Τράγκολας: Με αυτή τη δοκιμασία ξεκινάς να βλέπεις τα πράγματα διαφορετικά στη ζωή

Ο διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και συντονιστής όλων των ερευνών των τελευταίων 58 ημερών του πρωτόγνωρου εγκλήματος που συγκλόνισε την Κύπρο, μιλάει στο «Down Town» για όσα κατάλαβε, όσα ένιωσε και όσα έζησε -στο πιο ανθρώπινό του πρόσωπο από όσο τον έχουμε συνηθίσει μέχρι σήμερα- εξηγώντας όλα αυτά που μέχρι τώρα έμεναν αναπάντητα.

Πως ήταν οι τελευταίες μέρες για σας – και ειδικότερα η Τετάρτη;

Με την ολοκλήρωση των ερευνών στην Κόκκινη λίμνη, καταλαβαίνετε ότι είχε κλείσει ένα εξίσου τεράστιο κεφάλαιο σε σχέση με τις διαδικασίες της έρευνας, καθότι μεσολάβησε μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπήρξε ταλαιπωρία, υπήρξαν στιγμές απογοήτευσης, αλλά, ξέρετε, όταν διαδραματίζονται έρευνες -και μάλιστα όταν αναζητούνται ανθρώπινοι σοροί- τότε η όποια απογοήτευση και το όποιο πεσμένο ηθικό, πρέπει απαραίτητα να ξεπερνιούνται μέσα από υπομονή και επιμονή. Μέσα από το κουράγιο και την αναμονή. Τουλάχιστον αυτό διδαχθήκαμε μέσα από αυτές τις πολυήμερες, δραματικές καταστάσεις που ζήσαμε. Αυτό ήταν το κυριότερο και σοβαρότερο μήνυμα που μας εδόθη, μέσα από όλη αυτή την εμπειρία. Βεβιασμένες, σπασμωδικές κινήσεις, με πνεύμα ενθουσιασμού, με πνεύμα αυθορμητισμού, μόνο ζημιά κάνουν στις επιχειρήσεις. Αυτό που σας λέω, είναι ολόκληρο κεφάλαιο που πρέπει να διδάσκεται στα θέματα διεύθυνσης και διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, και όχι μόνο.

Ξέρετε, πολλοί πιστεύουν πως υπάρχουν κι άλλα θύματα…
Κοιτάξτε, εμείς ενεργούσαμε σύμφωνα με πληροφορίες τις οποίες μας έδινε το ΤΑΕ Λευκωσίας – και είναι οι πληροφορίες που δίνονταν από τον ίδιο τον δράστη. Ό,τι μας περιέγραφε ο δράστης, ήταν αληθινό. Και το γεγονός ότι ήταν αληθινό προκύπτει μέσα από τα αποτελέσματα, μέσα από τα ευρήματα – η μία μετά την άλλη από τις πληροφορίες που έφταναν κοντά μας, απέβαιναν ακριβείς. Οπότε, δεν υπήρχε καμία ανησυχία εκ μέρους μας, ότι πιθανόν να μας κορόιδευε.

Ωστόσο, η δική σας διαίσθηση τι λέει, μέσα από την εμπειρία σας; Δεν υπάρχουν άλλα θύματα;
Καταλαβαίνετε ότι δεν είμαι σε θέση να απαντήσω σ’ αυτό, γιατί δεν έχω γνώση. Δεν θα ήταν καθόλου σωστό εκ μέρους μου να υποθέσω.

Μου αναφέρατε προηγουμένως για «στιγμές απογοήτευσης». Τι εννοείτε; Χάσατε ποτέ τις ελπίδες σας για ανεύρεση των θυμάτων;
Τις πρώτες δύο σορούς, τα πρώτα δύο θύματα, τη μάνα με την κόρη, τις βρήκαμε στην Κόκκινη λίμνη μέσα σε διάστημα οκτώ ημερών. Μετά περνούσαν οι μέρες, χωρίς να είχαμε οποιοδήποτε αποτέλεσμα από τις έρευνες μέσα στην Κόκκινη λίμνη… Πέρασαν εβδομάδες… Οπότε, καταλαβαίνετε ότι πλέον το κουράγιο αρχίζει και μειώνεται… Όλη αυτή η πίεση που νιώθαμε…

