Τρία μέτωπα που αφορούν τουρκοκυπριακές περιουσίες έχει ανοικτά η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών και το ίδιο το υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο θα μείνει εκτεθειμένο αν δεν προχωρήσει σε ανακτήσεις που βγάζουν μάτι ή και την επιβολή του αγοραίου ενοικίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο περιπτώσεις που αναμένεται να προωθήσει η Υπηρεσία αφορούν την πόλη της Λάρνακας και η τρίτη υποστατικά στη Λεμεσό.
Οι αρμόδιοι φέρονται αποφασισμένοι να προχωρήσουν, παρά τις πληροφορίες ότι πολιτικά πρόσωπα δεν αποκλείεται να στηρίξουν τους διαχειριστές των υποστατικών, κάποιοι από τους οποίους είναι παράνομοι, είτε επειδή δεν δικαιούνται να τα υπενοικιάζουν (έστω και από τους αρχικούς δικαιούχους) είτε επειδή προχώρησαν σε παράνομες επεκτάσεις/προσθηκομετατροπές, είτε επειδή δεν διαθέτουν καν πολεοδομική άδεια ή και άδεια οικοδομής.
Όπως πληροφορείται ο «Φ», η μία περίπτωση αφορά υποστατικά τα οποία βρίσκονται σε κεντρικό δρόμο της Λάρνακας (σε χώρο ενός οικοδομικού τετραγώνου) τα περισσότερα των οποίων είναι κατασκευασμένα με ευτελή υλικά και τα υποστατικά δεν χρησιμοποιούνται. Μάλιστα, οι πρόσφυγες που δραστηριοποιήθηκαν εκεί χρησιμοποίησαν τον χώρο χωρίς άδεια, όπως και αρκετοί άλλοι μετά την τουρκική εισβολή στην προσπάθειά τους να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά.
Στόχος των αρμοδίων είναι να εισέλθουν σε αυτά οι μπουλντόζες και να ισοπεδώσουν τα περίπου δέκα υποστατικά, αλλά επειδή αυτοί που τα κατέχουν είναι πρόσφυγες, θα καταβληθεί προσπάθεια συνεννόησης με παραχώρηση, αν είναι δυνατόν, άλλων υποστατικών ή κάποιας μορφής χρηματικής αποζημίωσης ώστε να αποτραπούν οποιεσδήποτε αντιπαραθέσεις.
Όπως πληροφορείται ο «Φ», λόγω της κατάστασης και της ασχημίας που επικρατεί, ο Δήμος Λάρνακας δεν φαίνεται να είναι αντίθετος, αφού πέραν του ότι θα καθαρίσει ο χώρος, δεν αποκλείεται να επωφεληθεί είτε με τη δημιουργία χώρου στάθμευσης είτε με άλλης μορφής χρήση.
Η δεύτερη περίπτωση για την οποία λέχθηκαν και γράφτηκαν πολλά, αλλά φαίνεται πως η κατάσταση έφτασε σε οριακό επίπεδο, αφορά την περιοχή Μακένζι όπου σχετικά πρόσφατα κατεδαφίστηκε και το γνωστό «Κτήμα Μακένζι».
Οι κατά καιρούς κυβερνήσεις προσπάθησαν να επιβάλουν τάξη, αλλά οι αντιδράσεις των επηρεαζόμενων, οι πολιτικές πλάτες που είχαν ορισμένοι και τα οικονομικά συμφέροντα που βρίσκονται πίσω από τα περίπου 14 εστιατόρια/ κέντρα αναψυχής, δεν επέτρεψαν τη λήψη δραστικών μέτρων. Η τελευταία προσπάθεια κατεβλήθη από τον τέως υπουργό Εσωτερικών, Σωκράτη Χάσικο, ο οποίος τερμάτισε τον έλεγχό τους από τον Δήμο Λάρνακας και επανέφερε την επιτήρησή τους στο υπουργείο Εσωτερικών. Το Υπουργείο είχε αποταθεί και στον Γενικό Εισαγγελέα και σύμφωνα με πληροφορίες, αφού ελήφθησαν υπόψη και οι επενδύσεις που έγιναν, η Νομική Υπηρεσία δεν αποκλείει κάποιας μορφής διαπραγμάτευση (με καθορισμό αγοραίων ενοικίων) και τη συνέχιση της εκμετάλλευσης των κέντρων μέχρι να αποσβεστούν οι επενδύσεις.
Σύμφωνα με ενημέρωση της οποίας έτυχε το υπουργείο Εσωτερικών, τα επτά από τα 14 κέντρα τυγχάνουν διαχείρισης από μη δικαιούχους οι οποίοι τα υπενοικιάζουν έναντι αδρού ενοικίου από τους δικαιούχους ενώ το υπουργείο εισπράττει πενταροδεκάρες.
Βεβαίως, για να ισχύσει κάτι τέτοιο ή οποιαδήποτε άλλη λύση αποφασίσει ο υπουργός Εσωτερικών, θα πρέπει οι διαχειριστές να αποκαταστήσουν τη νομιμότητα αφαιρώντας τις προσθηκομετατροπές, ώστε να μπορεί να εξασφαλιστεί πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής.
Διαφορετικά, το κράτος θα αναγνωρίσει τα αποτελέσματα της αυθαιρεσίας δημιουργώντας κακό προηγούμενο και για άλλους οι οποίοι θα αντιγράψουν την περίπτωση Μακένζι. Λειτουργός στο υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε ότι αν δεν υπάρξει συμμόρφωση, δεν αποκλείεται και ανάκτηση των υποστατικών.
