Από τις 31 Ιουλίου 2020, οι εταιρείες ειδικού σκοπού απόκτησης (SPACs) αποτελούν το 37, 5% (56 από τα 149) της συνολικής αγοράς αρχικής δημόσιας προσφοράς (IPO) στις ΗΠΑ, έχοντας συγκεντρώσει 22, 5 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι SPACs σήμερα αποτελούν περίπου το 50% της συνολικής αγοράς IPO των ΗΠΑ.
Οι SPACs είναι εταιρείες κέλυφος μετρητών που έχουν συσταθεί, όπως υποδηλώνει το όνομά τους, με ειδικό σκοπό: να πραγματοποιήσουν εξαγορά. Οι SPACs αναζητούν κεφάλαια στην πρωτογενή αγορά μέσω μιας IPO. Εκδίδουν μονάδες αποτελούμενες από κοινές μετοχές και δικαιωμάτων αγοράς (warrants). Τα κεφάλαια IPO κρατούνται σε λογαρισμό διαχείρησης (trust account) ή κατατίθενται σε δεσμευμένο λογαριασμό (escrow account). Στη συνέχεια, μόλις η SPAC ολοκληρώσει την προβλεπόμενη απόκτηση επιχείρησης ή συνένωσης επιχειρήσεων, τα κεφάλαια απελευθερώνονται. Αυτή η φάση ορίζεται επίσης στη συγκεκριμένη ορολογία των SPAC ως “De-SPAC” και καταλήγει σε εκκαθάριση του οχήματος. Γενικά, η αποδέσμευση κεφαλαίων πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός 24 έως 36 μηνών, ανάλογα με την ανταλλαγή και τη δικαιοδοσία στην οποία είναι εισηγμένη η SPAC. Μια πιθανή παράταση της ημερομηνίας εκκαθάρισης μπορεί να προκύψει, αν και μια αναζήτηση πληρεξουσίων για συγκατάθεση στην παράταση ζωής της εταιρίας μπορεί να είναι αποδειχθεί δαπανηρή για τους αναδόχους (δηλαδή τους επενδυτές στο SPAC). Σε περίπτωση αποτυχίας της εξαγοράς ή της συνένωσης επιχειρήσεων, η SPAC τίθεται υπό εκκαθάριση και τα κεφάλαια επιστρέφονται στους επενδυτές.
Η αναγέννηση των SPAC γίνεται στις ΗΠΑ
Ο αριθμός των καταχωρήσεων SPAC στις ΗΠΑ -αυτών των εναλλακτικών επενδυτικών οχημάτων που ήρθαν στη ζωή στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκαν- αναδύει μια αίσθηση αναγέννησης . Οι αριθμοί έχουν το δικό τους αφήγημα. Το 2007, το ύψος επένδυσης μιας IPO SPAC στις ΗΠΑ ήταν κατά μέσο όρο στα 183 εκατομμύρια δολάρια, ενώ το 2019, το αντίστοιχο μέγεθος έχει αυξηθεί στα 228 εκατομμύρια δολάρια, και φέτος ο μέσος όρος είναι 394 εκατομμύρια δολάρια.
Γιατί οι SPACs παίρνουν τελικά το μερίδιό τους προσοχής;
Τα SPACs είναι χωρίς κίνδυνο για τους αρχικούς επενδυτές τους. Στην πραγματικότητα, οι επενδυτές εγγυώνται την πλήρη εξόφληση κεφαλαίων από το λογαριασμό διαχείρησης ή το δεσμευμένο έως ότου υλοποιηθεί η απόκτηση επιχείρησης ή συνένωσης επιχειρήσεων. Επιπλέον, οι SPAC βασίζονται στις πρακτικές της αγοράς και στην αυτορρύθμιση και όχι σε κάποιο καταστατικό. Πράγματι, μέχρι σήμερα κανένα νομικό σύστημα δεν έχει ορίσει νομικά ή ρυθμιστικά καθορίσει τις SPACs και οι μόνες συγκεκριμένες νομικές παράμετροι παρέχονται από τα αμερικανικά χρηματιστήρια, μέσω των απαιτήσεων εισαγωγής τους και οποιουδήποτε ισχύοντος κανονισμού ρύθμισης των κινητών αξιών.
Από την αναγέννηση στην μεταμόρφωση
Μέχρι στιγμής, οι SPACs αντιπροσωπεύουν μία από τις σημαντικότερες περιπτώσεις εθελοντικής συμμόρφωσης και αυτορρύθμισης στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Σήμερα οι SPACs έχουν τη δυνατότητα να γίνουν ένας τρόπος εισαγωγής στο χρηματιστήριο πέραν από την άμεση εισαγωγή και την παραδοσιακή αρχική δημόσια προσφορά. Όσον αφορά το τελευταίο, δεν μπορεί καν να αποκλειστεί ότι οι SPACs μπορούν να γίνουν το εύλογο υποκατάστατο τους στο μέλλον λόγω του γεγονότος ότι οι ανάδοχοι φέρουν βιώσιμο κόστος (γενικά οι μετοχές ιδρυτών αγοράζονται για συνολική τιμή αγοράς 25.000 δολαρίων), οι μονάδες πωλούνται για 10 δολάρια ανά μονάδα και η ρευστότητα της αγοράς επικυρώνεται για την ανανέωση των μετοχικών τίτλων. Αυτό είναι μόνο ένα μέρος της μυστικής συνταγής επιτυχίας των SPACs, και θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια πιθανή αναγέννηση που φέρει την μεταμόρφωση των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Dr. Avv. Daniele D’Alvia
Assistant Professor in Financial Regulation at Cyprus International Institute of Management (CIIM)
Associate Research Fellow at Institute of Advanced Legal Studies
Teaching Fellow in Banking and Finance Law at Queen Mary University of London
Module Convener in Comparative Law at Birkbeck University of London