Και προσωπικά;
Βεβαίως. Και προσωπικά. Ήταν αισθητή η πίεση που ένιωθα ως συντονιστής των ερευνών. Γιατί εγκυμονούσαν αρκετοί κίνδυνοι, δεν είχαμε αποτέλεσμα – παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που διενεργούσαμε καθημερινά. Νομίζω είναι λογικό σε κάποια στιγμή να νιώσεις ότι δεν επέρχεται το ποθούμενο αποτέλεσμα, κι η αγωνία, το άγχος και το στρες καταλαμβάνουν ιδιαίτερη θέση στην αντίληψη και στο μυαλό οποιουδήποτε επιχειρεί αναμένοντας το αποτέλεσμα. Διδαχτήκαμε ακόμη κάτι από όλη αυτή την ιστορία: Τέτοιου είδους έρευνες, μπορούν να αποφέρουν αποτέλεσμα ανά πάσα στιγμή. Αυτό ήταν κάτι που αποδείχθηκε, τουλάχιστον, για τα πέντε θύματα που βρήκαμε – τη μία μέσα στο φρεάτιο και τις υπόλοιπες τέσσερις μέσα στις λίμνες. Ιδιαίτερα το εγχείρημα στη λίμνη Μεμί, όπου ανευρέθηκε την Τετάρτη η σορός της 6χρονης Σιέρα, ήταν πάρα-πάρα πολύ δύσκολο.

Για ποιο λόγο;
Διότι, σε σχέση με την Κόκκινη λίμνη, ήταν τριπλάσιο το βάθος, τριπλάσια η έκταση της περιοχής και διπλάσιος ο όγκος νερού. Δεν αναζητούσαμε βαλίτσα εκεί, αναζητούσαμε μία σορό! Καταλαβαίνετε; Μία σορό τυλιγμένη γύρω από ένα σεντόνι! Μέσα από πολλούς καλαμιώνες, από πολλούς θάμνους. Αυτός ήταν και ο λόγος που κάναμε ενέργειες ώστε να ρίξουμε τη στάθμη τουλάχιστον κατά πέντε μέτρα κάτω, για να φανούν οι καλαμιώνες και οι θάμνοι. Διότι, αν είχε ριχτεί το πτώμα εκεί, δεν υπήρχε περίπτωση να «ταξιδέψει» κάπου αλλού, λόγω των εμποδίων. Στο τέλος επιβεβαιωθήκαμε. Το πτώμα βρισκόταν μέσα σε καλαμιώνα, βάθους έξι μέτρων.

Ήσασταν παρών όταν βρέθηκαν τα θύματα;
Ναι, ναι, ήμουνα παρών.

Περιγράψτε μου, αν θέλετε, αυτά τα συναισθήματα… Όσο είναι εφικτό βέβαια…
Ακούστε. Το να συντονίζεις μία έρευνα με τόσο υψηλό βαθμό επικινδυνότητας και με αρκετά μέλη που να προέρχονται από διάφορες υπηρεσίες -και από ιδιωτική εταιρία, άκρως επαγγελματική, όπως αποδείχθηκε- καταλαβαίνετε ότι υπερείχε εν πρώτοις το αποτέλεσμα. Γιατί οι στρατηγικοί στόχοι επιτυγχάνονταν. Στην αναγγελία ότι «ναι, βρήκαμε τη βαλίτσα», «ναι, βρήκαμε τη σορό», καταλαβαίνετε ότι φεύγει το άγχος και έρχεται η ικανοποίηση. Αμέσως μετά, όμως, το συναίσθημα αυτό μετατρέπεται σε κάτι άλλο – στο άνοιγμα της βαλίτσας, στο άνοιγμα του σεντονιού… Όπου βλέπεις μία ανθρώπινη σάρκα – και μάλιστα μικρής ηλικίας… Καταλαβαίνετε ότι εκεί δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη λυγίσει όταν βλέπει αυτές τις καταστάσεις. Λύγισα. Παρόλο που τόσο εγώ, όσο και τα μέλη μας, στην Πυροσβεστική, έχουμε ζήσει και έχουμε δει πολύ τραγικές στιγμές.

Χθες (σ.σ. Τετάρτη) αντικρίσατε το 6χρονο κοριτσάκι, κύριε Τράγκολα… Τη Σιέρα…
Ναι… Δεν μπορώ να κάνω περιγραφή, όπως αντιλαμβάνεστε… Αλλά, το συναίσθημα ήταν πολλαπλάσιο σε σχέση με τις άλλες περιπτώσεις.

Γιατί;
Γιατί ολοκληρωνόταν όλη αυτή η τραγωδία, για την ανεύρεση και της τελευταίας σορού. Έκλεινε ο κύκλος. Έκλεινε ολόκληρο κεφάλαιο για το οποίο εδώ και 58 μέρες εργαζόμασταν ανεξαρτήτως ωρών, είτε είχαμε δημόσιες αργίες είτε Σαββατοκύριακα. Ήταν μία υπερπροσπάθεια! Για να σας απαντήσω, όμως, και στο προηγούμενο ερώτημά σας, καταλαβαίνετε ότι αυτά τα θέματα είναι πάρα πολύ λεπτά, πάρα πολύ ευαίσθητα… Τόσο εγώ, αλλά και όλα τα μέλη της αποστολής, στο άνοιγμα της βαλίτσας, στο άνοιγμα του σεντονιού, επικρατούσε μια βουβαμάρα… Ένα «γιατί να συμβεί αυτό το πράγμα;». Το έχω πει ξανά: Ο πυροσβέστης δεν μπορεί να ενεργεί σαν ένας ψυχρός επαγγελματίας! Αυτό δεν θα τον βοηθήσει στην αποστολή του. Πρέπει να ενεργεί με συναίσθημα. Ανθρώπινο. Με συναίσθημα ευθύνης, ασφάλειας, επαγγελματισμού. Είναι πολλά τα χαρακτηριστικά στοιχεία που πρέπει να βάλει στη σειρά ο πυροσβέστης για να έχει αποτέλεσμα.

