Η Μήνα Χρυσάνθου περιπλανιέται στα δρομάκια του πέτρινου χωριού της Λάρνακας.
Φωτογραφίες: Γιώργος Μιχαήλ
Ο Κάτω Δρυς, βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της πόλης της Λάρνακας και συνορεύει με τα Λεύκαρα. Περπατώντας στα σοκάκια συναντήσαμε τους μικρούς βραχώδεις δρόμους και τα πετρόκτιστα σπίτια, τα οποία με τα χρωματιστά παράθυρα και τις πόρτες δείχνουν με μαγευτικό τρόπο την παράδοση.
Οι κάτοικοι του χωριού μόνο φιλόξενοι μπορούν να χαρακτηριστούν, αφού φεύγοντας μάς άφησαν με τις καλύτερες εντυπώσεις! Το χωριό σήμερα αριθμεί περίπου 120 μόνιμους κατοίκους, ενώ λειτουργεί δύο καφενεία, ένα εστιατόριο ο “Πλάτανος” που φέτος συμπληρώνει 110 χρόνια ζωής, δύο μουσεία, δύο εκκλησίες, τρία ξωκκλήσια και η Ιερά Μονή του Αγίου Μηνά.
Λίγο ιστορία…
Το λοφώδες ανάγλυφο του χωριού, με τις στενές βαθιές κοιλάδες, είναι διαμελισμένο από τον ποταμό του Αγίου Μηνά. Για το πώς πήρε το όνομά του υπάρχουν δύο εκδοχές. H πρώτη λέει για τους πολλούς δρύες (βαλανιδιές) που υπήρχαν εκεί. Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι πριν από πολλά χρόνια υπήρχαν δύο χωριά, όπου ανάμεσά τους υπήρχε ένας πελώριος δρυς. Μεγάλη μορφή του Κάτω Δρυ είναι ο Άγιος Νεόφυτος, ο οποίος γεννήθηκε εκεί το 1134. Το σπίτι όπου γεννήθηκε σώζεται μέχρι και σήμερα. Οι κάτοικοι ασχολούνται πολύ περιορισμένα με την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Τα τελευταία τρία χρόνια φυτεύτηκαν στο χωριό μεγάλες εκτάσεις από διάφορες οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπελιών, όπου βρίσκουν απασχόληση πολλοί από τους κατοίκους του χωριού. Στον Κάτω Δρυ κατασκευάζονται επίσης τα περίφημα λευκαρίτικα κεντήματα.
Που να πάω, τι να δω
Μουσείο Λαϊκής Τέχνης: Το μουσείο αυτό στεγάζεται σε μια παραδοσιακή οικία στον Κάτω Δρυ, που ανήκει στον Γαβριήλ και στην Ελένη Παπαχριστοφόρου. Το σπίτι αποτελεί δείγμα τοπικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα. Είναι πετρόκτιστο, με πέντε ισόγεια και ένα ανώγειο δωμάτιο, εσωτερική περίκλειστη αυλή με φούρνο και στεγασμένο πέραμα με καμάρα, που καταλήγει στο μεγάλο ξωπόρτι, το οποίο ανοίγει στον δρόμο. Το αρχοντικό δίνει στον επισκέπτη την εικόνα ενός παραδοσιακού αγροτικού νοικοκυριού. Επίσης σε όλους τους χώρους του μουσείου μπορούμε να δούμε τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν στα παλιά χρόνια οι πρόγονοί μας, για τις ανάγκες της δουλειάς τους, καθώς και για τις οικιακές τους εργασίες.
Μουσείο Μέλισσας: Το Μουσείο Μέλισσας παρουσιάζει τον τρόπο ζωής και τις ασχολίες των κατοίκων του Κάτω Δρυ και της γύρω περιοχής από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι την ανακάλυψη της μηχανής. Εκεί συναντήσαμε τον κύριο Ιάκωβο και την κυρία Έλλη, που έφτιαξαν το αγροτουριστικό κατάλυμα Garden Kamara, ενώ σιγά-σιγά οι ίδιοι δημιούργησαν εκεί και το εντυπωσιακό μουσείο, αλλά και ένα Μουσείο Κεντήματος.
