένα).

Και αναφέρομαι απλά σε ένα καθημερινό παράδειγμα για το οποίο μετανιώνεις για κάτι που έκανες ή δεν έκανες, και το οποίο, είτε το έχεις μετανιώσει ή όχι, δεν σε αφήνει να ησυχάσεις. Οι Ερινύες τριγυρίζουν στο μυαλό σου και δεν λένε να φύγουν από εκεί μέσα, αν δεν κρίνουν ότι έχεις βασανιστεί αρκετά. «Μα γιατί μίλησα έτσι στη μάνα μου, δεν έπρεπε…», «Έπρεπε να το είχα πάρει το σακάκι η ηλίθια, ορίστε τώρα εξαντλήθηκε!», «Δεν βγήκε καλή η αναφορά, έπρεπε να την είχα δουλέψει κι άλλο, ρε πούστη μου!»

Άπειρα καθημερινά παραδείγματα τύψεων, ως χιλιάδες σατανικά πλασματάκια που σου χτυπάνε καθημερινά την πόρτα, περιμένοντας να ανοίξεις για να κατακλύσουν το χώρο. Η στάση σου είναι η πιο αποφασιστική. Και τις περισσότερες φορές, ακόμη κι αν δεν ανοίγεις διάπλατα, δεν φροντίζεις και να σφραγιστεί πλήρως, αφήνοντας μία χαραμάδα, από την οποία τρυπώνουν ανετότατα, με το ίδιο αποτέλεσμα.

Για ποιο λόγο ωστόσο πρέπει να αναρωτιέσαι, να μετανιώνεις και να κατακρίνεις, βασανίζοντας τον εαυτό σου για τις πράξεις ή μη πράξεις σου; Δεν είσαι έλλογο πλάσμα, με προσωπικότητα, χαρακτήρα και ένα σοβαρό μυαλό; Και ακόμη κι αν ορισμένες αποφάσεις σου λαμβάνονται εν θερμώ, με αποτέλεσμα να προβαίνεις σε ενέργειες που αργότερα σε κατατρώνε από μέσα, τι νομίζεις ότι προσφέρεις στον εαυτό σου, αν δεν τις διορθώσεις; Σε όσες περιπτώσεις αυτό δεν γίνεται, απλά ταλαιπωρείσαι χωρίς λόγο.

Για να σε καθησυχάσω ακόμη περισσότερο, οι γνωστικοί ψυχολόγοι έχουν από καιρό συνθέσει έναν κατάλογο. Ο οποίος κατηγοριοποιεί τις πράξεις που επιφέρουν τύψεις, ανάλογα με τα κίνητρα που οδήγησαν σε αυτές. Και υπάρχουν επτά συγκεκριμένοι τύποι κινήτρων, σαν άλλα επτά θανάσιμα αμαρτήματα (είμαι σίγουρος ότι τα περιόρισαν εκεί, για να τα κάνουν πιο πιασάρικα!) τα οποία είναι άξια, μέσα στις χιλιάδες να σε κάνουν άξια να καείς στα καζάνια της Κολάσεως… συγγνώμη, να νιώσεις πραγματικές τύψεις, για τις οποίες, ναι, καλά κάνεις και βασανίζεσαι. Πάρε χαρτί και μολύβι κι άρχισε να διαγράφεις.