ΕΠΕΚΤΑΤΙΚΕΣ ΒΛΕΨΕΙΣ ΕΙΧΕ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ
Η τρίτη περίπτωση αφορά στην κατοχή τουρκοκυπριακής γης σε κεντρικό σημείο της Λεμεσού από δικαιούχο, ο οποίος ωστόσο προχώρησε στην κατασκευή υποστατικού όπου και δραστηριοποιείται, αλλά δεν έμεινε μόνο σε αυτό. Τμήμα του υποστατικού που έκτισε και το οποίο χρησιμοποιεί για ιδιοκατοίκηση, επεκτάθηκε παράνομα σε τεμάχιο που ανήκει σε Ελληνοκύπριο ιδιοκτήτη. Η Υπηρεσία Διαχείρισης θεωρεί πως η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο, γι’ αυτό αναμένεται να προχωρήσει σε ανάκτηση του χώρου, ένεκα του ότι έχουν παραβιαστεί όροι της σύμβασης παραχώρησης.
Έτσι φτάσαμε στην παρανομία στο Μακένζι
Για το πώς εξελίχτηκαν τα γεγονότα στην περιοχή Μακένζι, είναι ενδεικτική η αναφορά του διευθυντή της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, Μάκη Οικονομίδη, στην οποίαν καταγράφονται και τα εξής:
- Το 1987, προτού θεσπισθεί η Περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών Νομοθεσία (Νόμος 139/91 έως 68(Ι)/2012), διαμορφώθηκε χώρος 17 συνολικά τεμαχίων, εκ των οποίων 14 παραχωρήθηκαν σε δικαιούχους εκτοπισθέντες για λειτουργία εστιατορίων/κέντρων αναψυχής.
- Οι αρχικοί εστιάτορες υπέγραψαν Συμβάσεις Μίσθωσης για περίοδο 33 χρόνων, με δικαίωμα ανανέωσης για ακόμη δέκα χρόνια, υπό την προϋπόθεση συμμόρφωσης με τους όρους της Σύμβασης Μίσθωσης. Ρητή αναφορά, μεταξύ αυτών, διελάμβανε την απαγόρευση οποιασδήποτε μορφής υπεκμίσθωση άνευ της συγκαταθέσεως της Δημοτικής Αρχής.
- Η εν λόγω τ/κ περιουσία περιήλθε στον Κηδεμόνα Τ/κ Περιουσιών δυνάμει των διατάξεων του Νόμου αρ. 139/91, μετά από τη θέσπισή του κι εφόσον τέθηκε σε ισχύ την 1.7.1991.
- Η φθίνουσα με την πάροδο των επόμενων χρόνων οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή αναστράφηκε από το 2010, προκαλώντας τα ακόλουθα: (α) Την παράνομη κατοχή και χρήση αριθμού εστιατορίων/κέντρων αναψυχής, λόγω της αυθαίρετης υπενοικίασης σε τρίτα πρόσωπα, με την είσπραξη από μέρους των μισθωτών σημαντικών ποσών από τα μηνιαία ενοίκια.
(β) Ανεξέλεγκτες προσθήκες και μετατροπές στα αρχικά κτήρια κι επέμβαση στους εξωτερικούς χώρους, χωρίς την εξασφάλιση των αναγκαίων αδειών από την αρμόδια Πολεοδομική Αρχή ή/και Οικοδομική Αρχή.
(γ) Παράνομες επεμβάσεις σε γειτονικά οικόπεδα και δημόσιους ανοικτούς χώρους.
(δ) Σημαντικές χρηματικές οφειλές των μισθωτών, τόσο προς τον Δήμο Λάρνακας όσο και προς τους δανειστικούς επιτρόπους, συναφή με δάνεια που είχαν συνάψει για την ανέγερση των εστιατορίων και τα οποία δεν έχουν εξοφλήσει.
(ε) Πολύ χαμηλά ετήσια ενοίκια συγκρινόμενα με το αγοραίο ενοίκιο, τα οποία και οφείλονται ακόμα προς τον Δήμο Λάρνακας.
Σημειώνεται πως οι πλείστοι από τους αρχικούς κατόχους, οι οποίοι δανειοδοτήθηκαν από τους δανειστικούς επιτρόπους/Ταμείο Δημοσίων Δανείων με σημαντικά ποσά για την ανέγερση των εστιατορίων τους, δεν ανταποκρίθηκαν στις συμβατικές υποχρεώσεις τους.
(γ) Παράνομες επεμβάσεις σε γειτονικά οικόπεδα και δημόσιους ανοικτούς χώρους.
(δ) Σημαντικές χρηματικές οφειλές των μισθωτών, τόσο προς τον Δήμο Λάρνακας όσο και προς τους δανειστικούς επιτρόπους, συναφή με δάνεια που είχαν συνάψει για την ανέγερση των εστιατορίων και τα οποία δεν έχουν εξοφλήσει.
(ε) Πολύ χαμηλά ετήσια ενοίκια συγκρινόμενα με το αγοραίο ενοίκιο, τα οποία και οφείλονται ακόμα προς τον Δήμο Λάρνακας.
Σημειώνεται πως οι πλείστοι από τους αρχικούς κατόχους, οι οποίοι δανειοδοτήθηκαν από τους δανειστικούς επιτρόπους/Ταμείο Δημοσίων Δανείων με σημαντικά ποσά για την ανέγερση των εστιατορίων τους, δεν ανταποκρίθηκαν στις συμβατικές υποχρεώσεις τους.