Στο μουσείο είδαμε πώς φτιάχνεται το μέλι, η γύρις, ο βασιλικός πολτός και τα κέρινα κατασκευάσματα. Ο κ. Ιάκωβος και η κ. Έλλη μάς έδειξαν πώς παρασκεύαζαν μέλι παλιά, και με τις πιο σύγχρονες μεθόδους, με τα μηχανήματα. Το μουσείο στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό σπίτι της οικογένειας Τσαμίλλη. Περιλαμβάνει πάνω από 1.000 εκθέματα και καταλαμβάνει 6 αίθουσες. Στο πρώτο δωμάτιο παρουσιάζεται η ιστορία της μελισσοκομίας και οινοποιίας, στο δεύτερο τα γεωργικά εργαλεία, στο τρίτο τα οικοκυρικά σκεύη και η κουζίνα (ζύμωμα ψωμιού, χαλλούμι και άλλα).
Στην αυλή υπάρχουν πιθάρια, τζιβέρκια, αποστακτήρας ζιβανίας, φούρνος, βούρνα για πλύσιμο ρούχων, αλουσίβα. Στον πάνω όροφο βρίσκεται το δωμάτιο με τον αργαλειό, υφαντά και ένα αρχαίο ξύλινο σκαλιστό κρεβάτι. Στο νεοκλασικό σπίτι υπάρχουν δύο δωμάτια αφιερωμένα στην ιστορία του λευκαρίτικου κεντήματος και, τέλος, στον κήπο βλέπει κανείς την κάρκα (για το ζύγισμα των χαρουπιών). Το μουσείο είναι ένα αξιοθέατο που αξίζει να επισκεφτείτε όταν περάσετε από το χωριό και μπορείτε να προμηθευτείτε με φρέσκο μέλι, το οποίο φτιάχνεται εκεί, καθώς με και πίτες από μέλι.
Ιερά Μονή Αγίου Μηνά: Λίγο έξω από το χωριό Κάτω Δρυς μπορείτε να βρείτε την πετρόκτιστη και καταπράσινη Μονή του Αγίου Μηνά. Αυτό το μοναστήρι του 15ου αιώνα κοντά στο χωριό Λεύκαρα αποτελείται από μια εκκλησία, περιστύλια μονής και άλλα μοναστηριακά κτίσματα. Εκτός από τις θρησκευτικές τους ενασχολήσεις, οι καλόγριες, που το συντηρούν, ζωγραφίζουν και εικόνες. Το μοναστήρι εικάζεται ότι ξεκίνησε ως Δομινικανό ίδρυμα. Οι καλόγριες ασχολούνται καθημερινά και με διάφορες καλλιέργειες. Αν επισκεφθείτε το χωριό, μην αμελήσετε να περάσετε από το Μοναστήρι. Εκτός από το προσκύνημά σας, θα βρείτε μεγάλη ποικιλία γλυκών, φρούτων, και μυρωδικών να αγοράσετε.
Που να φάω
Ταβέρνα Πλάτανος: Κάτω από τη σκιά ενός αιωνόβιου πλατάνου (εξ ου και το όνομα του εστιατορίου) καθίσαμε το μεσημέρι να ξεκουραστούμε και να τσιμπήσουμε κάτι, κατά τη διάρκεια της εκδρομής μας στον Κάτω Δρυ. Το εστιατόριο βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, αν κάποιος έρχεται από τα Λεύκαρα, και προσφέρει κυπριακούς μεζέδες καθώς και μαγειρευτά φαγητά της ημέρας. Ο Πλάτανος είναι ανοικτός καθημερινά και Σαββατοκύριακα. Το φαγητό είναι ολόφρεσκο και πραγματικά νόστιμο, αξίζει να επισκεφτείτε το μοναδικό εστιατόριο μέσα στο πράσινο. Ο Πλάτανος επίσης φέτος γιορτάζει τα 110 χρόνια λειτουργίας του. (24342160)
Brunch στο JAR Preserves: Για το πιο τέλειο brunch πρέπει να επισκεφτείτε το JAR που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού από τα Λεύκαρα και να δοκιμάσετε το νόστιμο πρόγευμα της κ. Έλλης μαζί με την μαμά της στο παραδοσιακό τους καφενείο. Το μενού περιλαμβάνει πίτες, σπιτικά βουτήματα και πολλά άλλα τα οποία σερβίρονται με την δικιά τους σπιτική και γκουρμέ μαρμελάδα, την οποία μπορείτε επίσης να προμηθευτείτε από το καφενείο . Θα βρείτε περισσότερα από 15 είδη μαρμελάδας, με συναρπαστικούς συνδυασμούς γεύσεων όπως Amaretto και αμύγδαλο , φουντούκι, ρούμι , βατόμουρο και βανίλια. Το Σαββατοκύριακο είναι πάντα γεμάτο το καφενείο γι’ αυτό συνιστούμε όπως κάνετε κράτηση (96476265).
Πηγή://www.timeoutcyprus.com