• Φθόνος. Η συνάδελφος του διπλανού γραφείου είναι πολύ καλύτερη από σένα από όλες τις απόψεις: εμφάνιση, αποδοτικότητα, αποτελέσματα εργασίας, επιτυχία. Τη διαβάλλεις καθημερινά στον διευθυντή και στους υπόλοιπους στο γραφείο, δημιουργώντας μία ανυπόφορη ατμόσφαιρα, που την αναγκάζει να σηκωθεί και να φύγει, καθώς νιώθει ανεπιθύμητη. Καζάνια Κόλασης που λέγαμε πιο πάνω…
• Εγωπάθεια. Ταλαιπωρείς το αγόρι σου, το οποίο κερατώνεις (ω ναι, σου έχει τελειώσει από καιρό), και μένεις μαζί του, μόνο και μόνο γιατί δεν θες να τον αφήσεις σε άλλη. Η Αλέξις της «Δυναστείας» μόλις ξύπνησε μέσα σου. Σου αρέσει;
• Ρατσισμός. Κάνεις επίτηδες το σπίτι σου αχούρι, για να έχει περισσότερη δουλειά η οικιακή βοηθός, γιατί πρέπει «να δουλέψει πολύ η παλιορουμάνα, να τα βγάλει τα λεφτά της, τζάμπα την πληρώνω». Οι Ερινύες καλά κάνουν να ακονίζουν τα νύχια τους για πάρτη σου…
• Χρήμα. Βρίσκεις χαρτοφύλακα με χίλια ευρώ και δεν τον παραδίδεις στην αστυνομία. Το πιο απλό παράδειγμα. Που σε κάνει άτομο χωρίς ψυχή και ήθος για μία ακόμη Burberrότσαντα. Μπράβο σου…
• Μίσος. Ακαθόριστο, προερχόμενο από ευήθεια, ανασφάλεια, φόβο ή οτιδήποτε. Μισείς τη σιχαμένη γειτόνισσα απέναντι (που δεν σου έχει κάνει τίποτα) και επειδή άφησε το αμάξι της ένα εκατοστό μπροστά στο γκαράζ σου (χωρίς να σε εμποδίζει στο ελάχιστο), καλείς την Τροχαία. Ναι, είσαι σύννομη, είσαι όμως και εντάξει με τον εαυτό σου; Δεν θα το έλεγα…
• Σεξ. Ναι, και αυτό περιλαμβάνεται. Για ποιο λόγο; Ας γίνω παραστατικός! Θέλεις κολασμένα τον κούκλο νεαρό που απασχολείς στη μεταφορική σου, και που με αυτά τα χρήματα ζει όλη του την οικογένεια. Τον απειλείς ορθά κοφτά ότι αν δεν το κάνετε, θα τον πετάξεις με τις κλωτσιές, καταδικάζοντας την οικογένεια του, και αυτός γνωρίζοντας ότι δεν θα βρει αλλού δουλειά υποκύπτει. Μπορεί να ικανοποιήθηκες, αλλά ΕΣΥ είσαι αυτή που είναι για πολλές κλωτσιές…
• Επιβεβαίωση κυριαρχίας. Εξευτελίζεις καθημερινά και με όποιον πιθανό σαδιστικό τρόπο κατεβάζει το αρρωστημένο σου κεφάλι οποιοδήποτε άτομο βρίσκεται υπό τον έλεγχο σου: την κυρία που σε βοηθάει στο σπίτι, τους υφισταμένους σου στο γραφείο, τον σύντροφο σου που είναι άνεργος και στηρίζεται οικονομικά σε εσένα κτλ κτλ κτλ. Μόνο και μόνο για να δείξεις ποιος είναι το αφεντικό. Και σε μία κρίση αυτογνωσίας αρχίζεις να αισθάνεσαι άσχημα για αυτή σου τη συμπεριφορά. Ναι, καλά κάνεις…

Αντίθετα από ότι πιστεύεις, όχι, δεν μιλάω για γυναίκες – αράχνες, ούτε για πρόσωπα που μόνο στον κινηματογράφο συναντάς. Μιλάω για πρόσωπα, που συναναστρέφεσαι στην καθημερινότητα σου, Εσένα ως εργοδότη, ως μητέρα και σύζυγο ακόμη, τη διευθύντρια σου, τη γεροντοκόρη του από πάνω ορόφου, τον οδηγό στο διπλανό φανάρι. Παντού θα υπάρχουν τα παραπάνω κίνητρα πίσω από τις πράξεις ή απραξία του καθενός. Κι αν τα δικά σου ανήκουν σε κάποιο από αυτά, τότε παίρνω πίσω τις καθησυχαστικές πρώτες παραγράφους, και τάσσομαι στο πλευρό των Ερινυών, που αρχίζουν να μου μοιάζουν ολοένα και πιο συμπαθείς. Αν πάλι, φροντίζεις να αποφύγεις επιμελώς τις παραπάνω κακοτοπιές, τότε δεν χρειάζεται να τρελαίνεσαι. Μπορείς στο μέτρο του φυσιολογικού να αναρωτιέσαι εκ των υστέρων για το οτιδήποτε, αλλά δεν πρέπει να επιτρέψεις σε αυτή την αμφιβολία να καταλάβει μέσα σου παραπάνω χώρο από όσο πραγματικά της αναλογεί. Για κανένα λόγο…