Πρέπει να το νιώσει. Να νιώσει την ευθύνη. Την αγωνία. Να συμπάσχει. Και να ενεργεί με θάρρος και αυταπάρνηση. Εγώ έτσι λειτουργώ – από μικρός.

Από πότε εργάζεστε στην Πυροσβεστική;
Από 22 χρόνων.

Και τώρα πόσων ετών είστε;
Είμαι 63. Έχω σχεδόν 41 χρόνια υπηρεσίας. Καταλαβαίνετε ότι είδαν τα μάτια μου πολλά… Μία ολόκληρη ζωή! Αλλά αυτό το επάγγελμα, του πυροσβέστη, το αγαπάς. Το αγαπάς γιατί προσφέρεις. Και παίρνεις και την ανατροφοδότηση από τον ίδιο τον πολίτη.

Με 41 χρόνια υπηρεσίας, ξαναζήσατε στην επαγγελματική σας σταδιοδρομία παρόμοια εμπειρία;
Κατ’ εξακολούθηση, μέσα σε 58 ημέρες, να ανασύρουμε επτά θύματα, όχι! Αλλά έτυχε να ζήσω τον χαμό έξι πυροσβεστών, την ίδια μέρα. Με την υπόθεση στο Μαρί.

Χθες βράδυ (σ.σ. βράδυ Τετάρτης) πώς κοιμηθήκατε;
Άργησα να κοιμηθώ. Το μυαλό μου στριφογύριζε στις σκηνές που ζήσαμε, στην αγωνία που ζήσαμε, σε εικόνες από την πρώτη ημέρα μέχρι τη χθεσινή. Αυτά δεν θα τα ξεχάσω ποτέ όσο ζω! Είναι κάτι που μένει, κάτι που με συντάραξε, όχι μόνο εμένα, όχι μόνο υπηρεσιακά, αλλά ολόκληρη την κοινωνία. Κι όχι μόνο την κυπριακή. Ήμουνα ο συντονιστής, ήμουνα μέλος της ομάδας που έπαιρνε τις αποφάσεις… Χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί είχαμε 100% αποτέλεσμα. Και, ξέρετε, πολλές φορές σκέφτηκα: «Μα, αν δεν βρούμε τη μια τη μικρή; Αν δεν βρούμε την τρίτη βαλίτσα; Αν δεν… Τι γίνεται; Θα έχουμε εκκρεμότητες; Θα έχουμε ένα “γιατί;”, ένα “γιατί δεν πετύχαμε, γιατί δεν τη βρήκαμε;”». Ήταν θέμα συνείδησης! Κι είναι μεγάλη υπόθεση η συνείδηση… (σταματάει για δευτερόλεπτα).

Έχετε συγκινηθεί;
Ναι… Ναι… Εντάξει… Είναι ανθρώπινα αυτά που σας λέω.

Έχετε εγγόνια;
Έχω δύο… Έχω δύο εγγόνια. Στην ηλικία των μικρών.

Αγοράκια;
Κοριτσάκια. Όπως οι μικρές… (συγκινείται)… Καταλαβαίνετε ότι ήταν ένας ακόμη λόγος… Ξέρετε, κάποιοι μπορεί να διερωτώνται «γιατί έμενε ο Τράγκολας εκεί;», και «πόσες ώρες;», και το ένα και το άλλο… Ο καθένας κρίνει με τα δικά του τα κριτήρια (σταματάμε για δευτερόλεπτα).

Δεν ήθελα να σας φέρω σε δύσκολη θέση…
Είμαστε για τα δύσκολα… Αλλά, θα σας πω κάτι: Η ευαισθησία πάντα φέρνει αποφασιστικότητα, για να επιδιώξεις το καλύτερο.
Είναι διαφορετικός ο τρόπος που θα μιλήστε πια στις εγγονές σας, που θα τις χαϊδέψετε, που θα τις αγκαλιάστε, σε σχέση με 58 μέρες πριν;
Σίγουρα, ναι. Ναι… Με αυτή τη δοκιμασία ξεκινάς να βλέπεις τα πράγματα διαφορετικά. Και, ξέρεις, επειδή χάλασε αρκετά ο κόσμος μας, πρέπει να έχουμε αρκετή έγνοια σε σχέση με τα παιδιά. Ιδιαίτερα με τα παιδιά!

Πηγή : Περιοδικό Down Town